Öte yandan, yağda çözünen vitaminler daha kolay depolanır; bu da bunların birikip toksisiteye neden olabileceği anlamına gelir. Genel olarak ortalama sağlıklı kişinin ekstra takviye almasına gerek yoktur.
Ancak bu, insanların bunu yapmasını engellemez. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre, 20 yaş ve üzeri kişilerin yaklaşık yüzde 58'i son 30 gün içinde bir tür vitamin veya takviye aldığını bildirdi.
Çoklu vitaminler genel olarak iyi olsa ve ara sıra alınan takviyeler muhtemelen çok fazla zarar vermeyecek olsa da, aşırı alınan bazı vitaminler veya mineraller vücudunuza zarar verebilir. İşte her biri hakkında bilmeniz gerekenler.
Kalsiyum
Sütte bulunan maddeler vücuda iyi gelir; ancak bunu yalnızca uygun miktarlarda aldığınızda. Kalsiyum vücutta en çok bulunan mineraldir, ancak bu onu sonsuza kadar alabileceğiniz anlamına gelmez.
Kalsiyumun yaklaşık yüzde 98'i kemiklerde depolanır, ancak aynı zamanda diş sağlığı ve kan damarlarının kasılması ve kanın pıhtılaşması gibi diğer hayati işlevler için de önemlidir.
Ve çok fazla almak (tipik olarak takviyelerden ve bir bardak süt içmekten değil) ciddi zararlar verebilir. Doz aşımı belirtileri karın ağrısı, mide bulantısı, kusma ve hatta böbrek taşları ve kalp problemlerini içerebilir.
Günde 2 bin 200 miligramın üzerinde alınırsa, mide rahatsızlığı başta olmak üzere böbrek taşlarına yatkın hale getirebilir. Genel olarak insanların yaşınıza ve cinsiyetinize bağlı olarak günde Bin ila 1200 mg'a ihtiyacı vardır. Sütün yanı sıra yoğurt gibi diğer süt ürünleri de bu hedefe ulaşmanıza yardımcı olabilir.
Demir
Düşük demir, ciddi bir durum olabilen anemiye neden olabilse de çoğu insanda bu sorun yoktur. Demiri kırmızı et, zenginleştirilmiş tahıllar, istiridye, mercimek ve ıspanak gibi çeşitli yiyeceklerden alabilirsiniz.
Bazı durumlarda (örneğin hamilelik sırasında) demir takviyesi gerekli olabilir. Ancak çoğu zaman buna ihtiyacınız olmaz. Çok fazla demir rahatsız edici sonuçlara yol açabilir.
Diğer aşırı dozlardan kaynaklanan bulantı, kusma ve ishalin yanı sıra, demir bazı önemli organlara da zarar verebilir. Çok fazla demir aslında karaciğer ve kalpte sorunlara neden olabilir çünkü dokularda birikecektir. Yaşınıza ve cinsiyetinize bağlı olarak günde 8 ila 18 mg demir almak yeterlidir.
A vitamini
A vitamininin kozmetik formuna (retinol olarak da bilinir) aşina olabilirsiniz, ancak vitaminin kendisi kırışıklıklarla ve yaşlanan ciltle savaşmaktan çok daha fazlasından sorumludur.
A vitamini, çok fazla alındığında karaciğerde toksisite oluşturabilen, yağda çözünen başka bir vitamindir. Aşırı dozda bulantı, kusma, baş dönmesi, bulanık görme gibi bazı akut semptomlarınız olabilir. Diğer semptomlar şiddetli baş ağrılarını ve kas veya koordinasyon problemlerini içerebilir.
Aşırı dozda A vitamini sonunda komaya ve hatta ölüme yol açabilir; ancak çoğu insan uygun müdahaleyle iyileşir.
D vitamini
Genellikle 'güneş ışığı vitamini' olarak adlandırılan D vitamini benzersizdir çünkü onu yiyeceklerden alabilsek de vücudumuz D vitaminini güneşe maruz kalmadan yapar.
Yeterli D vitamini almak kemikleriniz, böbrek fonksiyonunuz ve kas sağlığınız için gereklidir; ancak çok fazlası ciddi sorunlara neden olabilir.
2022'deki bir vaka çalışmasında İngiliz bir adam, bir beslenme uzmanının tavsiyesi üzerine 150 bin IU D vitamini almaya başladı; bu, günlük önerilen miktarın 375 katıdır.
Adam aylarca mide bulantısı, kusma, ağız kuruluğu, ishal ve kilo kaybı yaşadı. Nihayet hastaneye geldiğinde böbrekleri iflas ediyordu.
Benzer bir başka vakada, 89 yaşındaki bir adam aşırı dozda D vitamini nedeniyle hiperkalsemiden (kanında çok fazla kalsiyum bulunduğu anlamına gelir) öldü. Hatta o dönemde adli tabip raporunda şunu belirtmişti: "Benim görüşüme göre, harekete geçilmediği takdirde gelecekte ölümlerin meydana gelmesi riski var."
Ortalama bir insan için günlük ihtiyacınız olan tek şey 600 ila 800 IU D vitaminidir. Bunu günde yalnızca beş ila 30 dakika güneş ışığına maruz kalarak elde edebileceğinizi söylüyor. Ayrıca somon, ton balığı, alabalık gibi yağlı balıklarda ve yumurta sarısı ve peynir gibi süt ürünlerinde de bulunur.
