Binlerce gönüllüyle yola devam

Zeynep İşman -   Çocuk istismarıyla mücadele etmek ve toplumu bilinçlendirmek amacıyla var gücüyle çalışan UCİM (Saadet Öğretmen Çocuk İstismarı ile Mücadele Derneği), 23 Nisan günü, UCİM gönüllüsü oyuncu Uraz Kaygılaroğlu önderliğinde sosyal medyada başlatılan yardım kampanyasıyla 1 milyon liranın üzerinde bağış topladı. Desteklerle daha da güçlenen UCİM, Türkiye genelinde açacağı önleme merkezleri ve yeni başlattığı “Güçlü UCİM, Güçlü Çocuklar” projesiyle çocuk istismarına nokta koymayı amaçlıyor. Uraz Kaygılaroğlu ile çocuk yetiştirmek konusunda, UCİM kurucusu Saadet Özkan ve proje koordinatörü Yonca Boztunalı’yla ise yeni projeler üzerine konuştuk.

UCİM Gönüllüsü-Oyuncu Uraz Kaygılaroğlu:

“Çocuklar bizi daha iyi olmaya itiyor”

UCİM ile yollarınız nasıl kesişti?

UCİM’i Antalya’daki 29 çocuğun istismarı davası sırasında tanıdım. Sonrasında da Saadet öğretmeni tanımak adına UCİM’i ve yaptıklarını okudum, araştırdım. Uğraştıkları ve başardıkları davalar inanılmazdı.

UCİM gönüllüsü olmaya ve projeye destek vermeye nasıl karar verdiniz?

Başardıkları işlerin daha çok duyulmasını ve çocukların böyle bir yerin varlığından haberdar olmalarını istedim. Birçok STK çok anlamlı işlerle uğraşıyor, gündeme geliyor, duyuluyor ama çocukların ruh sağlığını ve tüm hayatlarını etkileyecek bu olaylarla uğraşan, istismarın her türlüsüne karşı mücadele eden UCİM benim için diğerlerinden ayrıldı. Saadet öğretmenle yaptığımız görüşmeler sonucunda da hemen gemiye atladım. Saadet öğretmenle aynı gemideyiz.

Bir baba olarak çocuk yetiştirme konusundaki hassasiyetleriniz  neler?

Çocuk yetiştirmek çok zor. Dış etkenlere karşı aldığımız önlemlerin yanı sıra bir de büyütülürken kendi yaşadığımız deneyimler var. Hoşnut olduğumuz ya da dönüp bakınca mutsuz olduğumuz şeyler var. Bunları iyi tartmak gerek. Çocuk yetiştirirken anneanne ve babaanneler konuya dâhil olur genelde; “O öyle olmaz, bunu böyle yapın, ben seni büyütürken...” gibi kalıplar duyarız. Aradan 30 sene geçtiğini, şartların aynı olmadığını unutmamak gerekir. Pedagoji ile kol kola ilerlemek, konuyla ilgili bilinçlenmek, ilk 6 ayda su içirilir mi ya da sadece anne sütü mü gerekliden daha önemli. Tüm çocukların elinde tablet ve internet var, olmalı da ama kontrolü kaybetmeden, ailenin gözetiminde olmalı. Masalları yeniden düzenlemeliyiz; örneğin, öyle prens öptü oldu bitti yok. Baskıyla değil, seçimleri kontrollü bir şekilde çocuklara bıraktığımız, kendi ayakları üzerinde duran, farklılıklara saygılı çocuklar yetiştirmek için çalışmalıyız. Sünger gibi ebeveynlerini emen bu ufaklıklar bizleri daha iyi olmaya itiyor zaten. Bunu unutmasak yeter.

Çocukların sosyal medyada yoğun şekilde kullanılması konusunda neler düşünüyorsunuz?

Sosyal medyada çocuklarımızın fotoğraflarını paylaşmakta bir anormallik görmüyorum. En nihayetinde o profil bir fotoğraf albümü. Evde de eski usul albümlerde ailenin her ferdinin olduğunu düşünürsek bunda bir sorun yok. Amma velakin bazı hesaplar çocuğun ağzından ya da tamamen onun üzerine kurulu oluyor, işte onları biraz değişik buluyorum. Çocuğun adına, ona sormadan, kukla gibi giydirilip, ağzından yazılar yazma işine çok sıcak bakmıyorum.

UCİM Kurucusu Saadet Özkan:

“Hedefimiz ‘Bedensel söz haklarını’ öğretmek”

UCİM olarak başlatacağınız yeni projeden bahseder misiniz? Projenin amacı nedir?

Dışişleri Bakanlığı ve AB desteğiyle uygulanan, “Güçlü UCİM, Güçlü Çocuklar” projesiyle amacımız, çocuk istismarıyla mücadelede daha da güçlenmek. UCİM, genç bir dernek olmasına rağmen hızla pek çok ilde binlerce gönüllü kazandı. Bu projeyle derneğin kurumsallaşmasını sağlamak ve tüm illeri eşit donanıma sahip kılmak istiyoruz. Eğitici eğitimleri önceliğimiz. Sonrasında alanında uzman kişilerden oluşan komitelerle UCİM’e özel eğitimler üreterek pek çok etkinlikle UCİM’i bilinir kılmak, savunuculuğunu sürdürülebilir hale getirmek ve tabii ki çocuk istismarı konusunda farkındalığı artırmak için çalışacağız. Bu proje aslında hedef illerde açmak istediğimiz İstismarı Önleme Merkezleri’mizin sağlam temeller üzerine kurulması için bize gerekli altyapıyı kurmamızı sağlayacak. Duyarlı halkımız ve Uraz Bey önderliğinde yaptığımız son bağış kampanyası sayesinde, toplanan miktarla hemen harekete geçtik. Haziran sonunda İstanbul, Konya, Erzurum, Kayseri, Mardin, Ordu, Antalya ve Van olmak üzere 8 ilde önleme merkezlerimizi açmış olacağız.

Projeye dâhil olacak çocuklar nasıl seçilecek? Sadece istismara uğramış çocuklarla mı çalışılacak, yoksa istismarı önlemek amaçlı tüm çocuklara bu eğitimler verilecek mi?

Eğitim verilecek okullar, il koordinatörlerimiz ve İl Milli Eğitim müdürlüklerinin iş birliğiyle belirlenecek. Hedefimiz, istismarı önlemek üzere çocuklara “bedensel söz haklarını” öğretmek.

Ailelerle çalışmalar/eğitimler olacak mı?

Hedefimiz öncelikle üyelerimizi, gönüllümüz olan anne, babaları, çocuk istismarı konusunda duyarlı yetişkinleri çocuk hakları alanında bilgilendirmek ve çevrelerini bilinçlendirecek güçlü birer savunucu olmalarını sağlamak. Sonrasında onlar, kelebek etkisi yaratarak; çocuk mahremiyeti, dijital çağda çocuk yetiştirmek, çocukla doğru iletişim ve bağ kurmak konularında kendi illerindeki anne babalara eğitimler vererek öğrendikleri bilgileri aktaracaklar.

Lego kitleriyle mahremiyet eğitimleri nasıl verilecek?

Ekibimiz çok güçlü ve profesyonel. Projemizin Eğitim Koordinatörü Mehtap Gür, uzun yıllar küçük yaş grupları ile çalışmış profesyonel bir eğitmen. Onun önderliğinde; akademisyen, çocuk gelişimci ve psikologlardan oluşan özel bir komite, çocuklar için “Bedensel Söz Haklarını” öğrenmelerini sağlayacak özel bir Lego oyun kiti oluşturacaklar. Ardından pilot illerdeki eğitim koordinatörlerimizle okullarda çalışmalar başlayacak.

UCİM Proje Koordinatörü Yonca Boztunalı:

“Sesimizi duyurmak için çalışacağız”

Hangi kurumlar ile iş birliği yapılacak?

Eğitici eğitimlerinde etkili iletişimden, beden diline, dijital araçların kullanımından, temel hukuk okuryazarlığına pek çok konuda eğitim alacağız. Çocuklarımız içinse; Çağdaş Drama Derneği iş birliğiyle drama yöntemiyle mahremiyeti ve bedensel söz haklarını anlatacağımız özel bir çalışma planlıyoruz. Lego Education’ın Türkiye temsilcisi Teknokta firmasıyla Lego parçalarıyla, çocuklara haklarını ve kişisel güvenlik alanlarını nasıl koruyacaklarını anlatacağımız UCİM’e özel bir eğitim yöntemi geliştireceğiz.

Ayrıca; RTÜK ile “Çocuk Dostu Medya” konulu, TV haber müdürleri ve TV dizi yapımcılarına çocuk istismarının hassas yüzünü aktaracağımız bir konferans gerçekleştireceğiz. Sosyal medyada çok takip edilen anneleri ve ünlüleri, çocuk hakları ve istismar konusunda bilgilendireceğiz. Joon Sosyal Girişimi, UCİM’e özel, şık ürünler tasarlayacak ve bunlar UCİM Dükkân’da satışa sunulacak. UCİM’in davalarda, rehabilitasyon alanında ve eğitimlerde ne kadar aktif çalıştığını kamuoyuna anlatacağımız özel bir belgesel çekilecek. İstanbul Maratonuna renkli bir organizasyonla dâhil olacağız ve aldığımız hibe sayesinde sesimizi duyurmak için çalışacağız.

İstismara uğramış çocukların travmalarının tetiklenmesi ve benzer risklere karşı nasıl bir önleminiz olacak?

Eğitimlerimizi belirlerken içimizde daha önce istismara uğramış gönüllülerimiz de katılıp değerli görüşlerini aktarıyorlar. Zaten tüm çalışmalarımızın çerçevesi komitemizdeki psikologlar, çocuk gelişim uzmanları ve deneyimli eğitimcilerle belirleniyor.