Sıcak, soğuk, yağmur dinlemeyen uzun yol bisikletçileri

ASLI ÖKTENER- Birleşmiş Milletler’in çevre dostu ulaşımı teşvik etmek amacıyla ilan ettiği 3 Haziran Dünya Bisiklet Günü ülkemizde renkli etkinliklerle kutlanırken, iki teker tutkunlarının sayısı da hızla artıyor. Elbette uzun zamandır bisikletiyle seyahat eden gezginlerimiz var ama Avrupa’da hayli yaygın olan uzun yol, yani tur bisikletçiliği kavramıyla ülkemiz aslında yeni yeni tanışmaya başlıyor.

Öncelikle belirtelim, bisikletle uzun yolculuklara çıkmak öyle kolay iş değil. İlk adımda bir tur bisikleti edinmeniz ya da mevcut bisikletinizin teknik donanımını tamamlamanız; sele, bagaj ve su geçirmez çantalarla yolculuğa uygun hale getirmeniz gerekiyor. İkinci adım ise iki tekeri gündelik yaşamın içine dahil etmek. Çünkü ne kadar pedal, o kadar tecrübe demek. Turlarınız için kendiniz bir rota açabileceğiniz gibi daha önce başka gezginler tarafından deneyimlenen ve uygulamalara yüklenen rotaları da takip edebiliyorsunuz.

Uzun yol bisikletçiliğinde önemli bir diğer şey ise günlük programa uymak ve elbette sabır! Sıcak, soğuk, yağmur, yokuşlar; önde 15’er kg’lık iki çanta, arkada 20’şer kilogramdan 40 kg’lık yüke kendi ağırlığınızı da eklediğinizde bazen yol almak eziyete dönüşebiliyor. Bir de konaklama var tabii... Tur bisikletçiliği eşittir ekonomik seyahat demek.

Bu nedenle banyo, çamaşır ihtiyacı gerekmedikçe otellerde değil çadırda ya da ücretsiz konaklama imkanı sunan bisiklet severlerin evinde kalıyorsunuz. Ancak bir şey daha var ki o da tüm bu çileye değiyor; bisikletinizle yol alırken manzaranın tadını çıkarıyor, yeni dostluklar kuruyorsunuz. Belki de tur bisikletçilerini yollara düşmeye iten şey tam da budur; hayatın kalbinde olmak.

Bisiklet kültürünün gelişmesinde EuroVelo yani Avrupa bisiklet yollarının da etkisi var. Avrupa’da yılda 60 milyon bisikletlinin seyahat ettiği, bisiklet turizminin ise 63 milyar euro’luk bir ekonomi oluşturduğu düşünülürse ağın geçtiği şehirlere getirisi hayli yüksek oluyor. İzmir de ağa ülkemizden dahil olan tek kentimiz...

‘Sayımız her geçen gün artıyor’

Ülkemizde uzun zamandır tur bisikletçiliği yapanlardan biri de Seçil Öznur Yakan. Yurtdışında bisikletli ulaşım ve şehircilikle ilgili yüksek lisans eğitimine devam eden Yakan, Kadıköy’de tur bisikleti dükkanı Bisiklet Gezgini’ni açan isim. Sivil toplum çalışmaları da Bisikletli Ulaşım Platformu ve Bisikletli Kadın İnisiyatifi ile devam ediyor. İlk bisikletini 27 yaşında aldığını belirten Yakan, “Sahilde bisiklet sürüşleri, hafta sonu turları derken başka şehirlere ve ülkelere uzanan yolculuklarım oldu. Tayland, Laos, Kamboçya, Kırgızistan, Lübnan ve Avrupa’da birçok ülkeyi gezdim.  Türkiye’deki bisiklet festivallerinden bahsetmemek de olmaz; Gökova Bisiklet Turu, Az Bilinen Antik Kentler Turu, Başmakçı Bisiklet Şenliği, Bisikletle Yüz Yıllık Macera Turu ve dahası, özellikle tur bisikletçiliğine yeni başlayanlar için harika fırsatlar. Şimdi benim gibi bisikletle yolculuk yapmayı seven bir hayat arkadaşım var ve beraber turlara çıkıyoruz” diyor.

“Bisiklet yolculuğu tehlikeli değil mi?” sorusuna ise şöyle yanıt veriyor: “Ben de bunu hep, ‘İstanbul’da sokağa çıkmak tehlikeli değil mi?’ diye cevaplarım. Geçen hafta Oslo’dan feribotla döndüm. Danimarka’ya gece 01.00’de vardım. Tren dört saat sonraydı. Beklemek yerine, pedal çevirmeye başladım. Gece sürüşlerini önermiyorum, karanlık ve yorgunluk kazalara sebep olabilir. Yolu aydınlatan tek şey ön farımken, 72 km boyunca aklımdan geçen tek şey, bana o saatte, tek başıma orada olma imkanı veren sosyal ve teknik altyapıların dünyayı sarması ve dünyadaki tüm kız kardeşlerimin arkalarını kollamadan istedikleri saatte sokağa çıkabilmeleriydi.

Burada size hemen birkaç cesur bisikletçi kadından da bahsetmek isterim; “Rüzgar İt Beni” kitabında ‘90’lı yıllarda tek başına yaptığı Güney Amerika bisiklet turunu anlatan Hülya Koç. Yine Güney Amerika’da bisiklet yolculuğu yapan Elif Uzer ve Hale Sargın. İstanbul-Barselona rotasını tamamlayan İrem Çağıl. Özel olarak tasarlanmış bisikletiyle Amsterdam-İstanbul güzergahını tamalayan Funda Müjde. Tek başlarına farklı ülkelerde bisiklet yolculuklarını yaptıklarını bildiğim Esra Ertan, Seçil Zor, Özgün Tanglay, Burcu Büyükkafes... Ve çok şükür ki sayımız her geçen gün artıyor.”

Seçil Öznur Yakan, bisikletle seyahat etmek isteyenlere ise, “Yola çıkın. Tur bisikletçiliği konusunda araştırma yapın. Tecrübeli isimleri, yazılan kitapları okuyun. Kendinizi, bisikletinizi ve malzemelerinizi tanıya tanıya ilerleyin” tavsiyelerinde bulunuyor.

İzmir de EUROVELO ağında

EuroVelo, Avrupa bisiklet rotaları ağında 11 rota olduğunu belirten Seçil Öznur Yakan, “Norveç’in en kuzeyini Portekiz’de Atlantik Okyanusu’na bağlayan bu ağda artık Türkiye de var. 2019’da İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin, EuroVelo’ya dahil olmak için yaptığı başvuru kabul edildi ve Bergama’dan Selçuk’a uzanan rota resmi olarak EuroVelo 8 Akdeniz Rotası’na dahil edildi. Böylece İzmir EuroVelo’ya Türkiye’den dahil olan ilk kent oldu. Ayrıca buradan duyuralım; Eurovelo ve Bisiklet Turizmi Konferansı, ekim ayında İzmir’de yapılacak kaçırmayın” diyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi de EuroVelo ağına dahil olmak için çalışmalarını sürdürüyor. Konya ise merkezinde 320 km, il bazında ise 550 km bisiklet yolu ile ülkemizde ilk sırada yer alıyor.

Hem tatil hem antrenman

Boost Sport şirketinin çatısı altında faaliyet gösteren Boostcamp ise 2018’den bu yana farklı konsept ve lokasyonlarda bisiklet tatilleri ve kampları organize ediyor. Şirketin kurucusu Kerim Sükan, “Boostcamp’le amacımız bisiklet ve triatlon odaklı, benzersiz deneyimler sunan projeler yaratmaktı. Bugüne kadar Marmaris, Kapadokya, Antalya, Bodrum olmak üzere 10 Boostcamp, 2 Boostrace 24 Saat Yarışı, 1 Queens Of The Aegean Yarışı yaptık. Bu yıl Karadeniz ve Gelibolu’da da Boostcamp yapacağız. Aslında bu bir bisiklet tatili. Hepsi de her seviye bisiklet sever için uygun. Sadece güvenlik açısından kilitli pedal kullanabilmesini istiyoruz. Katılımcıların çoğu beyaz yakalı, yaş aralığı 20-75. Her gün sürüş sonraları otelde fizyoterapi, atölye çalışmaları ve sohbetler oluyor” diyor.

En büyük sorun dikkatsiz sürücüler

İş hayatına başladığım günden beri spor yapıyorum. 2012 yılında maalesef erken bir yaşta annemi kaybettim. Yaşadığım boşluğu doldurmak amacıyla spor salonuna yazıldım. Son 4 yıldır da bisikletimle hiç ayrılmadık. 100 km’lik Gran Fondo yarışlarına katıldım. Ironman organizasyonlarına takım olarak katılıp sadece bisiklet parkurunda da yarıştım. 24h Boostrace’e ve Queens of the Aegean yarışlarına katılıp kategorimde dereceler elde ettim. Haftada 12-15 saat antrenman yaparım. Tur bisikletçiliği kavramına biraz uzağım ancak bisikletle başka şehirlere de gittim. Günlük 300 km’ye kadar (15-16 saat) bisiklet sürdüğüm aktivitelerdi. Ülkemizde bisikletçilerin en büyük sorunu arabalar ve dikkatsiz sürücüler. Bu nedenle antrenmanlarımızı sabah saat 5-6 gibi yapıyoruz. 

Bu yaz hedef Hırvatistan!

İstanbul’da yaşıyorum ve 4 senedir düzenli olarak bisiklete biniyorum.  Son 1 yıldır daha çok yol bisikleti ile spor yapmayı tercih ediyorum. Hava yağmurluysa dağ bisikletiyle ormana gidiyorum veya trainerla evde antrenman yapıyorum. Zaten hava güzelse mutlaka yol bisikleti ile dışarıdayım.  Boostcamp’e ilk defa bu sene Marmaris kampı ile katıldım. Arkadaşlarımızla devamlı bisiklet rotası planlamaları yapıyoruz. Bu yaz Hırvatistan’da bisiklet turu planımız da var. Daha çok bisiklete ait yollar olmalı. Uzun yıllar daha fazla rotada rüzgârı yüzümde hissederek daha çok keyif almak istiyorum.

Türkiye şampiyonu oldu

Bir oğlum var, daha önce profesyonel olarak spor yapmadım. 40 yaşında koşmaya başladım. Triatlon sporu ile 2012 yılında fitness için gittiğim spor kulübünde tanıştım. Kulüp müdürü bir triatlon takımı kurdu. 2012 ve 2013’te her yarışa katılarak ve puan toplayarak yaş grubunda Türkiye şampiyonu oldum. Haftada 6 gün, sabah 5’te kalkıp antrenman yapıyorum. Tek başına binmeye cesaret edemeyeceğimiz yerlerde, doğanın içinde kilometrelerce bisiklete binmekten güzel bir şey olamaz. Tur bisikletçiliği hayallerimden bir tanesi.

Hem ekonomik hem sağlıklı

İzmir’de yaşıyorum, 7 yıldır bisiklete biniyorum. Bisikleti günlük hayatım da aktif kullanıyorum. Küçük bir arkadaş grubumuz var. Her hafta sonu ortalama 60 km’yi bulan turlar yapıyoruz. Farklı şehirlere uzun yol deneyimlerim de oldu. Bisiklet hem daha ekonomik hem de sağlık açısından katkısı büyük. Geçtiğimiz kentleri keşfetmemiz daha kolay oluyor. Bisiklet yollarının yaygınlaşması, çevre kentlere ulaşımımızı da kolaylaştıracaktır.

‘Yeni arkadaşlıklar kuruluyor’

13-14 yaşlarımda Fransa Bisiklet Turu’nu izler ve bir gün bu yarışa katılmayı hayal ederdim. O zamanlar antrenman yapardık. Sonraları tıp fakültesi, plastik cerrahi derken çok uzun bir ara verdim. 5 yıldır tekrar aktif olarak bisiklete binmeye başladım. 4 yıldır da Boostcamp’lere katılıyorum. Programlar 4-5 günden oluşuyor. Normalde bir sporcunu tek başına böyle bir performans sergilemesi çok zor ancak grup sürüşleri motivasyonu artırıyor. Kampta benzer tutkuya sahip insanlarla vakit geçirmek ve yeni arkadaşlıklar kurmak çok değerli.