Büyükada’daki ‘Art Nouveau’
21.08.2020 - 07:00 | Son Güncellenme:
KÜLTÜR SANAT SERVİSİ
Prof. Dr. Nigan Bayazıt, Büyükada’nın Art Nouveau etkisindeki binalarını araştırdığı kitabında adadaki evleri ve köşkleri mercek altına alıyor. 161 tarihi yapıyı inceleyen Bayazıt, “Bu kadar zengin kültürel birikimle karşılaşmayı beklemiyordum” diyor...
Adalar gerek doğasıyla gerekse mimarisiyle İstanbul’un hem kültürel hem de sanatsal anlamda önemli noktalarından biri. Prof. Dr. Nigan Bayazıt, “Büyükada’daki Art Nouveau” kitabında, Adalar’da 1894 depremi sonrasında yıkılan ve yerine depreme dayanıklı olduğu düşünülerek yapılan ahşap binalar olmak üzere birçok yapıyı inceliyor. “Bugün birinci ve ikinci derecede koruma altında olan yapıların kültürel bir birikim olarak hâlâ yaşamaları önemli bir şans olarak kabul edilebilir. Büyükada’daki evlerin ve köşklerin bazılarında Art Nouveau ve Ampir stillerinin bir arada sentezlenmiş olduğu görülmekte” diyen Bayazıt, yapıların genellikle ahşap konstrüksiyona sahip olması nedeniyle, Art Nouveau uygulamalarının kagir binalardakinden farklı olarak ve sınırlı yapı elemanları üzerinde gerçekleştirilebildiğinin altını çizerek “Büyükada’nın topografik yapısı nedeniyle, seçilen binaların bazılarına ulaşılmasının oldukça zor” diyor.
‘Mimarlar adeta yarışmış’
Birçok değerli yapının bakımsızlık nedeniyle yok olmak üzere bulunduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Nigan Bayazıt, aynı zamanda yazlarını geçirdiği Büyükada’da uzun yıllar hazırlıklarını sürdürdüğü kitabıyla ilgili şu bilgileri veriyor:
“Büyükada’da Art Nouveau, kısmen Ampir ve diğer üslupların karışımı olan yapılarla ilgili araştırmaların maalesef çok geç kalmış olduğuna inanıyorum. Ben de bu çalışmaya başladığımda, bu kadar büyük ve zengin kültürel bir birikimle karşı karşıya olacağımı beklemiyordum. Adalarda yapı ustalarının ve mimarların birbirleri ile yarışmaya girdikleri söylenebilir.”
161 tarihi yapıyı inceledi
Büyükada’daki 161 tarihi yapıyı incelediğini söyleyen Bayazıt, kitabında Adalar Belediyesi Yapı İşleri Bürosu’ndan sağladığı mimari çizimler ve dokümanlarını kullanarak hazırladığı “dokümanı olan binalar” bölümünde 16 yapıya yer veriyor. 27 yapı, fotoğrafları ve bilgileriyle yer alıyor. Cephelerini etraflıca vermediği ama yapı elemanlarından örnekler kullandığı bina sayısı ise 76. Kitapta çeşitli başlıklar altında tümü Nigan Bayazıt tarafından çekilen bine yakın fotoğraf bulunuyor.
