Siber şiddete karşı sessiz kalmayın! 'Hukuk sizin yanınızda'

Siber şiddetin teknoloji aracılığıyla gerçekleştirilen bir şiddet türü olduğunu belirten Avukat Ceren Küpeli, siber şiddete karşı sessiz kalınmaması gerektiğini söyledi. Küpeli, bireylerin temel hak ve özgürlüklerini hedef alarak mağduriyet yarattığında davaya konu olabileceğine işaret etti. Avukat Küpeli şunları dedi:

“Fiziki şiddet davalarını incelediğimizde, mağdurun eylem öncesinde genellikle bir siber şiddet hikâyesi geçmişi olduğu ama zamanında bunu önemsediğini görüyoruz. Siber şiddet aslında kasten öldürme gibi yaşam hakkı ve vücut bütünlüğüne yönelen fiziki bir zarar verme eyleminin de habercisi olabilir. Siber şiddet vakalarında, haklarımızın ihlal edilmesine karşılık olarak sessiz kalmamamız, hem eylemlerin cezalandırılması hem de zincirleme başka suçların gerçekleştirilmesinin önlenmesi noktasında hayati önem taşıyor.”

Küpeli, kişilerin ‘anonimlik’ perdesi altında çok farklı siber suçlar işlediğini özellikle hakaret suçunun çok sık işlendiğini vurguladı. Sosyal medya hesaplarında herkesin görüntülemesine açık bir fotoğraf altında yazılan yorumları örnek gösteren Küpeli, “Bu yorumların hakaret suçu mahiyetinde olması halinde failin nitelikli hakaret suçundan yargılanabileceğini ifade etti. 

 FAİLLERİN KÖLESİ OLABİLİYOR

Avukat Ceren Küpeli kadınların en çok tehdit ve şantaj gibi siber suçlarla karşılaştıklarına dikkat çekerek sözlerini şöyle sürdürdü:

“Kadınlarla duygusal bir bağ kurulması sonrasında görüntülerinin yayılması tehdidiyle karşılaşabiliyor. Bu bazen para talebi bazen de cinsel ilişkiye zorlanma olabiliyor. Bu nedenle ifşa olması halinde zarar görebileceğiniz hiçbir görüntü veya videonun başka birine gönderilmemesini ve hatta çekilmemesini herkes için öneriyorum. Çünkü siz göndermeseniz de çeşitli siber saldırılar ile cihazınızdaki mahrem görüntülere ulaşılması mümkün. Bu riskten korunmanın ne yazık ki tek ve gerçek çaresi bu içerikleri hiç oluşturmamak. Tehdit ve şantaj suçunun önemsenmesi gerekiyor. Çünkü bu suç mağdurların intiharıyla dahi sonuçlanabiliyor. Mağdurlar mahrem fotoğraflarının yayınlanacağı korkusuyla faillerin kölesi olabiliyor. Bu noktada çaresiz olmadıklarını belirtmek isterim.

Kendilerine yapılan tehdit, şantaj içeren her türlü içeriğin ekran görüntüsü alıp kendilerine yapılan her bir eylemi delillendirerek ya savcılığa ya da kolluk birimlerine doğrudan yasal sürecin işletilmesine yönelik başvuru yapsınlar. Gerekirse koruma kararı aldırma talebinde bulunabilirler. Sessiz kalmayıp hukukun yanlarında olduklarını bilsinler.”

Küpeli, siber şiddetin mağduru olmaktan korunmanın yollarına işaret ederek, “Dijital okur yazarlığı geliştirmenin yanı sıra teknik olarak da tedbirlerin alınması gerekiyor. Dijital ortamda yapılan her işleme ve konuşulan kişiye şüpheyle yaklaşılmasını önenirim. Mahrem konuşma ve görüntüleri oluştururken iki kez düşünülmesi isabetli olacaktır. Çocuk mağduriyetlerini önlemek için girebileceği internet siteleri sınırlandırılabilir” önerisinde bulundu.

VAZGEÇMEYİN

Avukat Küpeli herhangi bir siber şiddetle karşılaşıldığında izlenmesi gereken yolları paylaştı:

 “Her bir siber şiddet olgusunda en önemli husus bu mağduriyeti delillendirebilmek. Ne yazık ki tarafımıza yasal yolların tatbiki için başvuran mağdurların birçoğu, karşılaştığı bu eylem karşısında korkunun etkisiyle ve olayı unutma gayesiyle bu mesajı/yazıyı siliyor. Elimizdeki önemli bir delilin mağdur tarafından yok ediliyor. Bu nedenle siber şiddet/siber suç mağduru olan kişinin, eylemin ekran görüntülerini vakit kaybetmeden alması, eyleme yönelik olarak hukuka uygun bir şekilde başkaca delil toplanması mümkün ise bunlara ulaşması önemli. Özellikle ısrarlı takip olgularında failin mağduru takip ettiği farklıca mekân ve dijital alanlar varsa hepsinin delillendirilmesi önemli.

 ÇOCUK MAĞDURİYETİ

Çocuk mağduriyetlerinde ise, çocuk psikolojisine uygun olarak ebeveynlerin çocuğun dijital adımlarını izlemesi ve çocuğun mağdur edildiği her bir dijital eylemin delillendirilmesi kritiktir. Kişiler sonrasında savcılık veya kolluk birimleri aracılığıyla ceza soruşturması talebinde bulunulabilirler. Şikâyet edilen siber mağduriyetlerin soruşturma aşamasında incelenebilmesi için mağdur tarafından HTS kayıtlarının alınmasına yönelik izin verilmesi kritiktir. Siber şiddet mağduru bireyler ceza soruşturması talebinin yanı sıra koruma tedbiri talebinde bulunabilirler. Tüm bu yasal imkânların    yanı sıra, Alo 183 Sosyal Destek Hattı üzerinden ve İMDAT Derneği, Mor Çatı gibi kuruluşlardan yardım alınabilecektir.”

Dijital ortamda kişilere cinsel içerikli mesaj veya görüntü gönderilmesinin bu suçun nitelikli halini oluşturduğuna dikkat çeken Avukat Ceren Küpeli, cezai süreç için de delillerin alındıktan sonra şikâyette bulunulması ve şikayetten vazgeçilmemesi gerektiğinin önemini vurguladı.

Herkese açık paylaşmayın

Avukat Ceren Küpeli’nin dikkat çektiği başka bir nokta ise sahte sosyal medya hesapları. “İfşa olmasından rahatsızlık duyacağınız ve özellikle özel hayata ilişkin olan içerikleri herkese açık formatta sosyal medya hesaplarından paylaşmayın” diyen Küpeli, bu durumda da sahte hesapların ekran görüntülerinin alınıp hesabın şikâyet edilmesi ve toplanan deliller ile yasal süreçlere başvurulmasını önerdi.

Ceren Küpeli

(Avukat - Bahçeşehir Üniversitesi Siber Suçlar Yüksek Lisans Programı Misafir Öğretim üyesi)

Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu olan Ceren Küpeli, Kamu Hukuku yüksek lisansının ardından John Hopkins University Data Foundations Nanodegree derecesini ve etik hacker unvanını aldı. Siber suçlar uzmanı Küpeli, aynı zamanda Bahçeşehir Üniversitesi’nde     siber suçlar yüksek lisans dersi misafir öğretim görevlisi.