Kalyon Karapınar GES Merkezi Kontrol Binası

Türkiye’nin çöl iklimine sahip tek bölgesi olan Karapınar’da konumlanan ve yüksek yansıtma seviyesine sahip cepheleri sayesinde bulunduğu coğrafyayla hemhal olan Kalyon Karapınar GES Merkezi Kontrol Binası, Bilgin Mimari Tasarım tarafından ufuk çizgisine kadar uzanan düz bir topoğrafyada, sürdürülebilir ve yeni enerji teknolojilerini temsil eden bir arayüz olarak ele alınmış.

Bir yapının tasarımında bağlamla kurulan ilişki önemli bir tasarım kriteriyken hiçliğin ortasında yere ait bir yapı nasıl tasarlanabilir? Kalyon Karapınar Merkezi Kontrol Binası, Bilgin Mimari Tasarım ekibinin bu soruya yanıt arayışlarıyla biçimlenmiş. Yapı, Türkiye’nin çöl iklimine sahip tek bölgesi olan Karapınar’da konumlanıyor. Tarım için elverişsiz hale gelen, ancak çöl iklimine sahip olması sebebiyle önemli bir enerji kaynağı potansiyeli taşıyan bölgedeki 20 kilometrekarelik alan, enerji ihtisas alanı olarak belirlenmiş. Kalyon Holding iştiraklerinden Kalyon Enerji tarafından bölgede kurulan 1350 MWp kapasiteli santral Avrupa’nın en büyük güneş enerji santrali olma özelliğini taşıyor. Temel işlevlerinden biri santralin kontrolünü sağlayan teknolojik bir altyapı sağlamak olan yapı, çöl gibi zorlu bir coğrafyada sürdürülebilir ve yeni enerji teknolojilerini temsil eden bir arayüz olarak ele alınmış. Bölgedeki 3.2 milyon güneş panelinin uzantısı olan bu arayüz, mevcut güneş panellerine 40 metre mesafede ve aynı doğrultuda, gölgesini paneller üzerine düşürmeyecek bir alanda konumlandırılmış. Yapının cepheleri, sadece mimari bir eleman olarak değil, yeryüzünün ve hatta gökyüzünün bir parçası olarak tasarlanmış. Yüksek yansıtma seviyesine sahip cepheler sayesinde bina bulunduğu coğrafyayla hemhal oluyor. İki cidardan oluşan cephe, ana cephe üzerine düşecek radyasyonu en aza indirecek şekilde tasarlanmış. Yılın büyük bir bölümünde maruz kaldığı yüksek ısının iç mekanlara ulaşmasını engelleyen bu ikincil cephe, dört farklı geçirgenlik seviyesinde toplam 7200 paslanmaz çelik panel ile oluşturulmuş. Bulunduğu coğrafi yön, çevrelediği mekan ve ışık ihtiyacı, dış yansıtma oranı gibi parametreler doğrultusunda tasarlanan cephe, kendini tekrar etmeyen bir örüntü oluşturuyor. Yansıtıcı yüzeyi sayesinde, malzeme renk değiştiriyor. Bu değişim pasif kinetik bir şekilde, günün her saati ve farklı hava koşullarında büyük bir çeşitlilik içerisinde deneyimleniyor. Bulutlu günlerde cephenin sınırları belirsizleşiyor. Hava kararınca ise cephe tersyüz oluyor, gece iç mekanların ve avlunun ortaya çıkmasını sağlıyor. Yapının tasarımındaki en belirgin yönlendiriciler güneş panelleri. 20 kilometrekarelik düz bir alanda ve yerden 150 cm yükseklikte konumlandırılan güneş panelleri, tüm bölge için adeta yeni bir zemin kotu oluşturuyor. Bu doğrultuda, zemin koşulları gereği 86 adet sürtünme kazığı üzerinde bulunan yapı, doğal zeminden 2 metre yukarıda konumlandırılmış. Bu sayede yapı, tüm araziye uzanan bir manzara sunuyor. Yerden kopartılan bu tek katlı yapı, insan, doğa ve teknoloji arakesitinde farklı deneyim mekanları sunuyor. Cephe yapının çevresi için yansıtıcı bir role bürünürken, iç mekan için tül perde gibi nazik bir çeper oluşturuyor. Sınırların muğlaklaştırıldığı fuaye alanı, avlu cephesi ile ziyaretçilerini karşılıyor. Kafeterya ve çok amaçlı salona uzanan bu mekan dizisi, farklı organizasyon, etkinlik, panel ve atölye çalışmalarına ev sahipliği yapabilecek bir altyapı ile tasarlanmış. Yapının merkezinde, bölgedeki kurak dokuya tezat oluşturan zengin bir peyzaj avlusu konumlandırılmış. Bu avlu, yapıdaki çalışma alanları ve ortak alanlara açılan yeni bir cephe yaratırken zengin peyzajıyla adeta bir vaha oluşturuyor.

1/10

2/10

3/10

4/10

5/10

6/10

7/10

8/10

9/10

10/10