Hayata dokunan yasalar çıktı

Çalışmalarına 31 Mart yerel seçimleri ve tekrarlanan İstanbul seçimleri nedeniyle uzun soluklu aralar vermesine karşın Meclis 2019 yılı yasama mesaisiyle toplumun her kesiminden milyonlarca vatandaşı ilgilendiren önemli kanuni düzenlemelere imza attı. Bu düzenlemeler özetle şöyle:

Reklama sınırlama

Meclis’in el attığı konulardan birisi “eğlence” dünyamız oldu. Ocak ayında kabul edilen yasa ile sinema yapımcıları ve işletmeleri arasında yaşanan “promosyon” tartışmasına son verildi. Sinema seyircisini bunaltan reklam gösterimlerine de 10 dakika sınırı getirildi. Ayrıca akıllı işaretler güncellenerek 7 yaş sınırlaması 6 yaşa indirildi, çocuk filmlerinde izleyici miniklerin yetişkinlere yönelik reklam ve fragmanları izlemek zorunda kalmaları önlendi.

Kiraya TÜFE ayarı

Kiracıları yakından ilgilendiren kira artış oranları konusunda Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) yerine Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) baz alınması esasına geçildi. Yürürlüğe giren düzenlemeyle kira artışları 12 aylık TÜFE ortalaması üzerinden yapılmaya başlandı.

Mağduriyet bitti

İşsizlik maaşından yararlanmak için “son 120 günlük prim ödeyerek sürekli çalışma” şartı kaldırıldı. Böylece devamsızlık hallerinden kaynaklı işsizlik maaşından yararlanamama sorunu ortadan kaldırıldı. Er ve erbaşların genel sağlık sigortalısı sayılmayan eş ve çocukları ile anne ve babaları, bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamına alınarak sağlık hizmetlerinden faydalanma imkanına kavuştu.

Şubat ayında Meclis’ten geçen düzenleme ile engelli ailelerine evde bakım hizmeti desteği için “hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelirin asgari ücretin aylık net tutarının üçte ikisinden az olması” şartı kapsamında yapılan hesaplamada emeklilere ödenen bayram ikramiyelerinin dikkate alınmaması sağlandı. Bu sayede bayram ikramiyeleri nedeniyle bakım desteği kesilen engellilerin mağduriyeti giderildi. Yeniden yardım almaları sağlanırken, ödenmeyen yardım tutarları da kendilerine verildi.

Kitaba sıfır KDV

Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kanunu hükümlerine göre poşetlenerek satılanlar hariç olmak üzere, basılı kitap ve süreli yayınlarda KDV oranı sıfırlandı. Bu da kitap fiyatlarını düşürdü. Ayrıca istihdamı artırma seferberliği çerçevesinde aynı yasa kapsamında 1 Şubat-30 Nisan 2019 tarihlerinde işe alınan sigortalılar için işverenlere 3 ay süreyle prim, vergi ve ücret desteği sağlandı.

Köprü cezasına af

Kamuoyunu günlerce meşgul eden İstanbul’daki köprülerden kaçak geçiş yapanlara kesilen idari para cezalarının affı, hurda araçlarda uygulanan ÖTV indiriminin 10 bin liradan 15 bin liraya yükseltilmesi de bu yılın önemli düzenlemeleri arasında yer aldı.

Haziran’da Meclis’ten geçen bir torba kanun ile 66 aya düşürülmesi büyük tartışmalara yol açan ilkokula başlama yaşı yeniden 69 aya yükseltildi. Zorunlu ilköğretim çağı da bu şekilde 6-13 değil 6-14 yaş grubundaki çocukları kapsar hale geldi.

Yurtdışına çıkış harcı 15 TL’den 50 TL’ye yükseltildi. Varlık Barışı 31 Aralık 2019’a kadar uzatıldı. Finansal açıdan zorda bulunan ancak borçlarının yeniden yapılandırılması halinde bunu geri ödeyecek kabiliyette olan firmalara bu imkan tanındı.

Askerlikte 92 yıl sonra yeni sistem

Meclis Haziran ayında 1927’den bu yana yürürlükte olan 92 yıllık Askeralma Kanunu’nu sil baştan yeniledi. Düzenleme ile askerlik süresi 6 aya indi. Bedelli askerlik “240 bin gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın peşin ödenmesi ve 1 aylık temel askerlik eğitimi alma” şartıyla sürekli hale getirildi. Bakaya ve yoklama kaçaklarına bir defaya mahsus bedelli askerlikten yararlanma hakkı getirildi. Yeni askerlik sistemi kapsamında isteyen erbaş ve erlere, terhise hak kazandığı tarihten itibaren belli koşullarla ve net asgari ücretten az olmamak üzere harçlık alarak 6 ay ile sınırlı olmak üzere askerliğe devam etme imkanı verildi.

Metruk binaların yıkımı kolaylaştı

Temmuz’da Meclis’ten geçen “Tapu Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile ise, son dönemde artan bina çökmeleriyle ilgili soruna neşter vuruldu. Düzenlemeyle genel güvenlik ve asayiş açısından tehlike arz eden metruk binaların gerekirse yıkılması için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na yetki verildi. Tahliye tebligatı veya ilanını takip eden 30 gün içinde bina sahibi tarafından tehlikeli durumun kaldırılmaması durumunda, tadil veya yıkım işlerinin belediye veya valilikçe yapılması, masrafların da yüzde 20 fazlasıyla yapı sahibinden tahsili öngörüldü.

Sporda şiddeti önleme yasası

Sporda şiddet ve düzensizliğin önlenmesi de Meclis’in el attığı konulardan biri oldu. TBMM’de kabul edilen kanunla müsabaka öncesinde, esnasında veya sonrasında taraftarların sürekli veya geçici olarak gruplar halinde toplandıkları yerler, müsabakanın yapılacağı yere gidiş ve geliş güzergahları, takım veya taraftarların toplu olarak seyahat ettikleri araçlar ya da takımların kamp yaptığı yerler, “spor alanı” tanımına alındı. Böylece güvenliğin sağlanması bakımından müsabaka alanı dışındaki yerlerde de tedbir ve yaptırımlar uygulanabilmesine imkan tanındı.

YARIN: Cezada ‘seri’ ve ‘basit yargılama’ yarın başlıyor. Kadına şiddet, Konaklama vergisi