Kadın sanatçı ‘rönesansı’nı başlattı

Dünya Kadınlar Günü’nü sanat kariyerindeki üstün başarıların yanı sıra hemcinslerinin yetişmesi için verdiği mücadeleyle kadın sanatçı ‘rönesans’ını başlatan Mihri Müfik Hanım’ı minnetle anarak kutlamak bugünün önemi açısından çok değerli. Dr. Necmi Sönmez’in katkılarıyla Vadistanbul AVM’de açılan belgesel niteliğindeki “İstanbul, Roma, New York’ta Ressam Mihri” adlı sergide Mihri Müşfik’in daha önce sergilenmemiş dört tablosuyla, İstanbul Resim ve Heykel Müzesi koleksiyonundaki resimlerinin özgün boyutlarındaki dokuz reprodüksiyonu yer alıyor.

Kızlar için okul

1886’de dünyaya gelen Mihri Rasim Müşfik Açba’nın babası II. Abdülhamid’in Sağlık Bakanı, halası da Sultan’ın eşlerinden biri. Osmanlı sarayına yakın aristokrat bir çevrede büyüyen Mihri Müşfik, çizdiği bir porteyi II. Abdülhamid’e hediye ederek İtalyan Fausto Zonaro’dan resim dersleri alma fırsatına kavuşur. 1900’lerin başında kendi kararıyla sanat eğitimi almak için İstanbul’dan ayrılıp Roma’ya ardından da Paris’e giderek farklı resim akademilerinde çalışır. Daha sonra İstanbul’da Müslüman halkın kızlarının üniversite seviyesinde güzel sanatlar eğitimi alabileceği İnas Sanâyi-i Nefise Mekteb-i Âlisi’nin (Kızlar İçin Güzel Sanatlar Okulu) 1914’te kurulmasına önayak olur. Nazlı Ecevit, Güzin Duran, Belkıs Mustafa, Fahrelnissa Zeid gibi profesyonel sanat kariyerini sürdüren kişilerin ve bugün ismini bilmediğimiz kadın resim öğretmenleri kuşağının yetişmesini sağlar. Sönmez onun sanat tarihindeki önemini “Kız öğrencilerine ilk defa İstanbul sokaklarında, açık havada resim yaptırır; onların erkek öğrenciler gibi çıplak modelle çalışmasını sağlar; kadın sanatçıların ilk kez toplu bir sergi açmalarına destek verir. Onun bu çabaları kadın sanatçıların ülkemizdeki zorlu varoluş mücadelelerinde deniz feneri özelliğine sahiptir” diyerek anlatıyor.

‘Cesur kişiliği genç sanatçılara örnek olsun’

Dr. Necmi Sönmez: “Mihri’nin önündeki tüm engelleri aşarak kafasına koyduğunu yapan cesur kişiliğinin günümüzde de genç sanatçılar için örnek olabileceği ortada. Sergiyi gezenlerin onun resimlerindeki enerjiyi, figürlerinin etrafında kurgulamış olduğu samimi ve gerçekçi yaklaşımı duyumsamaları son derece önemli. İnsan ruhunun derinliklerine bu kadar inmeyi başaran çok az sanatçımız var. 9 Mart’a kadar İstanbul’da görülebilecek bu sergiyi Kars’a, Erzurum’a, Gaziantep’e götürmeyi ve oradaki izleyicilere de Mihri’yi tanıtmayı arzuluyorum.”