Çocuklarda Neden Uyku Problemleri Olur?

Çocuklarına tek başına uyku alışkanlığı kazandırmak anne babalar için en zor konulardan bir tanesidir. Uzman Psikolog Berk Omay uyku problemleri ve nasıl aşılması gerektiği hakkında sorularımızı yanıtladı.

Uyku problemlerinin nedenleri nelerdir?

Tek başına uymanın çocuk için en büyük zorluğu ilk başta yaşadığı korkudur. Ancak bazen bu korkuya çocuğun anneden ayrılma kaygısı, bağlanma problemleri de eklenir. Eğer anne çocuğu ile sağlıklı bir bağ kuramazsa çocuk anneye bağımlı olur ve onu bırakmak istemez. Hatta bu durumu bazı anneler “çocuğum tuvalete bile gitmeme izin vermiyor” diye ifade eder.

Çocuk aslında annesinin onu bırakıp terk edeceği kaygısını yaşar. Bu durumun sağlıklı yürütülmesi için annenin çocukla verimli zaman geçirmesi gereklidir ama aynı zamanda da çocuğa kendi başına kalması için de fırsat tanımalıdır. Çocuğunu gerektiği kadar korumalı, çocuğuna karşı sadece gerektiği kadar sorumluluk almalı, yaşına uygun düzeyde özgür bırakmalıdır. Anne “mükemmel” değil “yeterince iyi” olmalıdır.

Teknolojik aletlerin uyku üzerinde olumsuz etkisi var mıdır?

Yalnız uyumak her yaştan çocuk için zorlayıcı olsa da özellikle erken çocukluk döneminde yalnız uyuma problemi daha sık görülür. Bunun bir sebebi o dönemdeki çocuklarda hayal gücünün daha çok çalışması gösterilebilir. Çocuk, hayal gücünün etkisiyle ya da televizyonda gördüğü etrafında duyduğu bir içeriğin etkisiyle bir korku geliştirebilir. Özellikle televizyon ya da tabletle çok iç içe olan çocuklarda içerik ve süre kontrolü sağlanmazsa bu durum olumsuz bir şekilde kendini gösterebilir. Çünkü o yaştaki çocuklar gerçek ve gerçek olmayanı ayırma konusunda çok başarılı değildir. Gördükleri veya hikayesini dinledikleri hayali bir karakteri gerçek olarak algılarlar ve bu da onların korkmalarına sebep olur. Zaten önerilen erken yaşta çocuğun televizyon ve tabletle tanıştırılmaması yönündedir. Ancak günümüzde bu pek mümkün olmadığından en azından çocukların ne izlediğinin takibi önem taşır. Yine de televizyon ve tablet, çocuğunuzun bakıcısı görevinde veya problemlerden kurtulmanızı sağlayacak objeler olmamalıdır.

Çocuğun odası önemli midir?

Çocuğunuzun odasının durumu da yalnız başına uyumasında diğer etkenler gibi önem taşır. Odanın fiziki şartlarının ve aydınlatmasının sağlıklı olması, gece lambası ışığında odasındaki objelerin korkutucu gölgeler yaratmaması konusunda dikkatli olunması gerekir. Odanın ferah ve düzenli olması da önem taşır.

Ailelerin en sık yaptığı yanlışlar nelerdir?

Çocuklarının korkularıyla baş edemeyen anne babaların yaptığı en büyük hata çocuklarına boyun eğmektir.

• Artık çocuğuyla baş edemeyen ebeveyn onun isteğini kabul eder ve bu durumun zamanla geçeceğini, büyüdükçe cesaretini kazanabileceğini düşünür. Halbuki durum tam tersidir.

• Anne babasıyla yatmaya alışan çocuğun bu alışkanlığı ve rahatlığı gün geçtikçe pekişir ve işler daha zorlaşır.

• Ayrıca çocuğa istekleri üzerinde inatçı olduğu sürece onları her defasında kabul ettirebileceği gibi yanlış bir mesaj da iletmiş olursunuz. Çocuğun düşüncesi “evet onları pes ettirdim demek ki durumu böyle zorlarsam yine istediğimi elde ederim” yönünde olacaktır.

• Ayrıca çocuğunuz iyice sizinle yatmaya alıştığında eğer onu bir anda yatağında yatmaya zorlamaya başlarsanız yoğun öfke ve ağlama krizleriyle karşı karşıya kalabilirsiniz. Böyle durumlarda bu zorluğu basamaklara ayırarak aşmak gerekebilir.

• Örneğin ilk basamak çocuğun kendi yatağına alışması adına çocuğun odasında onunla beraber o geceyi geçirmek ardından diğer basamaklarda zamanla bu süreci azaltmak şeklinde olabilir.

Çocuklara tek başına uyku alışkanlığı kazandırmak için önerileriniz nelerdir?

Çocuğun yalnız yatmaya alışması için öncelikle biraz güven kazanması önemlidir.

• Bunun için yatmadan önce çocukla oda kontrol edilebilir, güzel ve eğlenceli bir hikâye okunabilir.

• Rahatlatıcı bir müzik dinletilebilir.

• Çocuğa uyuyuncaya kadar ona eşlik edilebilir. Tabii ki ebeveyni tarafından çocuğa sadece uyuyuncaya kadar yanında kalınacağı söylenmelidir.

• Bununla beraber çocuk eğer gece vakti anne babasına seslenirse ebeveynin çocuğa karşılık vermesi güveni arttırır.

Ne zaman bir uzmana başvurmak gerekir?
Bütün bu önerilere rağmen çocuğunuzdaki problemler devam ediyorsa bir uzmana başvurmanız gerekir.

Instagram:bak_su_konusanlara