04.12.2021 - 11:10 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Türkiye'nin ürettiği Bayraktar TB2 silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) ilk kez Ekim ayında Rus yanlısı ayrılıkçıları vurmasıyla başlayan yeni dönem, tırmanan Rusya-Ukrayna krizinin ana eksenine oturdu.
Amerikan Bloomberg yayın organı, Türkiye'nin Ukrayna'ya çok daha fazla Bayraktar TB2 SİHA sattığını bildiriyor. Bloomberg'e göre, 2019'da başlayan drone satışı füzeler ve kontrol istasyonlarını da kapsıyor.
En az iki düzine Bayraktar TB2'nin daha kısa sürede Ukrayna'ya gönderileceğini aktaran Bloomberg, Türkiye ve Ukrayna liderlerinin 2019'dan bu yana en az beş kez buluştuğunu kaydediyor.
Amerikan yayın organına göre, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin Nisan 2019'daki seçim zaferinden beri Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dan daha sık görüştüğü bir başka lider yok.
SİHA'ların Cuma günü gerçekleşen Cumhurbaşkanı Erdoğan-Rusya lideri Vladimir Putin görüşmesinde de gündeme geldiğinin altını çizen Bloomberg, Ukrayna'nın ABD'den de füzeler aldığını hatırlattı.
Haberini 'Türk droneları alan Ukrayna Rusya'yı kızdırıyor ve daha fazla elde etmek istiyor' başlığıyla sunan Amerikan yayın organı, Kiev yönetiminin ayrıca SİHA'ların ortak üretilmesi için çaba gösterdiğini de belirtiyor.
Bloomberg'e konuşan Carnegie Endowment adlı Amerikan düşünce kuruluşunun Moskova (Rusya) Merkezi Yöneticisi olan Dmitri Trenin, Ukrayna'nın elindeki SİHA'ların halihazırda Rusya için en büyük endişe kaynaklarından biri olduğunu söylüyor.
Rus medyası Ekim ayı sonunda Bayraktar TB2 SİHA'nın Ukrayna'nın doğusundaki Donbas'ta Rus ayrılıkçıları vurmasıyla başlayan dönemde neredeyse her gün yeni haberlere yer veriyor.
Türkiye'den kalkış yapan bir kargo uçağının rotasının Ukrayna olduğunu hafta içinde bildiren Rus medyası, söz konusu uçakta yeni Bayraktar TB2'lerin sevk edildiğini ileri sürmüştü. Rus askeri araştırmacı Akim Apachev, gelişmeyi 'acil' olarak niteleyip "Ukrayna Il-76'sı şu anda gizlice 'Türk kuşları'nın yeni parçalarını taşıyor. Uçak Tekirdağ Çorlu'dan havalandı" ifadesini kullanmıştı.
Bölgenin Bayraktar insansız hava araçlarının eğitim sahası olduğunu kaydeden Apachev, kargo uçağının ise Ukrayna'nın Karadeniz kıyısındaki kenti Odesa'ya iniş yaptığını iddia etmişti. Askeri gözlemci Akim Apachev, ilk saldırının ardından yine Rus medyasına konuşmuş, Kiev yönetiminin elindeki 30 insansız hava aracının yalnızca Donbas için değil, aynı zamanda Rusya için de ciddi bir meydan okuma olduğunu savunmuştu.
Apachev, yaşanılan Bayraktar paniğini şu sözlerle anlatmıştı: "Evet, Türk kuşları yüksek hassasiyetli ve çok etkili silahlar. Hem Libya'da hem de Suriye'de Rus hava savunma sistemleri bu sorunla kolay başa çıkamadı. Evet, Rusya yanlısı militanların hava savunmasının (resmi olarak) bu araca karşı koyabilecekleri hiçbir şey yok. Kendi tahminlerime göre, Ukrayna ordusu 30'dan fazla Bayraktar TB2 birimiyle donanmış durumda. Ve bu, her şeyden önce, yaklaşan olaylara bir şekilde tepki vermesi gerekecek olan Rusya için ciddi bir zorluk."
Ukrayna ordusu 26 Ekim Salı günü akşam saatlerinde resmi Twitter hesabından açıklama yaparak Bayraktar TB2'lerin ilk kez bir saldırıda kullanıldığını ve Rus sistemlerini paramparça ettiğini duyurmuştu.
Ukrayna'nın ilk saldırının ardından yeni Bayraktar TB2'ler alacağını duyurduğu saatlerde cephe hattında silah sesleri duyuldu, bir asker yaralandı. Ancak asıl bomba, Ukrayna askerlerinin yayınladığı bir videoyla patladı.
Yerel medya, Granitnoye bölgesinde Türk üretimi Bayraktar SİHA'larıyla yeni bir saldırının gerçekleştiğini bildirdi. Gazeteci Yuri Butusov, Rus yanlısı ayrılıkçıların top atışlarının ardından Bayraktar TB2'nin havalandığını, ateşlenen füzelerle Granitnoye bölgesindeki en az iki iki top bataryasının yok edildiğini yazdı.
Askerlerin paylaştığı görüntüler beklendiği gibi Rusya'da ses getirdi. Rus medyası, askerlerin başarılı saldırının ardından kutlama yapmalarını haberlerinde özellikle öne çıkardı. Ayrıca, komuta merkezindeki askerlerin konuşmalarından cephe hattında yeni bir saldırı planlandığı da yine Rus medyasındaki haberlerde göze çarpan detaylar arasında.
İngiltere'nin Rusya'ya karşı imzaladığı anlaşma 'Savaşa hazır' manşetleriyle duyurulurken, Ukrayna parlamentosu geçen hafta sınır muhafızlarının ateşli silah ve askeri ekipman kullanmasına izin veren düzenlemeyi onayladı.
İngiltere, Rusya ile yaşanan gerginlikler nedeniyle Ukrayna'ya savaş gemileri ve füze satma kararı aldı. İngiliz basını, Moskova'nın tüylerini diken diken eden anlaşmayı 'Savaşa hazır' başlıklarıyla sundu. Rusya Dışişleri Bakanı Maria Zaharova, Batılı ülkelerin Kiev yönetimini cesaretlendirdiğini ileri sürdü.
İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, binlerce göçmenin Polonya sınırında mültecilerin kamp kurmasıyla birlikte artan Rus saldırganlığına karşı, Ukrayna'nın deniz yeteneklerini geliştirmeyi kabul etti. Varşova yönetimi, Vladimir Putin'i sınır krizini Belarus diktatörü Alexander Lukaşenko ile birlikte düzenlemekle suçluyor.
Kasım ayı başlarında İngiltere, denizdeki varlığını geliştirmesi için Ukrayna ile bir anlaşma imzaladı. Anlaşma sayesinde, Kiev İngiliz savaş gemileri ve füzeleri satın almak için İngiltere'den kredi bulabilecek.
Anlaşma, iki mayın önlem gemisinin satın alımını, sekiz füze gemisinin ortak üretimini, silah sistemlerinin teslimatını ve mevcut gemileri güçlendirmeyi içerecek. Ayrıca deniz altyapısının inşası için ülkeye bir firkateynin ortak üretimi ve teknik desteği sağlanacak.
Ben Wallace, Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Yuriyovych Reznikov ile yaptığı ortak açıklamada, İngiltere'nin 'Ukrayna halkıyla omuz omuza olduğunu' söyledi. Açıklamada, "Hükümetlerimizin düşman olma veya herhangi bir şekilde Rusya Federasyonu'nu stratejik olarak kuşatma veya baltalama arzusu yoktur. Rusya'nın Ukrayna sınırları etrafındaki askeri yığınağı ve faaliyetinden endişe duyuyoruz" denildi.
İngiltere'nin Ukrayna'ya 600 asker gönderiyor olması da, Moskova'yı çileden çıkarmış durumda. Rus medyası, Rus yanlısı ayrılıkçıların Ukrayna ordusunu Tochka-U füzeleriyle vurmaya hazırlandığını yazdı.
ABD merkezli Maxar Technologies tarafından yayınlanan fotoğraflarda, Rusya lideri Vladimir Putin'in Ukrayna sınırına yaptığı devasa yığınağın büyüdüğü açık şekilde görüldü.
Fotoğrafları yorumlayan Amerikan Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nin (CSIS) uzmanları, yaklaşık 10 bin insanın yaşadığı sınır kenti Yelnya'daki askeri tesislerin son günlerde yüzde 17 arttığını söylüyor.
Analizlere göre, Bayraktar TB2 SİHA'ların devreye girmesiyle savaş uçaklarını ve tanklarını Ukrayna sınırına gönderen Putin ateş hattında yaklaşık 100 bin asker bekletiyor.
Öyle ki, askeri birliklerden bazıları 2 bin mil (3 bin 200 kilometre) uzaklıktaki Novosibirsk'ten Yelnya'ya getirildi. Uydudan alınan karelerde Yelnya'da 1200'ü aşkın tank göze çarpıyor.
Askeri üste T-80U tankları, İskender kısa menzilli balistik füze sistemleri, 2S1 Gvozdika ve 2S19 Msta obüsleri, BM-21 çoklu roket atarlar, karadan havaya füze sistemleri ve TOS-1 ağır roket sistemleri var.
Ukrayna sınırına yakın Rus kasabası Yelnya yakınlarında tankların, zırhlı birimlerin ve topçuların yanı sıra kara birliklerinin biriktiğini gösteren bir önceki uydu görüntüleri, geçtiğimiz haftalarda yayınlanmıştı.
Politico haber kaynağı, uydu fotoğraflarının, Rusya'nın bu baharda büyük bir yığınağın ardından Ukrayna sınırına bir kez daha asker ve askeri teçhizat yığdığı yönündeki son haberleri doğruladığını bildirmişti.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Rus ordusunun Ukrayna sınırı yakınında son haftalarda geniş çaplı ve alışılmadık şekilde yoğunlaştığını kaydetti.
Stoltenberg, "Şimdi Rusya'ya tansiyonu düşürme konusunda net bir mesaj göndermenin son derece önemli olduğunu düşünüyoruz. Şeffaf olun ve Ukrayna ile çevresindeki durumun tırmanmasından kaçının" dedi.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ise, Ukrayna sınırındaki askeri yığınaktan duydukları kaygıyı dile getirip Rusya lideri Putin'in tam olarak ne yapmaya çalıştığını bilmediklerini söyledi.
ABD merkezli kar amacı gütmeyen analiz grubu CNA'nın Rusya araştırmaları programı direktörü Michael Kofman, geçtiğimiz haftalarda Washington Post'a verdiği demeçte, ortada şüpheli bir durum olduğunu vurgulayarak, "Mesele şu ki, bu bir tatbikat değil. Bir eğitim egzersizi gibi de görünmüyor. Bir şeyler oluyor ama tam olarak ne oluyor?" diye konuşmuştu.
Öte yandan, Ukrayna ile savaşın eşiğindeki Moskova, Kiev'in Türkiye'den Bayraktar satın alması üzerine planlarını gözden geçirmek durumunda kaldı. Kremlin yönetimi şu ana kadar bununla ilgili ne yapacağını henüz tam anlayamamış durumda.
Rus basını, Türkiye'nin ayrıca Ukrayna'ya ek Bayraktar şok drone'ları satmaya başladığını ileri sürdü. Haberlere göre, söz konusu insansız hava araçlarından biri Keşan yakınlarındaki bir hava üssünden uçarken görüldü ve akşam saatlerinde Ukrayna toprakları üzerinde gözlemlendi.
Donetsk'teki Rus yanlısı ayrılıkçı milisler ise, çaresiz. Telegraph konuşmalarında, “Bayraktar, Donetsk'te cephe hattında uçmaya başladı. Telmanovo yönünde mevzilerimizi aştı ve şimdi Dokuchaevsk yönünde ilerliyor" sözleri duyuldu.
Rusya lideri Vladimir Putin 2021'in ilkbaharında Kırım çevresi ve Ukrayna çevresine sayıları 100 bini aşan bir ordu yığmış, savaş korkusu Karadeniz çevresinden dünyaya yayılmıştı.