eti'nin bilmecesi balla çözüldü

Firuz Kanatlı, Ankara'ya 'bal' almaya gitti. Ama bu bildiğimiz bal değildi. Marka adı olarak 'bal' ismini tescil ettirecek, sonra da 'bal marka' bisküvileri üretecekti. Ama olmadı. Ankara'dan bu marka adını alamadan döndü. Çünkü kendisinden önce 'bal' adını başka bir şiket tescil ettirmişti.
Tarih 20 Ocak 1961'dir. Kanatlı'nın Eskişehir'de kurduğu şirket ilginç bir marka adı arayışlarını sürdürür. Bir dostu ona "Anadolu'da kurulacak ilk bisküvi fabrikasına, Anadolu medeniyetleri arasında önemli bir yere sahip olan Eti Uygarlığı'nın (Hittit) ismi çok uygun" der. Kanatlı'nın aklına yatar ve tekrar Ankara'ya başvurur. Bu kez yanıt olumludur. Kanatlı bu isimle birlikte, Anadolu medeniyetlerine ait güneş sembolünün (güneş kursu) de markaya ayrı bir değer katacağına inanarak bu sembolü kullanmaya karar verir.
Şirketi kurduktan bir yıl sonra yine 20 Ocak'ta 22 çalışanıyla birlikte bisküvi üretimine başlayan Kanatlı'nın şirketi Eti'nin sektörün lider kuruluşlarından biri olmasının öyküsü böyle.
Belleklerimize "Bir bilmecem var çocuklar. Haydi sor sor..." ile kazınan bu markanın sahipleri bugüne kadar kamuoyundan hep uzak durdu. Adını Hittit (Eti) uygarlığından alan firmanın ikinci kuşak yöneticisi Firuzhan Kanatlı sonunda bisküvi uygarlığının kapısını bize açtı.

Eti'yi konuşalım. Şirketinizin önemli bir başarı yakaladığı kuşkusuz? Firuz Bey artık yönetimde yok görünüyor. Bu dinamizmin kaynağı ne?

Eti bir aile şirketidir. Genellikle aile şirketleri birinci jenerasyondan sonra ikinci jenerasyonu da işin içine katarak devam edebilirse geriden gelenlere son derece olumlu bir yol açılmış oluyor. Şirketin aile şirketi olarak kalabilmesi için gerekli katkıyı öncelikle bu konuda vermek gerektiğini düşünüyorum. Bunun yanında grubumuzun sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için kurumsal yapıya çok önem veriyoruz. Uygulama sürecini olabildiğince hızlı bir şekilde aşmak için çalışıyoruz, bu geçiş döneminin başarıyla aşılacağına inanıyorum.
Eti daima kaliteliyi ve en iyisini yapmayı bir tarz edinmiştir. Dolayısıyla tüm şirketlerimizde en üst seviyede teknoloji kullanımı için sürekli bir çalışma içindeyiz. Eti'de her atılan adımın mali boyutundan önce iş ve mamul kalitesine bakılır, ardından rantabilitesi ve maddi yönü gündeme gelir. Zaten emek vererek ve kaliteden taviz vermeden yapılan iş daima kazanır, buna inancımız tam.
Benim Firuzhan Kanatlı olarak görevim, grupta öncelikle aile şirketi yapısını koruyarak kurumsallaşmayı sağlamak. Gelecek jenerasyonlara yol açabilmek ve kaliteden ödün vermeden grubu teknolojik olarak en iyi noktaya getirmek. Böylelikle teknolojiyi takip ederek büyümek, daima en mükemmeli yapma amacını korumak.
Şunu da belirteyim, Eti Pazarlama Türkiye'nin en büyük dağıtım organizasyonuna sahip 3 şirketinden biridir. Her hafta 175 bin civarında satış noktasını ziyaret edebilen Eti Pazarlama, böylece en ücra köşede bile olsa tüm tüketicilerine ulaşmaktadır ve tüketiciye kaliteli mamuller verebilmek için onlarla sürekli iletişim içindedir. Bu yapının daha da gelişmesi için gerek teknolojik gerek maddi destek vermeye devam ediyoruz. çünkü, rekabette üstünlüğün dağıtım ağının etkinliğinden geçtiğini biliyoruz.
Eti'nin genel stratejisi ise geleneksel pazarlarda derinleşmek, yerimizi muhafaza ederek satışlarımızı artırmak, diğer yandan katkı değeri yüksek pazarlarda kalıcı olmak. Küreselleşmenin önem kazandığı bu dönemde, faaliyet alanımızda tüm dünyada bilinen bir marka olup alanımızdaki dünya markalarıyla rekabet etmeyi hedefliyoruz.

Marka adı olarak neden 'Eti' seçilmiş. Özel bir nedeni var mı?

Eti, 1961 yılında babam Firuz Kanatlı tarafından kuruldu. şirketimizin bu ismi almasının öyküsü de hayli ilginç. önce "Bal" ismiyle piyasaya çıkmayı düşünmüşler. Ankara'ya müracaat ettiklerinde "Bal" isminin tescilli olduğunu öğrenmişler. Bunun üzerine yeni bir isim arayışına girmişler. Sonunda babamın bir dostu Anadolu'da kurulacak ilk bisküvi fabrikasına, tarih öncesi Anadolu medeniyetleri arasında önemli bir yere sahip olan Eti devletinin isminin çok uygun olacağını söylemiş. Eti güneş kursunun da kullanılabileceğini ve bunun markaya ayrı bir değer katacağını söyleyen dostunun bu fikrini çok beğenen babam Firuz Kanatlı, bu isim için Ankara'ya başvurmuş ve tescilli olmadığını öğrenmiş. Eti'nin 40 yıldır lezzeti dillerde olan isminin öyküsü böyle.
Şu anda, çikolata sektörüne girişimizle birlikte Eskişehir'deki 4 fabrikamız ve Bozüyük'teki üretim tesisimizde üretim yapıyoruz. Bisküvi, kraker, kek, turta, gofret, çikolata kaplamalı ürünler, sağlık ve çocuk ürünlerinin bulunduğu 8 ayrı grupta 150 çeşit ürünümüz var.

Yurtdışında nasılsınız? İhracat nasıl gidiyor?

2002 yılında ihracatta 15 milyon dolar ciroya ulaştık. 2003 yılında ihracattaki amaç bir önceki yıla göre ihracatımızı yüzde 40 artırmak. Bunun sonucu tabii yıl sonunda belli olacak ama şu andaki durum, 2003 yılı sonunda ihracatımızı 1998'den beri 10 katına çıkarmış olacağımız yönünde.

Pazar payı, ciro bakımından durum nedir? çikolataya gireceğinizi açıklamıştınız. Başka ürünler de var mı sırada?

2002 yılında iç pazarda 264 trilyon lira ciroya ulaştık. Bu yıl ise 250 - 300 milyon dolarlık bir ciro hedefliyoruz. 2002 yılında ürün gruplarında yüzde 60'ın üzerindeki pazar payı ile light ürünlerde, yüzde 55'lik bir pay ile küçük keklerde, sağlık ürünlerinde ise yüzde 95'lik pazar payıyla lider durumdayız. Ekim 2003 itibariyle uzmanlık alanımızla bağlantılı olan çikolata pazarına girdik. Kendi alanımız ve tüketicilerimizin beklentileriyle paralellik gösteren alanlara girmek her zaman hedeflerimiz arasında.

Yatırım var mı? Yeni ürünlere giriyorsunuz. Ciddi bir büyüme var. Ciro bazında bu yıl, 2002'yi neredeyse
ikiye katlamayı düşünüyorsunuz?...

2003 yılının son çeyreğinde çikolata pazarına 5 yeni ürünle girmiş bulunuyoruz. Bu atılım için Eskişehir Organize Sanayii Bölgesi'nde sadece teknolojik altyapısı 20 milyon dolar tutarında olan bir fabrika yatırımımız oldu. Ancak şunu söylemeliyim ki Eti'de yatırım, gıda sektöründeki rekabetin bir gereği olarak süreklilik arz eder. Onun ötesinde, üretim teknolojilerinde sürekli gelişimi devam ettirmeyi amaçlıyoruz.

Peki, biraz da sizi konuşalım. Firuzhan Kanatlı kendisini nasıl bir işadamı olarak tanımlar?

Her ne kadar bir aile şirketi olsak da kurumsallaşmaya inanan bir işadamıyım. Zaten Eti'nin bu konuda ciddi adımları var, kurumsallaşma çalışmalarımız sürüyor. Onun dışında yaratıcılığa, yeniliğe, yeni fikirlere çok açık biriyim. Çalışma arkadaşlarıma da yaratıcı olmaları için, araştırmaya zaman ayırmaları için elimden gelen maddi desteği veririm. Ancak kısıtlı bir süre, acil bir durum söz konusu olduğunda Amerika'yı yeniden keşfetmeye inanmam, o noktada teknolojinin bize verdiği olanakları en doğru şekilde kullanarak yapılması gereken işin bitirilmesinin daha önemli olduğunu düşünüyorum.

Böyle büyük bir şirketin başındasınız ve çok genç görünüyorsunuz? Tepe yönetime gelmeden önce alt kademelerde çalıştınız mı?

16 Nisan 1964 yılında Eskişehir'de doğdum. ilköğrenimimi Eskişehir'de yaptıktan sonra İstanbul Galatasaray Lisesi'nden 1985 yılında mezun oldum. 1989 yılında İngiltere'de American University of London'da İşletme Fakültesi İş İdaresi bölümünü bitirip Eskişehir'e, aile işine döndüm.
İş hayatında ilk bir yılım grup şirketlerinde ve özellikle grup merkezinde oryantasyon eğitimiyle geçti. 1990 yılı başından itibaren önce grup başkan yardımcılığı, ardından grup şirketleri yönetim kurulu üyeliği ve Tam Gıda San ve Ticaret AŞ yönetim kurulu başkanlığı yaptım. 2000 yılında beri Eti Grup Yönetim Konseyi Başkan Yardımcılığı'nı yürütüyorum.
İngilizce ve Fransızca biliyorum, Lal Kanatlı ve Firuz Sarp adında iki çocuğum var.