Müsilaja uzaydan analiz

ÖNDER YILMAZ Ankara - Marmara’daki müsilaja ilişkin şu an uluslararası dergilerinde yayınlanmak üzere olan ve basınla henüz paylaşılmayan bilimsel çalışmayı da açıklayan Kavzoğlu, “İlk kez sonuçları burada paylaşıyorum; Marmara’nın günlük olarak nokta bazlı izlenmesi. Avrupa Uzay Ajansı’nın gönderdiği bir uydudan fitoplankton -alglerin özellikle- Marmara Denizi’ndeki dağılımının günlük olarak nasıl görülebileceğiyle ilgili bazı grafikler, bunlar da yeni. Bunların yorumlanmasını deniz bilimci ve çevreci arkadaşlarla çalışarak ortak yayın projeleri yapıyoruz” dedi. Avrupa Uzay Ajansı ve ABD’deki özel bir firmadan uzaydan bir sigara paketini görecek kadar uydu verisi temin ettiklerini belirten Kavzoğlu, Marmara’da 4 bin 25 kilometrekarelik alanda bugüne kadar yaptıkları inceleme sonuçlarını detaylı anlattı.

Uzaydan izleme dışında ayrıca sahaya indiklerini kara ve denizden topladıkları örneklerle laboratuvar analizleri gerçekleştirdiklerini ifade eden Kavzoğlu, “özel cihazlar sayesinde 400 nanometre ile 2.500 nanometre arasında insan gözünün göremediği aralığı, müsilaj ne kadar, nasıl bir yansıma yapıyor, EKG, kalp grafisine benzer bir grafisini çıkarttık” dedi. Kavzoğlu, uzaydan analiz çalışmasının fotoğraflarını da göstererek şunları söyledi: “Aramıza NASA’da 2-3 yıl çalışmış bir arkadaşımız katıldı. NASA’nın verilerini ve kodlarını kullanarak bir analiz yaptık. Günlük olarak her gün bu haritayı üretebiliyor, nokta bazlı da şunları çıkartabiliyoruz: Müsilaj ne kadar hareket etmiş? Niye bu değişiyor? Çünkü akıntı ve rüzgâr var. Termal görüntülerden müsilaj nasıl tespit edilir? Derin ve temiz olan bölgelerde deniz suyu sıcaklığı uzaydan tespit ediliyor. Denizin üstündeki müsilaj tabakasının kalınlığından dolayı hem ısıyı aşağı geçirmiyor hem oksijen geçmiyor hem kendi içerisindeki kalın tabakadan dolayı ısınan bir organizma var ortada. Bu termal görüntülerden, denizin üzerindeki ısı değişiminden, müsilaj nerede, ne kadar kalınlıkta olduğunu haritalayabiliyoruz. Bunu da 30 metreye kadar düşürebiliyoruz.”

İMECE’ye termal kamera

Türkiye’nin yakında uzaya fırlatacağı İMECE uydusuna iklim değişikliğini gözetleyecek özel termal kameralardan yerleştirilmesini öneren Kavzoğlu, “Böylece tüm denizlerimizi izleyebiliriz, müsilaj petrol sızıntısı, kazaları rahatlıklı haritalandırıp ne olup bittiğini, nasıl dağıldığını, ne önlem alınacağını ortaya koyabiliriz” ifadelerini kullandı. Kavzoğlu, Göktürk uydusundan Hava Kuvvetleri Komutanlığı’ndan da görüntü temin edilebileceğini söyledi. İHA ve drone’lara kızıl ötesi bantları ölçebilecek mercekler yerleştirerek uçurulabileceğini, bunu Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı’na önerdiklerini ifade eden Kavzoğlu, “İHA ile uydu birlikte olmalı. Uydu ile geniş alandan her an sürekli, drone ve İHA ile de istediğiniz alandan hava koşullarına takılmadan akü süresi kadar detaylı görüntü sağlanabilir” dedi.