Bir iç çöküş resmi

"Psikoz 4.48" / Yazan: Sarah Kane / Yöneten: Emre Koyuncuoğlu / Özgün müzik: Çiğdem Borucu / Görüntü tasarımı: Orhan Cem Çetin / Oyuncu: Esra Bezen Bilgin.

1971 doğumlu Sarah Kane, dini inançları son derece güçlü bir ailenin ferdi olarak Essex, İngiltere’de doğmuştu. Tiyatro okudu. Kane, şiddetli bir depresyon vakasıydı. 1999’da, tedavi gördüğü bir hastanede kendini asarak intihar etti. Ölümünden önce yazdıklarıyla isim yapmıştı. Oyunları tanınıyordu. Ölümünden sonra birçok dile çevrilen metinleri dünya sahnelerinde ilgi gördü. Rock şairlerinin dönemine has bir tarzı vardı. Zaten yazdıklarında çağdaş rock müzisyenlerinin parçalarından alıntılar kullanmayı seviyordu. Depresyon, nihilizm, itiraflar, ‘kanayan’ - ‘kanatan’ gerçekler, netlik, derin bir entelektüel bilinçten süzülerek yansıyordu kalemine. Tiyatroda Beckett ve Pinter ile ekstra alakalıydı. Ama onunki daha çok bizim kuşağımıza has bıkkın, hiççi, şiddetli, isyankar, kendi öznesinden beslenen, koparıcı ve kopan bir tarz olarak özgündü ve İngiltere’de ‘uçlar tiyatrosu’ olarak adlandırılan yeni bir yol açtı. ‘Yeni yazın’ denen akımın ilk güçlü örneklerinden sayıldı, sayılıyor. ‘95’te "Blasted", ‘96’da "Phaedra’s Love", ‘97’de "Skin", ‘98’de "Cleansed", ‘99’de "Crave / Tutku" ve 2000’de "Psikoz 4.48" yayımlandı.
Yitirmek ve tutkuyla istemekten beslenen bir aşkın baskısıyla parçalanan bir insan zihninin haykırışını anlattığı "Tutku" ve derin empati yaratan bir iç çöküşün resmini çizdiği "Psikoz 4.48"in Türkçeye çevrilip sahnelenmesini, bir zamanlar tiyatromuzda rock, punk ve müzikten yola çıkarak ‘devrimci’ denebilecek ‘alternatif’ yapımlarla heyecan yaratan hareket tiyatrosu Yeşil Üzümler’in kurucularından, şimdinin İzmit Belediyesi Şehir Tiyatrosu dramaturgu Emre Koyuncuoğlu’na borçuluyuz. Sanatçı, ilk yönetmenliği olan Perihan Mağden metni "Mutfak Kazalarıyla" da tiyatromuzda farklı bir tat olacağını ortaya koymuştu. Çevirmen ise eski bir ‘üzüm’ olan Ahmet Ortaçdağ. Bu iki oyun "Kıvranış" projesi adı altında 13. Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali’nde prömiyer yapmıştı.
İnsanın üzerine gelen, uçurumun kıyısında, düşmek an meselesiyken itekleyen bir metin "Psikoz 4.48". ‘90’ları İstanbul’da, İstiklal’de, Kadıköy’de, Bakırköy’de geçiren, duygusal olarak hassas, girdaplar içindeki genç bir azınlık için son derece tanıdık bir hikayesi var. Azınlık diyorum çünkü bu ülkede çoğunluğun meselesi bambaşka. Esra Bezen Bilgin, psikozdaki teslimiyete direniş ve teslim oluşun yıkımını ciddi bir gayretle sahneye taşımış. "Psikoz 4.48" yorucu bir performans ama insan yüreğine bir şey fısıldıyor. Ve hiç olmazsa ‘tutku’yla kotarılmış. Performans mantığından bakarak algılandığında otomatiğe bağlanmış bazı bölümler, meselenin hassassiyeti nedeniyle haneye eksi puan olarak geçse de, "Psikoz 4.48", hele ki bu kıtlıkta, ihtiyacımız olandan bile fazla!

Maya Sahnesi: 0212 252 74 52





KÜLTÜR & SANAT