Türkiye'de ilk kez pars doğal ortamda görüntülendi

Türkiye'de yaşadığı bilinen fakat bugüne kadar görüntülenemeyen parsın doğal ortamdaki fotoğrafları, Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi Bölümü öğretim elemanları tarafından çekildi.
KTÜ Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şağdan Başkaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, efsane olarak bugünlere kadar gelen, yaşadığı bilinen fakat görüntülenemeyen bu gizemli türün fotoğraflarını çektiklerini belirtti.
Fotoğrafların, aynı zamanda Türkiye'de parsın doğal ortamda çekilen ilk fotoğrafları olduğunu vurgulayan Başkaya, şöyle devam etti:
"Parsın Türkiye'de halen yaşadığını ısrarla yaklaşık 20 yıldır söylüyoruz. İlk olarak 1994 yılında konuyla ilgili çalışmalara başladık. Aradan geçen sürede parsın önce ayak izlerine ve dışkısını ve nerelerde olabileceğini belirledik. Türün dağınık ancak birçok yerde hayatta olduğunu tespit ettik. Türkiye'de yaklaşık 30 ilde yaşadığını tahmin ediyoruz. Bundan sonra pars ile ilgili çalışmalarımız aralıksız devam edecek."
Parsın ilk fotoğraflarını 5 Temmuz 2013 tarihinde foto kapan ile çektiklerini belirten Başkaya, "Bugüne kadar parsa ait toplam 25 kadar fotoğraf çektik ve çekmeye de devam ediyoruz. Elimizdeki foto kapanlar az sayıda ve eskiteknoloji olması nedeniyle çektiğimiz fotoğrafların çoğu siyah beyaz ve röntgen filmi gibi. Ancak yakında yeni foto kapanlarla türe ait renkli görüntüleri de elde edeceğiz" dedi.
Kullandıkları foto kapanların çoğunu Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'nden temin ettiklerini belirten Başkaya, bu desteğin türün korunması için yapacakları bütün çalışmalarda devam edeceğine inandıklarını söyledi.



Koruma alanı ilan edilmesi için taslak sınırlar belirlendi
Başkaya, parsın fotoğraflarının çekildiği alan ve civarının korunan alan ilan edilmesi için taslak sınırları belirlemek amacıyla KTÜ Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi Bölümü öğretim elemanlarından oluşan ekiple 3 aydır arazide çalışma yürüttüklerini vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Fotoğrafları çektiğimiz yerin nerede olduğunu, parsların güvenliği açısından şimdilik açıklamıyoruz. Çünkü bu yeri söylersek, herkes oraya gidip parsın görüntüsünü almaya çalışabilir ya da kötü niyetliler bu hayvanlara zarar verebilir. Bu bilgilerin, sahanın hızlı bir şekilde koruma alanı ilan edilmesi, en az iki daimi bekçi ve kamera sistemi ile korunmaya başlamasından sonra kamuoyuna açıklanmasını daha doğru buluyoruz. Fakat alan ile ilgili taslak sınırları Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'ne sunduk. Türün korunması konusunda TÜBİTAK'a sunmak üzere bir araştırma projesi hazırladık ve yakın gelecekte türle ilgili daha fazla detaylı bilgileri elde etmeyi planlıyoruz."

''Anadolu parsı demek için erken''
Başkaya, yaklaşık 20 yıl önce hemen herkesin ''Pars tükendi'' dediği zamanlarda, ilk defa Kaçkarlarda ayak izlerine rastladığını belirterek, "Pars ülkede bugüne kadar Doğu Karadeniz, Doğu Anadolu ve Batı Karadeniz'de toplam sekiz ilde varlığını bizzat tespit ettik. Bununla birlikte parsın, ülke genelinde Akdeniz, Güney Doğu Anadolu, Orta Karadeniz, Güney Marmara ve hatta Ege gibi birçok bölgede yaşadığına inananıyoruz" diye konuştu.
Başkaya, Türkçe adı Pars (Bars), Latince adı Panter (Panthera) ve İngilizce adı ise leopar (Leopard) olan parsa, henüz Anadolu parsı demek için erken olduğunu, türün henüz hangi alttür olduğunun belli olmadığını da vurgulayarak, fotoğrafların Kafkas veya İran Parsı ile sınır teşkil eden bir yerde çekildiğini söyledi.
Başkaya, Anadolu coğrafyasında birden fazla alttürün yaşama ihtimali bulunduğunu ve fotoğraflarını çektikleri parsın eğer başka bir alttür olması halinde bunun muhteşem bir zenginlik olacağını da kaydetti.

Parsın neslinin, yok olmadan bugüne kadar gelebilmesinde genelde gececi bir tür olmasının yanısıra, çok ihtiyatlı olması, zor arazi şartlarına uyum sağlayabilmesi, insanlardan çekinen ve insanlara karşı aşırı tedbirli davranan bir tür olmasının etkili olduğuna değinen Başkaya, parsın bu günlere insan desteği olmadan geldiğini vurguladı.
Başkaya, pars ile ilgili çalışmalar yapmaya hevesli kişi ve sivil toplum örgütlerinin bu ve benzeri sahalara Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'nden izin almadan girmemeleri gerektiğini, her türlü saha ziyaretinin türü rahatsız edebileceğini belirterek bu konuda herkesi çok hassas davranmaya davet etti.