‘Yumuşak iniş yapmaya çalışmış’
06.03.2021 - 07:00 | Son Güncellenme:
SEYFETTİN ERSÖZ Ankara
Türkiye’nin yüreğini yakan helikopter kazasını Milliyet’e değerlendiren uzmanlar, bulut içi uçuş veya sisin, helikopter kazalarında ön plana çıktığına dikkati çekti
Bitlis’te 11 askerin şehit olduğu helikopter kazasını değerlendiren uzmanlar, bulut içi uçuş veya sisin, helikopter kazalarında meteorolojik açıdan ön plana çıktığına dikkati çekti. Uzmanlar, TSK’da 25-26 yıldır görev yapan Cougar tipi helikopterlere “uçan tabut” benzetmesi yapılmasının doğru olmadığını söyledi.
Türkiye’nin yüreğini yakan olayın ardından, kazanın neden kaynaklandığı ve kazanın oluş şeklinin yanı sıra TSK envanterinde bulunan Cougar tipi helikopterler gündeme geldi. Emekli Hava Pilot Korgeneral Erdoğan Karakuş, bölgenin arazi yapısına ve hava şartlarına dikkat çekti.
Sıcak su kaynakları
Helikopterin düştüğü alanın yakınlarındaki Nemrut Dağı’nın çevresinde sıcak su kaynakları olduğunu söyleyen Karakuş, “Sıcak su nedeniyle, hızlı nemlenme bölgede sise sebep verir, bu açıdan sorunlu bir bölge. Küresel ısınma nedeniyle, ani hava değişimleri olduğunu ve meteorolojinin de hava tahminlerinde bunu zaman zaman tutturamadığını söylebiliriz. Pilotlar Bingöl’den havalanmadan önce, hava durumunu alıp değerlendirmiştir. Kurallar gereği, inecekleri yerin iki saat sonrasına kadar hava raporlarına bakarlar ve olumlu ise uçurlar” diye konuştu. Bölgenin arazi yapısını dikkate alarak uçuş güzergâhını anlatan Karakuş, şöyle devam etti:
“Bingöl’den kalktıktan sonra, Muş Ovası’na ulaşırsınız. Muş Havaalanı’nın dibinden geçersiniz, düzlük bir alandır ve orayı da sorunsuz geçmişler zaten. Muhakkak, Muş Havaalanı ile de konuşmuşlardır. Orası bir boğaz. O boğaza gidebilmek için, Tatvan’dan yol kuzeye doğru çıkar ondan sonra nerdeyse 180 derece bir kıvrım yapar.”
“Vadidinin içinden Muş yoluna doğru çevrilir. Bunun sebebi, Tatvan’ın arkası tamamen dağdır. Nemrut Dağı’na doğru açılan bir vadi var. Oradan geçerler. Çok az bir mesafe kalmış Tatvan’a inişleri için ama maalesef gerçekleşmemiş. Kazada, iki kişinin yaralı olarak kurtulması da, helikopterin görece daha yumuşak bir iniş yapmaya çalıştığına işaret ediyor.
Cougar’lar ağırlıklı olarak muharebe arama kurtarma görevlerinde, personel taşımada kullanılıyor. Güvenilir bir helikopter. Bu helikopterlerin belirli bir zaman içinde fabrikalarda bakımları yapılır, her türlü çalışma yapılır. Helikopter teknisyeni bunun takibini yapar. Her iki pilot denetiminden sorumludur. Pilotlar helikopterine, uçaklarına, gözü gibi bakar. Kendisi de içinde olduğu ve can taşıdığı için azami dikkatle uçarlar.”
‘Araziyi göremiyor’
Havacılık uzmanı ve gazeteci Tolga Özbek de, bölgede yoğun bir sis ve karla kaplı zemininin olduğuna işaret ederek, “Sisli havalarda helikopterlerin uçması, emniyetsiz hale gelebiliyor. Önlerini veya araziyi göremiyorlar. Pilotların düşük görüş şartlarında ilerleyebilecekleri bir sistem yok. Bu tür uçuşların meteorolojik açıdan iyi planlanması gerekiyor. Bulut içi uçuş veya sis, helikopter kazalarında meteorolojik açıdan öne çıkan faktörler. Bundan dolayı kaza olmuş olabilir. Veya teknik bir arıza sebebiyle, bir yere mecburi bir iniş yapılmak istenmiş olabilir” dedi. Tolga Özbek, Türk Silahlı Kuvvetleri’nde 1995’ten bu yana kullanılan Cougar helikopterlere “uçan tabut” ya da “sabıkalı” gibi benzetmeler yapmanın doğru olmadığını belirtti.
‘Bu dördüncü kaza oldu’
Tolga Özbek şunları söyledi: “Cougar, sivil ve askeri anlamda yoğun bir kullanıma sahip. Bunlar kötü helikopterler değil. Avrupa’da başta olmak üzere sürekli görev yapan helikopterden bahsediyoruz. Bu helikopterle ilgili daha önce TSK’da üç olay yaşandı. Birisi terör saldırısı, diğer ikisi yüksek gerilim hattına takılması sonucu yaşandı. Bu dördüncü oldu. ‘Bakımı yapılmıyor’ gibi söylemler doğru değil. TSK çok verimli bakıyor ve çok yoğun kullanıyor Cougar’ları. ‘Ömrü şudur’ gibi bir yaklaşım yanlış. Çünkü bir hava aracı, bakıldığı, modernizasyonu yapıldığı ve uçabilirliği olduğu sürece uçar. Bugün ABD Hava Kuvvetleri’nde 65 yaşında bombardıman, tanker uçakları var. TSK’da 46-47 yıldır kullanılan UH-1 helikopterleri var. Emniyetsiz olan hiçbir şey tüm dünyada da olduğu gibi TSK’da da uçmaz.”
‘Onlar Haftanin kahramanlarıydı’
Güvenlik uzmanı, emekli asker Abdullah Ağar, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Bitlis’te düşen helikopterde şehit olan pilotların Irak’ın kuzeyindeki Haftanin bölgesinde yaptıkları kahramanlığı anlattı. Ağar, şunları kaydetti:
“Silah arkadaşları bilinsin istediler. Helikopter kazasında şehit düşen; Plt.Yzb. Tayfun Kureş, Plt.Yzb. Gökhan Uysal; 8 Ağustos’ta Haftanin’deki çatışmada yüzlerce merminin arasında, inilmeyecek yerden yaralımızı alan pilotlar. Onlar artık birer şehit kahramanlar...”
MSB: Sebebi ani değişen hava
Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada kazaya ilişkin olarak yapılan ilk incelemelerde; enkaz bölgesinde herhangi bir patlama ve yanma emaresine rastlanmadığı bildirildi. Açıklamada, helikopterin Bingöl’den hareketinden önce Tatvan bölgesinde faaliyetini olumsuz etkileyecek bir hava durumunun olmadığına dair meteorolojik bilginin teyit edildiği belirtildi. Açıklamada, “Söz konusu ilk bilgiler ışığında, kaza kırım olayının bölgedeki hava koşullarının ani değişimi sonucunda ortaya çıkan olumsuz hava şartları nedeniyle meydana geldiği değerlendirilmektedir. Görevlendirilen Kara Kuvvetleri Komutanlığı Kaza Kırım ekibi bölgeye intikal etmiştir. Nihai sonuç, kaza kırım ekibinin yapacağı detaylı teknik inceleme sonucu belirlenecektir” denildi.
