Ritüel hâline gelmiş bir mit: Şeb-i Aruz törenleri
26.04.2018 - 13:16 | Son Güncellenme:
Şeb-i Arus kelime anlamı olarak düğün gecesi anlamına gelmektedir. Mevlana’nın felsefesine göre ölüm günü; Hakk’a vuslat ve Yaratana kavuşma anlamları içerir. Mevlana’ya göre ölüm; kişinin asıl benliğine dönüşü, Allah’a dönüş demektir. Şeb-i Arus’u anlamak için öncelikle Muhammed Mustafa Celaleddin’i tanımak gerekmektedir.
Mevlana, 1207 yılında bugünkü Afganistan’da dünyaya gelen Türk düşünürü ve felsefecisidir. O dönemde bu merkez büyük kütüphanelerin yer aldığı bilge bir yerdi. Bilim ve sanatın buluştuğu bir merkez hâlindeydi. 1231 yılında Mevlana akademik olarak ders vermeye başlamasıyla öğrencileri ve çevresinde bulunan kişilerce Mevlana ismini almıştır. Tam ismi Mevlana Mustafa Celaleddin-i Rumi-i olarak tarihe geçmiş bir zattır.
Şeb-i Arus töreni nedir?
Şeb-i Arus töreni; Mevlana’nın ölüm yıl dönümü olan 17 Aralık günü yapılan törendir. Her yıl 17 Aralık günü Mevlana yapılan törenle anılır. İkindi vaktinden sonraki süreçte Kuran-ı Kerim okunur. Ardından Ayn-ül Cem yapılır. Bu toplu şekilde sema töreni yapılması anlamına gelmektedir.
Sema ve sema töreni nedir?
Sema kelime anlamı olarak; gök ve evren manasına gelmektedir. Mevlevilik inanışına göre ise; evrenin sesini işitmek manasındadır. Dünya üzerinde bir varlık olarak Allah’ın yarattığı varlıkların sesini duymak, duyulan bu seslere cevaplar vermektir. Sema tek ve toplu olarak iki şekilde de yapılabilmektedir. Toplu halde sema yapılmasına sema töreni denmektedir. Belirli ritüel ve sürelerde yapılan sema törenleri; 7-17 Aralık tarihleri arasında 11 adet akşam, 4 adet de gündüz vakti yapılmaktadır. Sema törenleri ve yapılan diğer gösteriler yoğun ilgi görmekte ve büyük kalabalıkların ziyaretine neden olmaktadır.
Sema töreni kaç bölümden oluşur?
Şeb-i Arus töreni olan sema töreni 7 bölümden oluşmaktadır. Naat-ı Şerif, kudüm sesi, ney taksimi, selam verme, sema, Kur’an tilaveti, dualar bölümlerinden oluşmaktadır.
Sema töreni nasıly?
Semahaneden baş semazenin girmesi, selam vermesi ve Post’u yere sermesiyle sema töreni başlar. Post’un bulunduğu yerde İhlas suresi 3 kere, Fatiha suresi 1 kere okunmaktadır. Peygamber Efendimiz, Diğer Peygamberler, Cihar-i Yar-i Güzin, tüm pirler, Sahabe-i İkram, tüm üstatlar için dua edilir. Meydanın sol kısmından ilerlenip meydandan çıkılır.
