Baharat Yolculuğu - Solcu eyaletin yüzen sarayları!

Yazar Arundati Roy, Kerala’da komünizmin neden güçlü olduğunu şu sözlerle anlatmış: “Reformist hareket, kast sistemini ve aşırı geleneksel toplumu hiçbir zaman açıkca eleştirmedi. Marksistler, demokrasiyle taçlandırılmış, doğu Marksizimiyle Ortodoks Hinduizmden oluşan bir kokteyl devrimi yaptı.”
Kerala’nın “Tanrı’nın Kendi Ülkesi” sloganı biraz da bundan... Yönetimin, solla sağ koalisyon arasında sık sık el değiştirdiği Kerala kentlerinde, komünist parti liderlerinin büstleri, kızıl bayraklar göze çarpsa da... Son seçimlerde parlamentoda ağırlığı ele geçiren, sağ koalisyon olmuş! Ancak sol gelenek halen çok güçlü.
Siyaseti de kendi kadar karmaşık Kerala’nın daha turistik özelliğine gelince: Eyaletin ırmakları, dünyada en görülesi yerler listesinde, hep ilk sıralarda yer alıyor.
Rengarenk manavların haricinde pek bir numarası olmayan Alleppey şehrine vardığımızda “bu kadar abartacak ne var” diye düşünmedim değil. Fakat sabah sekizde ırmak yolculuğuna çıktığım anda teslim oldum. Gerçekten benzersiz bir deneyim!

EV TEKNESİYLE TUR
Kerala’da ırmaklar, toplam 900 km’lik bir ağla birbirine bağlanıyor, göllere ve denize akıyor. Yollar yokken bu ırmaklar, ulaşımın “çevreyolu”ymuş. Pek çok köylü halen kürek ve sandallarıyla bu yolu kullanıyor.
Buralarda hayat, her şeye rağmen yüzyıllardır sürdüğü biçimiyle devam ediyor.
Kerala’nın Alleppey ve Kollam şehirlerinde turistlere özel tekne turları (“the backwaters” deniliyor) çok popüler. Bu turlar sabahtan akşama sürüyor ama dar kanallara giriş yapılamıyor.
İkinci ve daha lüks bir seçenek, “house boat” denen ev teknelerini özel olarak kiralamak ve en az 24 saati kanallarda gezinerek geçirmek. Yüzen saray kıvamındaki bir ev teknesi seyahati, Hindistan’ın en pahalı fakat en özel turistik atraksiyonlarından.
Pahalı derken, iki kişi lüks bir tekneyi 200-300 TL’ye kiralayabilir! Yemekler, kaptandan.
Bu arada Alleppey’de ev teknelerin sayısı 1000’i bulmuş. Haliyle ırmaklarda kirlilik ve gürültü sorun olmaya başlamış.
Alleppey’de tekne turu, halkın başlıca geçim kaynağı haline geldiği için sokakta yürürken bile “tekne turu” veya “house boat” tekliflerinden bunalabilirsiniz.
Tavsiyem, Alleppey’deki turizm ofisine gidip 3 saatlik özel bir tekne turu için anlaşmanız. İki kişi 1200 rupi (36 TL) ödediğimiz tekne turu sayesinde, büyük teknelerin giremediği kanallarda dolaşabildik.
Irmak gezintisinin parasal bir karşılığı aslında yok. Gözünüzün hiç görmediği renkler ve manzaralarla karşılaşıyor, müthiş bir dinginlik hissediyorsunuz. Fakirliğe rağmen, insanlar mutlu ve kendi halinde.
Kaptanımız Promod, ırmağın kenarındaki sayısız köyden bizi geçirirken doğanın cömertliği karşısında nutkumuz tutuluyor...
Köklerini sulara uzatan masalsı ağaçlar, hiç görmediğimiz kuşlar, okula giderken neşeyle el sallayan çocuklar, nehir kenarında çamaşırlarını taşlara döve döve yıkayan kadınlar, diş fırçalayanlar, yüzenler.
Hayat, bu nehirlerde akıyor. Her şey iç içe. Arka planda görünen uçsuz bucaksız pirinç tarlaları ise bambaşka bir boyuta taşıyor bu görüntüleri.

TAPINAKTAN MÜZİK SESLERİ YÜKSELİYOR
Denize doğru açılınca, ellerindeki sopalarla denizin dibini tarayarak kabuklu deniz hayvanı çıkartan balıkçılara rastlıyoruz.
Bizdeki köy camileri misali, ırmak kenarlarında da küçük tapınaklar göze çarpıyor. Hatta, göl kenarındaki otelimizde sabaha karşı büyülü bir sesle uyanıp ne olduğumuzu şaşırmıştık. Tiz bir kadın sesi, ardından erkeklerin de söylediği şarkıların bir kutlama olduğunu zannetmiştik.
Meğer Hindu tapınağından yükselen müziklermiş! Saatlerce sürdü.
Alleppey’in en önemli etkinliklerinden biri de, ağustosun ikinci cumartesisi yapılan tekne yarışları... Nehru ırmağındaki “yılan tekneleri” denen bu zarif teknelerde 100 kişi kürek çekiyor. Yarışlar bitince de eğlence düzenleniyor, yani festival zamanı.

Mola için nehir kenarında yanaştığımız büfede, Sadir adındaki köylü, 20 rupiye (60 kuruş!) hindistan cevizi satıyor. Beslediği evcil balık kartalını sevmek serbest!

Kerala’da iki ana koalisyon çekişiyor. Biri komünist partinin yer aldığı Sol Demokratik Cephe, diğeri Hint Ulusal Kongresi’nin başını çektiği Birleşmiş Demokratik Cephe.

SOLCULUĞUN KÖKENİ SÖMÜRGE MÜCADELESİNDE
- Kerala, Hindistan’ın eğitim oranı en yüksek ve aynı zamanda en politize eyaleti...
Kerala’da iki ana koalisyon çekişiyor: Komünist partinin de yer aldığı Sol Demokratik Cephe ile Hint Ulusal Kongresi’nin başı çektiği Birleşmiş Demokratik Cephe. 2011’de ağırlık, BDC’ye geçti.
- Solculuğun kökleri sömürgecilik mücadelesine dayanıyor: Malabar, Cochin Krallığı ve Travancore Krallığı bölgelerinde, 1920’lerden itibaren köylü ve çiftçiler sömürgeciliğe karşı mücadele vermiş.
- Bu üç bölge, 1938’de hem İngilizlere hem prenslik eyaletleri hükümetine karşı birleşip Kerala eyaletini oluşturuyor.
- Çiftçi ve emekçi hareketlerinin birleşmesiyle 1934’te Kerala’da ilk sosyalist parti kurulup 1957’de seçiliyor. Solcu hareketin güçlenmesindeki en önemli etkense Malabar’daki yerel Müslüman halkın desteği...

Trafikte gürültü kesilmiyor. Şoförlerin favorisi korna çalmak.

KORNA SESİ HİÇ BİTMİYOR
- Trafik, İngiliz usülü sağdan akıyor. Nedense herkes yolun ortasından gidiyor. Kendinizi lunaparktaki çarpışan arabaların arasında gibi hissediyorsunuz. Hindistan’ı hayal etmek için araç sayısını 100’le çarpın!
- Hindistan’ın her şehrinde taksi kültürü ve fiyatları farklı. Havaalanlarında “ön ödeme-pre paid” sistemiyle taksi tutmakta fayda var. Klimalıysa daha fazla para isteniyor.
- Tuk tuk veya “rigshaw” denen motorsiklet-taksiler, özellikle küçük yerlerde çok yaygın. Taksiden daha ucuz, havadar ve çevik bu araçlarla şehirde gezmek epey maceralı. Tuktuk’larla fiyatı önceden belirlemek şart...
- Küçük şehirlerde bile trafik bir alem. Şoförler sanki ellerini hiç kornadan kaldırmıyor. Bu korkunç gürültüye rağmen kimse birbirine bağırmıyor. 2 haftalık sürede tek bir “trafik kavgası”na rastlamadım.
- Ancak trafik kazaları ve ihlallleri büyük sorun. Goa’da yerel gazeteler motor kazalarıyla dolu. Yine de umursayan pek yok!

HİNDİSTAN’IN KARMAŞIK SİYASETİ
- Toplam 28 eyalet ile 7 birlik toprağından oluşan Hindistan, ABD gibi federal bir devlet yapısına sahip. Ancak ülke, kuruluşundan bu yana çok partili parlamenter demokrasiyle yönetilmiş. Merkezi hükümetin başında olduğu parlamenter sistem İngiltere’den model alınmış.
- Hint Parlamentosu’nun Eyaletler Meclisi (Rajya Sabha) ve Halk Meclisi (Lok Sabha) olmak üzere iki kanadı bulunuyor. Ayrıca her eyaletin kendi hükümeti ve parlamentosu mevcut.
- 545 üyeli (2’si Hindistan Cumhurbaşkanı tarafından atanan Anglo-Hint kökenli üye) Halk Meclisi, her beş yılda bir yapılan seçimlerle yenileniyor.
- Toplam 250 üyesi bulunan Eyaletler Meclisi ise genel seçimlerle değil, Eyalet Parlamentoları tarafından seçiliyor. Üyelerinin üçte biri her altı yılda bir yenileniyor.
- Ülkedeki siyasi partiler, “Ulusal Partiler” ve “Eyalet Partileri” olarak iki gruba ayrılıyor. Ulusal Partiler neredeyse her seçim bölgesinde seçimlere katılırken, Eyalet Partileri, bir veya iki eyalette seçime giren yerel partiler konumunda.
- Parlamenterlerin parti değiştirmesi yasak! Halihazırda, Hindistan’da resmen tescil edilmiş 280 civarında siyasi parti var. (Kaynak: Dışişleri Bakanlığı)

AYURVEDA İÇSEL DÜZEN VE DENGESİ
- Sanskritçede ayu (hayat), veda (bilgi) demek. Ayurveda, hayatın bilimi veya bilgisi anlamına geliyor. Yazılı ayurveda prensipleri 2 bin yıl öncesine dayanıyor.
- Ayurvedaya göre dünya, içsel bir düzen ve dengeye dayanır. İnsanın üç karakteristik özelliğine odaklanır: Hava, su ve ateş. Birindeki fazlalık veya azlığın hastalığa neden olduğuna inanılır.
- Ayurvedik tedavilerde iki temel yöntem var: İçsel temizlik (pancahkarma) ve bitkisel masaj. Panchakarma epey uzun vadeli, zorlu ve karmaşık bir yöntem, anlayacağınız “spa tatiline” benzemez.
- Buna karşılık Hindistan’ın pek çok yerinde, özellikle ayurveda tedavisinde kullanılan bitkilerin yetiştiği Kerala eyaletinde pek çok “ayurveda merkezi” ve yerel ayurveda eczaneleri var.
- Turistik bölgelerdeki ayurveda merkezlerde hükümet onaylı olanlar tavsiye ediliyor. Türkiye’den de özellikle sırt ve bel ağrılarından musdarip hastaların geldiği bu merkezlerde isteyene “ayurvedik masaj” yapılıyor.
- Lonely Planet’te önerilen, Kerala’daki bazı merkezler: Alleppey: Shri Krishna Ayurveda Panchakarma Merkezi. Cochin: Vypeen adasında Ayur Dara (uzun vadeli tedavi için), Ernakulam’da Kerala Ayurveda.

YARIN:
- DOĞAL PARKTA SAFARİ
- HİNDİSTAN’DA OTOBÜS VE TREN SEFASI