500 yıl sonra art arda yaşandı! Prof. Dr. Ziyadin Çakır: Kırılma iki yerde gerçekleşti
Türkiye, merkez üssü Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesi olan 7.7 ve yine Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesi olan 7.6 büyüklüğündeki depremle sarsıldı. Depremler özellikle Kahramanmaraş, Gaziantep, Diyarbakır, Adana, Malatya ve Hatay gibi illerde çok şiddetli bir şekilde hissedildi. İTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ziyadin Çakır, "Gölcük Depremi'nde bile bu kadar fazla peş peşe artçı meydana gelmemişti. İkinci deprem sürgü fayı üzerinde meydana geldi, Malatya da tetiklenmiş olabilir" diyerek çarpıcı açıklamalar yaptı.
Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde meydana gelen 7.7 büyüklüğündeki deprem tüm Türkiye'yi yasa boğdu. Sabaha karşı 04.17'de meydana gelen ve birçok kişiyi şubat soğuğunda uykusunda yakalayan deprem başta Kahramanmaraş ve Gaziantep olmak üzere Diyarbakır, Adana, Malatya ve Hatay gibi birçok ilde şiddetli bir şekilde hissedildi. Derinliği 7 kilometre olarak ölçülen deprem, 1939 yılında yaşanan Erzincan Depremi ve 1999 yılında Marmara'yı yıkan Gölcük Depremi'nden sonra kaydedilen en büyük deprem olarak kayıtlara geçti. Bölge öğle saatlerinde de yine merkez üssü Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesi olan 7.6 büyüklüğündeki depremle sarsıldı. Toplamda 10 ilde çok şiddetli şekilde hissedilen depremlerle ilgili İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve Bilim Akademisi Üyesi Prof. Dr. Ziyadin Çakır, Milliyet.com.tr'ye önemli açıklamalarda bulundu.
'BİRDEN FAZLA NOKTA KIRILDI'
Depremin yaşandığı bölgedeki son depremin yaklaşık 500 yıl önce 1503 yılında meydana geldiğini hatırlatan Prof. Dr. Ziyadin Çakır, geçmişte yaşanan depremlerde nerenin ne kadar yıkıldığı konusunda güvenilir ve net bir kaynak olmadığını belirtti.
Bölgede bir deprem beklenildiği konusunda uyarıların yapılmış olduğunu ve bu depremin 7 civarında olacağının tahmin edildiğini belirten Prof. Dr. Çakır, Pazarcık merkezli 7.7 büyüklüğündeki depremin beklenmedik büyüklükte bir deprem olduğunu söyledi. Depremin büyüklüğünü etkileyen faktörler arasında kaç noktada kırılmanın meydana geldiğinin de önemli olduğuna parmak basan Prof. Dr. Çakır, bu depremde kırılmanın birden fazla noktada yaşandığına dikkat çekti.
"Fay yekpare bir şey değil, küçük küçük parçalara ayrılmış bir yapı. Biz bu parçalara segman diyoruz, depremin büyüklüğü de ne kadar çok segmanın kırıldığına göre değişir. Kırılacak fayın uzunluğu ne kadar fazlaysa depremin büyüklüğü de doğru orantılı olur, yani deprem de o kadar büyük olacaktır. Bu depremden anlaşılan, demek ki 2'den fazla segmanda kırılma meydana gelmiş. Bilimsel verilere bakıldığında 2 farklı noktadan kırılmanın peş peşe gerçekleştiği anlaşılıyor."
DEPREM İKİ FARKLI NOKTADA MI MEYDANA GELDİ?
Depremi oluşturan fayın varlığının bilindiğini açıklayan Prof. Dr. Ziyadin Çakır, "Deprem bölgesinin güneyinde Arabistan levhası, kuzeyinde ise Anadolu levhası bulunuyor. Burada yılda 1 santimetrelik kaymalar oluyor" dedi.
Depremin merkez üssünün hem Pazarcık hem Nurdağı olarak gösterilmesinin ardından birçok kişinin aklına gelen "Deprem iki farklı noktada peş peşe meydana gelmiş olabilir mi?" sorusuna yanıt veren Prof. Dr. Çakır, "Deprem ana fayın güneyindeki bir tali fayda başlamış olabilir ancak şu an kırık dağılımı net olarak belli değil" cevabını verdi.
'YIKILMAMIŞ BİNALAR ARTÇILARLA YIKILABİLİR'
7.7’lik depremde en büyüğü 6.6 olan, kendi başına da büyük deprem sayılan artçılar meydana geldi. Prof. Dr. Ziyadin Çakır, hasar almış ama yıkılmamış binalarında bu sarsıntılarla yıkılabileceğinin altını çizdi ve kolonları hasar görmüş ve çatlamış binalardan uzak durulması gerektiğinin üzerinde durdu.
Prof. Dr. Çakır, “Ana şokta yıkılmayan az hasarlı binalar artçılarda da yıkılabilir. En büyüğü 6.6 büyüklüğündeki artçılar da yıkıma sebep olabilir. 1999’da Gölcük’te bile bu kadar fazla miktarda peş peşe artçı meydana gelmemişti. Bu da buradaki fay hattının çok fazla kollara ayrıldığı ve çok daha karmaşık bir yer olduğunu gösteriyor” dedi.
Merkez üssü Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesi olan 7.7 büyüklüğüdeki son depremin de artçı bir sarsıntı olmadığına vurgu yapan Prof.Dr. Ziyadin Çakır, "Deprem sürgü fayı üzerinde meydana geldi, çok büyük depremler yaşanıyor. Malatya da tetiklenmiş olabilir" şeklinde konuştu.
MARMARA VE EGE'DE OLASI BİR DEPREMİ TETİKLER Mİ?
Prof. Dr. Ziyadin Çakır, Güneydoğu'da meydana gelen depremin Batı'da yaşanacak muhtemel bir depremi tetikleyip tetiklemeyeceğine de değinerek şunları dedi:
“Eğer tetikleseydi deprem oluştuğu sırada tetiklerdi. Yakın civarını fiziksel olarak etkiler fakat depremin uzak faylara etkisi olmaz. Ancak yakın civarındaki bir faya olan etkisini azaltmış ya da artırmış olabilir."
DEPREM BÖLGESİNDE KAR YAĞIŞI ETKİLİ
Milliyet.com.tr'ye konuşan CNN Türk Meteoroloji Danışmanı Prof. Dr. Orhan Şen de deprem bölgesindeki hava durumu ile ilgili uyarılarda bulundu. Prof. Dr. Şen, depremin merkez üssü Kahramanmaraş’ta yarın öğleden sonraya kadar yoğun kar yağışının devam edeceğini söyledi. En çok hasar alan bölgelerden biri olan Malatya’da da kar yağışının devam edeceğini söyleyen Prof. Dr. Şen, Kilis, Adana ve Hatay’da ise yağışların daha çok yağmur şeklinde olduğunu söyledi.
Özellikle Kahramanmaraş ve Malatya’da yarından itibaren gece sıcaklıklarının eksi derecelere düşeceğini belirten Prof. Dr. Şen, yaşanacak don ve buzlanmaya karşı uyarılarını sürdürdü.
9 BİN PERSONEL GÖREVLENDİRİLDİ
10 ilde şiddetli bir şekilde hissedilen ve tüm Türkiye'yi yasa boğan depreme ilişkin son bilgileri veren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da şu açıklamayı yaptı: "Bu gece saat 04.17’de son bir asırda yaşadığımız 1939 Erzincan Depremi'nden sonraki en büyük felaketle sarsıldık. Merkezi Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesi olarak tespit edilen ve son değerlendiremeye göre büyüklüğü 7,7 olarak ölçülen deprem geniş bir alanda hissedildi. Derinliği 7 kilometre olarak belirlenen depremde Kahramanmaraş’ın yanı sıra Hatay, Gaziantep, Kilis, Osmaniye, Malatya, Adıyaman, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana illerimizde yıkıma yol açtı. Deprem merkezine yakın diğer illerde de küçük hasarlar olmasına rağmen asıl yıkımın buralarda yaşandığı anlaşılıyor. Suriye’nin sınırlarımıza yakın şehirlerinde de ciddi yıkımlar yaşanmıştır. Devletimiz deprem anından itibaren tüm kurumlarıyla harekete geçmiştir. Valiliklerimiz tüm imkanları derhal seferber etmiştir. 10 ilimize mevcut valiliklerimizin yanına onlarla birlikte çalışacak 10 vali daha görevlendirilmiştir. AFAD ve Kızılay gibi kurumlarımız ekiplerini bölgeye göndermişlerdir. TSK ve belediyelerimiz başta olmak üzere afet konusunda eğitimi olan kurumlarımız göreve çağrılmıştır. Önceliklerimizi arama kurtarma çalışmalarına verdik. 9 bin personel arama kurtarma çalışması yürütmekte, dışarıdan ulaşanlarla bu sayı sürekli artmaktadır. Binaların altında kalan vatandaşlarımızın tespit ve kurtarma çalışmaları kesintisiz sürüyor."
