15.09.2024 - 10:33 | Son Güncellenme:
Prof. Dr. Osman Müftüoğlu’na göre ömrü uzatan 10 besin arasında yer alan beta kriptoksantin, en çok portakal, karpuz, kişniş ve kayısıda bulunuyor. 3 meyvenin yanında beta kriptoksantin açısından öne çıkan kişnişi tüketmek pek de pratik değil. Bu aromatik baharatı faydalı başka ürünlerle birleştirip yoğun aromasını hafifletmelisiniz. Bunun için en sağlıklı ve lezzetli tarifi ararken yollar ‘acuka’ ile birleşecek!
Acuka, Kafkas halklarına özgü, kahvaltılık ve yemeklik olarak iki çeşidi olan, biber, ceviz ve çeşitli baharatların karışımından yapılan tuzlu bir mezedir. Acuka, Abhazcada ‘tuz’ kelimesinden geliyor. Türkiye’de ise Sakarya Abaza acıkası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve Sakarya için coğrafi işaret almıştı.
4 yemek kaşığı biber salçası, 2 yemek kaşığı domates salçası, 5 yemek kaşığı zeytinyağı, Yarım su bardağı ince çekilmiş ceviz, Yarım su bardağı iri çekilmiş ceviz, 3 diş ezilmiş sarımsak, 1 çay kaşığı kimyon, 1 çay kaşığı toz kişniş, 1 çay kaşığı toz kırmızı biber, 1 çay kaşığı tuz (salçanız tuzluysa koymayın), 1 tatlı kaşığı nar ekşisi 5 dakikada acuka yapmak için yeterli.
Zeytinyağını salçalarla karıştırın. Üzerine sarımsakları ekleyip homojen hala getirin. sonra diğer malzemeleri de içine ekleyerek güzelce karıştırın. Özellikle ekmek, pişi ve peynirle bu leziz karışımı tüketebilirsiniz.
Özellikle kimyon, kişniş ve ceviz acukada salçadan sonra olmazsa olmaz. Acukayı acuka yapan bu malzemeler, faydalarıyla da öne çıkıyor. İlk olarak acukanın başrolü kişniş, sindirim sağlığını destekler, bağışıklık sistemini güçlendirir, antimikrobiyal özelliklere sahiptir, kan şekerini düzenler, enflamasyonu azaltır,cilt sağlığını destekler, kötü kolestrol azaltır, kemik sağlığını güçlendirir.
Kimyon da sayısız faydası olan bir baharat olarak öne çıkıyor. Yağ formunda saçlarda kullanıldığında dökülmeyi, azaltır, bolca demir barındırdığı için kansızlığa iyi gelir. Cilt problemlerini de hafifleten kimyon, metabolizmayı hızlandırıp, mide sorunlarını azaltıyor. Ek olarak içeriğinde ki lif sayesinde kabızlık gibi bağırsak sorunlarına iyi gelir.
Ceviz de pek çok faydası bilinen bir yemiş. Bunlar arasında beyin sağlığını koruması, hafızayı güçlendirmesi, omega-3 yağ asitleri ve antioksidan açısından zengin oluşu yer alıyor. Bunun yanında ceviz, kalp sağlığını korumaya yardımcı oluyor ve bağırsak sağlığını destekliyor. Kanser riskini de azaltan ceviz, depresyona karşı etkilidir ve uyku kalitesini iyileştiriyor.
Ergotionein: doğal mantar özütü / Pirolokinolin kinon (pqq): maydanoz, fasulye, yeşil çay / Ubikuinol: ıspanak ile diğer yeşil yapraklı sebzeler ve hayvansal gıdalar / Lutein: lahana ve sarı, turuncu, yeşil sebzeler / Zeakstantin: pazı, su teresi, şalgam / Likopen: domates, karpuz, kayısı / Alfa ve beta karoten: pazı, havuç, kavun, mango / Beta kriptoksantin: portakal, karpuz, kişniş, kayısı / Astaksantin: deniz ürünleri, mesela karides / Resveratrol: kırmızı üzümün kabuğu ve çekirdeği bu besinler arasında.