Okullarda tek tip kıyafet kalkıyor

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), ilkokul, ortaokul ve liselerde uygulanan kılık kıyafet yönetmeliğini baştan aşağı yeniledi. Dün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yeni yönetmeliğe göre okullarda kılık kıyafet düzenlemeleri özetle şöyle:
- “Atatürk inkılaplarına uygun ve uygar giyim” şartı kalktı. “Yönetmeliğin Amacı” kısmından, “Atatürk inkılap ve ilkelerine uygun, uygar, aşırılıklara kaçmayan ve sade bir kılık kıyafette olmalarını sağlamaktır. Kılık kıyafette birlik, bütünlük, uyum ve düzen sağlamaktır. Öğrencilere kılık kıyafet yönünden toplumumuzun özelliklerine uygun tavır, tutum ve alışkanlıklar kazandırmaktır” ifadeleri çıkarıldı. Yerine, “Yönetmeliğin amacı, MEB’e bağlı resmi ve özel okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise öğrencilerinin kılık ve kıyafetlerine dair usul ve esasları düzenlemektir” ifadesi konuldu.
- Milletlerarası özel öğretim kurumları, yabancı ve azınlık okullarını kapsamayacak.
- Askeri ve polis okulları kapsam dışı.
- Eski yönetmelikte yer alan yükseköğretim kurumlarına yönelik hükümler, yeni yönetmelikte yer bulmadı.

Atatürk rozeti de yasak
- Öğrenciler okulun arması ve rozeti dışında nişan, arma, sembol, rozet ve benzeri takılar takamayacak. Eski yönetmelikte ‘Atatürk’ün doğumunun 100. yılı gibi’ rozetlerin takılmasına izin veriliyordu.
- “Zincir, kolye, yüzük, küpe, bilezik gibi ziynet eşyaları takamaz” kız öğrenciler için “kaşlar alınmaz, tırnak uzatılmaz ve cilalanmaz” ifadeleri yer almadı.
- Öğrenciler insan sağlığını olumsuz yönde etkileyen ve mevsim şartlarına uygun olmayan, yırtık, delikli, şeffaf, vücut hatlarını belli eden şort, tayt gibi kıyafetler ile diz üstü etek, derin yırtmaçlı etek, kısa pantolon, kolsuz tişört ve kolsuz gömlek giyemeyecek.
- Siyasi sembol içeren fular, şapka, çanta kullanılamayacak. Buna göre siyasi simge sayılması halinde poşu takılamayacak.
- Ancak kız öğrenciler, imam-hatip ortaokul ve liseleri ile çok programlı liselerin imam-hatip programlarında tüm derslerde, ortaokul ve liselerde ise seçmeli Kuran-ı Kerim derslerinde başlarını örtebilecek.
- “Öğrenciler okul içinde baş açık, saçlar temiz ve boyasız olarak bulunacak; kız öğrenciler makyaj yapmayacak; erkek öğrenciler bıyık ve sakal bırakmayacak” hükmü getirildi. Kuran dersinde başını örtecek öğrenci, teneffüste bunu çıkarmak zorunda kalacak.

‘Beden’de zorlama yok
- Tek tip eşofman veya spor kıyafeti giilmesi zorlanamayacak. Eskiden beden eğitimi derslerinde okul yönetiminin uygun göreceği kıyafeti giyilmesi hükme bağlanmıştı.
- Özel gün, hafta ve kutlamalarda ders içi ve ders dışı faaliyetlerde kullanılmak üzere veliye mali yük getirecek özel kıyafet aldırılamayacak.
- Yeni yönetmelikte, “Diploma ve her türlü resmi belgelere yapıştırılacak fotoğrafların, bu yönetmelik hükümlerine uygun kılık kıyafetlerle çekilmiş olması esastır” ifadesine de yer verilmedi.
- Uygulama 2013-2014 eğitim-öğretim yılından itibaren geçerli olacak.

‘Üniforma velilere külfet oluyordu’
MEB, yönetmelik değişikliğinin gerekçesini Fransa, Almanya, Kanada, İngiltere, Belçika ve Hollanda’daki düzenlemeleri örnek göstererek açıkladı. Gerekçede, “Okul kıyafeti tipleri ve zorunluluğu açısından dünya uygulamalarına bakıldığında, genel olarak gelişmiş ülkelerde tek tip kıyafet veya önlük gibi bir kıyafet zorunluluğu bulunmamakta. Üniforma zorunluluğu 1980 ve 1990’larda neredeyse tamamen kalkmıştır. Okul aile birlikleri ve okul yönetimlerinin kararıyla okullarda sık sık kıyafet değişikliğine gidilmektedir. Belirlenen renk ve desenlerdeki tek tip kıyafetler, sadece birkaç mağazadan alınmaktadır. Bunlar, velilere ek mali yük getirmesinden dolayı şikayetlere neden olmaktadır. 28-29 Haziran 2009’da yapılan Öğrenci Okul Kıyafetlerini Değerlendirme Çalıştayı’nın sonuç raporunda da serbest bir kıyafet uygulamasına gidilmesi gerektiği görüşü ağırlık kazanmıştır” denildi.

Türbanı okullara sokmak istiyorlar
- Türk Eğitim-Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk: Gelir dağılımındaki eşitsizlikler nedeniyle çekincelerimiz var. Okullar podyuma döndüğünde çocuklar nasıl yarışacak? Sabah bugün ne giyeceğim telaşına düşüp, eğitime odaklanmak yerine ne giyeceğini düşünen bir öğrenci profiliyle karşılaşacağız. Serbest kıyafet uygulaması okullarda güvenlik problemi oluşturabilir. İsteyen istediğini giyerse, kim yabancı, kim öğrenci nasıl anlayacağız?
- Eğitim-Sen Genel Başkanı Ünsal Yıldız: Kıyafet serbestliğine ilke olarak karşı değiliz. Ancak bu uygulamanın, dinsel inançları dışa vuran giysileri kapsaması, telafisi güç sorunlar yaratacaktır. Bu durum çocuklar arasında kamplaşma yaratacak, bazı bölgelerde kız çocuklarına yönelik fiilen baskı oluşturacaktır. Eğitimi ve sağlığı paralı hale getiren, halkın büyük bir bölümünü açlığın ve yoksulluğun kucağına itenlerin, yoksul halk çocuklarının delik ayakkabılar ve yırtık elbiselerle okula gelmek zorunda bırakılmasını yasaklaması kadar anlamsız bir şey olamaz.
- Eğitim-İş Başkanı Veli Demir: Tüm okullara türbanı sokmak istiyorlar. Anaokulu da dahil. Bu pedagojik olarak yanlış. Öğrenci Kuran dersinde başörtüsünü takacak sonraki derste çıkaracak. Bu mümkün olabilecek mi? O çocuk, o türbanı taktı mı, çıkarmaz. Çıkardığı zaman psikolojisi zarar görecek. Öğrencinin istediği kıyafetle okula gelmesigüvenlik sorunu yaratacak. Öğrenci, okula kepenek giyip geldi; boynuna poşu taktı geldi. Güvenlik nasıl sağlanacak?
ANKARA Milliyet

Sözde serbest özde ideolojik
CHP İstanbul Milletvekili Nur Serter, MEB’in yeni kılık kıyafet yönetmeliği yayınlayarak okullarda yeni bir kaosa kapı açtığını belirtti. Serter, “Sözde serbest, özde ideolojik yeni bir tek tip giyinme modeli, baskıcı bir anlayışla okullara dayatılmaktadır” dedi. Düzenlemeyle, varlıklı aile çocuklarının lüks-marka tüketim alışkanlığına karşılık yoksul aile çocuklarının eziklik duygusu yaşayacağını belirten Serter, “MEB yetkilileri yaptıkları açıklamalarla gülünç olmaktadırlar. E-kayıt sistemi ile çocukların kendi mahallelerindeki okullarda eğitim gördüklerini ve bunun da bir sosyal sınıf farkı yaratmayacağını iddia eden yetkililer, okul kapılarındaki okul servislerini nasıl açıklamaktadırlar? Kaldı ki aynı sokakta, hatta aynı apartmanda oturan aileler arasındaki gelir uçurumu son derece açıktır. Örneğin bir apartman görevlisinin çocuğu ile aynı binada yaşayan bir varlıklı aile çocuğu arasındaki farkı nasıl görmezden gelebileceklerdir?” diye konuştu.
ANKARA Milliyet

Başörtüsü serbest bırakılmadı ki...
Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşarı Emin Zararsız, yeni yönetmelikle isteyen öğrencinin Kuran derslerinde başörtüsü takabilmesine ilişkin tartışmaları değerlendiren Zararsız, “Önceki yönetmelikte de imam hatip okullarında meslek derslerinde serbest bırakılan bir düzenlemeydi. Yeni çıkan yönetmelikle imam hatip okullarında sadece meslek derslerinde değil, tüm derslerde başının örtülebileceğine dair bir hüküm yer almakta. Ayrıca da yeni eğitim reformu dolayısıyla özellikle ortaokullarımızda seçmeli dersler arasında Kuran-ı Kerim ve Siyer (Hz. Muhammet’in hayat hikâyesi) gibi dersler konuldu. Bu okullarda Kuran-ı Kerim dersini seçen öğrenciler Kuran-ı Kerim dersi işleniyorken başlarını örtebilirler şeklinde bir hüküm getirildi. Çok tartışılan ve speküle edilen konu bundan ibaret. Yoksa okulların tamamında başörtüsü serbest bırakıldı anlamında bir düzenleme söz konusu değil” dedi.
ANKARA AA

Bunlar bir talebin neticesi
İspanya’da bulunan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, okullardaki kıyafet yönetmeliği değişikliğiyyle ilgili olarak şöyle konuştu: “Siyasette bir gerçek vardır. Attığınız her adımın beğenenleri, beğenmeyenleri olur. Herkes beğenecek diye bir şey yok. Eğer böyle bir adımı atmaya yürütme kendini görevli hissediyorsa, demek ki bir yerde bir sıkıntı var. Bir sıkıntı olduğu içindir ki bu adım atılıyor. ‘Bugüne kadar böyle bir şey yok’ diye bir yaklaşım yanlıştır. Ülkemizde yıllarca tek tip giyim tarzı hep eleştiri konusu olmuştur. Hatta hatta bunun komünist ülkelerde bile 90’lı yıllarda kaldırıldığını ama demokrasinin egemen olduğu bu ülkelerde hala bu tek tipçiliğin yürümesinin yanlış olduğunu, bırakalım herkes nasıl arzu ediyorsa, gücü neye yetiyorsa onu alsın, onu evladına giydirsin ve bu şekilde bu tür adımlar atılsın. Bunlar hepsi bir talebin neticesinde atılan adımlardır. Yapılan bu iş tabii bütün kamuoyu araştırmalarına dayalı olarak da bizim attığımız bir adımdır. Hayırlı olacağına inanıyorum.”
MADRİD AA

Dünyada okul formaları nasıl?
İNGİLTERE: Adil ve uygun fiyatta olması ön şart olan okul üniformaları, dini özgürlüklere imkan tanıyor. Müslüman ve Sikhler başörtüsü takabiliyor.
İSPANYA: Devlet okullarında üniforma zorunluluğu yok. Üniforma sınırları, velilerin de katılımıyla belirlenebiliyor. Özel okullarda ise forma kullanılıyor.
İTALYA: Okullarda üniforma uygulaması yok. Fakat son dönemde ailelerden okul öncesi eğitim sınıflarındaki çocuklarına renkli önlükler giydirmeleri öneriliyor.
ALMANYA: Son zamanlarda okullarda üniforma zorunluluğu yeniden tartışılmaya başlandı. Fakat, askeri yönetimi andırdığı gerekçesiyle formaya karşı çıkılıyor.
FRANSA: Birkaç özel ve uluslararası okul dışında forma uygulaması bulunmuyor.
İSVEÇ: Forma zorunluluğu yok fakat Naziler gibi ırkçı grupları temsil eden sembollerin taşınması yasak.
JAPONYA: 19. yüzyıldan bu yana tüm okullarda üniforma kullanılıyor. Öğrencilere mevsime bağlı farklı seçenekler içeren üniforma giyme hakkı tanınıyor.
ABD: Devlet okullarının beşte birinde üniforma uygulaması var. Birçok özel okulda ise uzun forma kullanılıyor.
AVUSTRALYA: Devlet okullarında polo yaka tişört, pantolon veya etekten oluşan formalar kullanılıyor.
DIŞ HABERLER