‘Vejetaryenlik ömrü uzatıyor’

Uzun yıllar ABD’de St. Louis Üniversitesi’ndeki karaciğer merkezinde çalışan gastroenteroloji uzmanı Prof. Dr. Metin Başaranoğlu, literatür taraması yaparak veganlık ve vejetaryenliğin sağlığa etkisini araştırdı.

Et yiyenlere kıyasla vejetaryenlarin vücuduna daha fazla vitamin C ve E, bol lif, folik asit, potasyum, magnezyum ve karoten ve flavonoid gibi fitokimyasalların girdiğini belirten Prof. Dr. Metin Başaranoğlu, “Vejetaryenlarin kan basınçları düşer, vücut kitle indeksleri daha düşük olur. Kötü kolesterol (LDL) ve total kolesterolleri daha düşük olur. Tüm bu iyi şeyler de beraberinde kronik hastalıklardan uzak yaşlanmayı ve beklenen yaşam süresinin daha uzun olmasını getirir” diyor. Prof. Başaranoğlu veganlık ve vejetaryenliğin hastalıklarla ilişkisine dair şöyle dedi:

KALP: Vejetaryenların kalp krizi ve kalp hastalıkları nedenleriyle ölüm riski daha düşüktür. 76 bin kişinin katılımı ile gerçekleştirilen toplam beş prospektif çalışma gösterdi ki, vejateryenlerde kalp nedenli ölümler vejateryen olmayanlara nazaran yüzde 25 oranında daha azdır. İngiltere menşeili diğer bir çalışmada da vetetaryenlerde kalp nedenli ölümlerin yüzde 19 oranında daha az olduğu bildirilmiştir.

KANSER: Bol miktarda sebze ve meyve tüketenlerde kanserler daha az görülür. Ancak tespit edilmiş fark, çok da büyük değildir. Kırmızı et yemezseniz tabii ki kolon kanseri olma risk faktörlerinden birinden kurtulursunuz. EPIC-Oxford ve Oxford Vejetaryen çalışma sonuçlarına göre balık yiyen vejetaryenlerin kanser olma riski, balık yemeyen vejetaryenlerden daha düşüktür.

ŞEKER (tip 2): Çalışmalar bitki kökenli beslenenlerde şeker hastalığı gelişim riskinin azaldığını gösterir.

KEMİK SAĞLIĞI: Kadınlar vejeteryan olmak konusunda kemik erimesi ve kırık riski olduğu için özellikle kalsiyumu içermeyen diyet tipinden oldukça rahatsızlar. EPİC-Oxford çalışmasına göre veganların yüzde 75’i günlük önerilen kalsiyum ihtiyacına ulaşamamaktadırlar. Hatta kemik kırılması risk yüksektir. Vegan beslenenler vitamin D ve vitamin K beslenmesi açısından eksiklik ve yoksunluk içerisindedirler. Oysa, hem vitamin D hem de vitamin K kemik sağlığı için gerekir.

Vegansan takviye şart

Veganlığın vejetaryen beslenmenin radikal tipi olduğunu belirten Prof. Başaranoğlu, “Vegan birey yumurta, süt ve süt ürünleri, tavuk, balık ve kırmızı et tüketmez. Bu tip bir beslenme anlayışında vücudun ihtiyacı olan bazı gereksinimler karşılanamaz. Bu nedenle de suplement yani başlıca vitamin ve mineral takviyesi gerekir. Vegan olmak, çevre ve hayvan hakları niyetiyle yapılan bir beslenme tarzı olarak da kabul edilebilir. Veganlık türler arası eşitliği savunur. Hayvanların da insanlar gibi hakları olduğunu savunur. Veganlar doğal inci küpe takmaz, hayvan derisinden yapılmış ayakkabı, kürk ve çantaya karşıdır. ‘Lakto-ovo vejetaryen’ yumurta ve süt ürünlerini tüketirlerken, ovo vejetaryenler sadece yumurta tüketirler. Kısmen vejetaryenler ise balık tüketebilirler” değerlendirmesini yapıyor.

Genç araştırmacı ödülü

Amerikan Karaciğer Cemiyeti’nin iki kez ‘Genç Araştırmacı’ ödülünü alan Prof. Dr. Başaranoğlu, Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Gastroenteroloji Ana Bilim Dalı öğretim üyesi. Başaranoğlu’nun, “Yalancı Şeker/Karaciğerimizi Fruktoz Şurubundan Neden Korumalıyız?”, “İkinci Beyin Bağırsaklar” adlı iki kitabı var.