Pijamalı gargur barbunu bitiriyor! 50 yıl sonra...

Gökhan Karakaş - İklim değişikliğiyle Akdeniz'in istilacı türlerce işgali son yüzyılda yerel türlerdeki azalışı ürkütücü boyutlara ulaştırdı. Balık stoklarının iklim değişimlerinden nasıl etkilendiğini araştıran ODTÜ Deniz Bilimler Enstitüsü’nden Prof. Dr. Ali Cemal Gücü, MED40 projesinin detaylarını Milliyet'e açıkladı. R/V Bilim II gemisiyle çıktıkları Karadeniz seferinde Ege sardalyasını Sinop açıklarında gördüklerini belirten Prof. Dr. Gücü, "Yerli ve alışık olduğumuz türler kuzeye kayarken Kızıldeniz'den Akdeniz'e gelen yabancı türler hızla onların yerini alıyor. Akdeniz'in ticari değeri yüksek barbunya balığı kıyı ekosistemi için önemli bir gösterge. Azalması ekosistem üzerindeki avcılık baskısının yüksek olduğunu ifade eder. Azalma sadece balıkçılıktan kaynaklanmıyor. Barbun ile aynı yaşam alanını paylaşan pijamalı gargur balığı kilometrekarede 6-7 tona varan yoğunluklara ulaştı" dedi.

Çözüm avlamak

TÜBİTAK destekli çalışma kapsamında üç yıl boyunca kapsamlı örneklemelerin yapılacağını belirten Prof. Dr. Gücü, "Hedefimiz, filmi ileri sarıp gelecekte bizi nelerin beklediğini belirlemek. Modelleri kullanarak mevcut balıkçılık düzenlemelerinde yapılacak değişikliklerle değişimin seyrini avantaja çevirebilecek miyiz? Bunu araştırıyoruz. Yabancı türlerin bolluğu yoğun balıkçılık alanlarında daha düşük. Mersin'de Akdeniz foklarının korunması için büyük ölçekli balıkçılığa kapatılan alanda yabancı türlerin çok daha hızlı arttığını gördük. Bulgular, yabancı türlerin avlanarak kontrol altında tutulabileceğini gösteriyor. Güçlü avcı filomuzu doğru yönlendirerek istenmeyen türlerin yerine fayda sağlayabileceğimiz türlerin seçilmesi mümkün" dedi.

Orfoz azaldı, aslan balığı arttı

Akdeniz’de balon, pijamalı gargur, aslan, çizgili kedi balığı gibi istenmeyen türlerin yanında, jumbo karides, mavi yengeç gibi ticari değeri yüksek türlerin de görüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Gücü, “Bu canlıları durdurmak için artık çok geç. Bundan 50 yıl sonra denizlerimizde alışık olduğumuz türler olmayacak. Uyum sağlamalıyız. Başarabilirsek 50 yıl sonra sofralardaki deniz ürünlerini şimdiden seçmenin yolunu açacağız” diye konuştu. Orfoz ve lahozun aşırı avlanmasıyla aslan balığının arttığına dikkat çeken Prof. Dr. Gücü, “Aslan balığı hızlı büyüyor, bir yaşında ürüyor ve yılda 2 milyon yumurta bırakıyor. Bilinen avcısı yok ve ABD’nin doğu kıyılarında bile görülüyor. Mücadelenin tek yolu avlanması, eti çok lezzetli” dedi.