Yıllık cari açık yeni rekorla 47 milyar doları aştı

Cari açık, Temmuz ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 43,4 oranında artarak 4 milyar 117 milyon dolara yükseldi. Ocak-Temmuz döneminde yüzde 42,5 artışla 31 milyar 554 milyon dolara çıkar cari açık, son bir yılda yeni bir rekor kırarak 47 milyar 98 milyon dolar oldu.

Cari açık, Temmuz ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 43,4 oranında artarak 4 milyar 117 milyon dolara yükseldi. Ocak-Temmuz döneminde yüzde 42,5 artışla 31 milyar 554 milyon dolara çıkar cari açık, son bir yılda yeni bir rekor kırarak 47 milyar 98 milyon dolar oldu.
Merkez Bankası, Temmuz ayı Ödemeler Dengesi verilerini açıkladı. Buna göre; Temmuz ayında cari açık, geçen yılın aynı ayıyla karşılaştırıldığında yüzde 43,4 oranında artarak 2 milyar 871 milyon dolardan 4 milyar 117 milyon dolara yükseldi.
Ödemeler dengesindeki dış ticaret açığı Temmuz ayında geçen yılın aynı ayına oranla yüzde 32,6 artarak 6 milyar 480 milyon dolara, hizmetler dengesi kaleminden kaynaklanan net gelirler yüzde 26,2 oranında artarak 2 milyar 618 milyon dolara ve gelir dengesi kaleminden kaynaklanan net giderler yüzde 7,2 artarak 464 milyon dolara yükseldi. Aynı dönemde cari transferlerden kaynaklanan girişlerin yüzde 44 oranında azalarak 209 milyon dolara düştü.
Bu gelişmeler sonucunda Ocak-Temmuz döneminde cari açık, geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında yüzde 42,5 oranında artarak 22 milyar 140 milyon dolardan 31 milyar 554 milyon dolara yükseldi.
Temmuz ayı itibariyle yıllık cari açık da 47 milyar 98 milyon dolara yükseldi. Uzun zamandır yükseliş trendini sürdüren yıllık cari açık Haziran itibariyle 45 milyar 852 milyon dolar düzeyinde bulunuyordu.
Ocak-Temmuz dönemi verilerine göre ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret dengesi, bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 39,6 artarak 35 milyar 249 milyon dolar tutarında açık verdi. Yılın yedi aylık dönemi alt kalemler itibariyle incelendiğinde, altın dahil ithalat (CIF) harcamalarının bir önceki yıla oranla yüzde 36,6 oranında artarak 126 milyar 380 milyon dolara ulaştığı; ihracat (FOB) gelirlerinin yüzde 39 oranında artarak 81 milyar 397 milyon dolara çıktığı; tahmini bavul ticareti gelirlerinin ise yüzde 4,7 oranında azalarak 3 milyar 232 milyon dolar olduğu görüldü.
Temmuz ayı tahmini veriler olmak üzere, yedi aylık dönemde turizm gelirleri geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 23,7 artarak 10 milyar 483 milyon dolara, turizm giderleri de yüzde 9,9 artarak 2 milyar 126 milyon dolara yükseldi. Bunun sonucunda söz konusu dönemde, net turizm gelirleri yüzde 27,8 oranında artarak 8 milyar 357 milyon dolar olarak gerçekleşti.

-KAR TRANSFERLERİNDE ARTIŞ-
Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi kalemindeki net çıkış, 2007 yılının Ocak-Temmuz dönemine göre yüzde 20 oranında artarak 4 milyar 858 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yatırım geliri kaleminin altında büyük ölçüde kar transferlerinden oluşan doğrudan yatırımlar ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen net çıkış, sırasıyla yüzde 64,7 artışla 1 milyar 945 milyon ve yüzde 27,2 artışla 3 milyar 270 milyon dolar olurken; portföy yatırımlarından kaynaklanan net giriş 418 milyon dolara ulaştı.
Ocak-Temmuz döneminde uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 18,3 artarak 4 milyar 561 milyon dolar olarak gerçekleşti.

-DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR YÜZDE 41 AZALDI-
Ocak-Temmuz döneminde finans hesaplarında gerçekleşen net sermaye girişi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 79,7 artarak 35 milyar 917 milyon dolar oldu.
Doğrudan yatırımlar kalemi altında, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri gayrimenkul alımlarını da içeren yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar, geçen yılın Ocak-Temmuz döneminde 14 milyar 516 milyon dolar olarak gerçekleşmişken bu yılın aynı döneminde yüzde 35,5 azalışla 9 milyar 358 milyon dolar oldu. Yabancıların Türkiye’de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımları geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 15,4 artarak 1 milyar 720 milyon dolara yükseldi.
Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredilerle ilgili olarak 35 milyon dolar net kredi kullanımı gerçekleştirildi.
Yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırımlarla ilgili olarak, 2007 yılının yedi aylık döneminde net 1 milyar 768 milyon dolar tutarında yatırım yapılmışken 2008 yılının aynı döneminde yapılan yatırım miktarı 1 milyar 829 milyon dolara yükseldi. Sonuç itibariyle, doğrudan yatırımlar kaleminde Ocak-Temmuz döneminde gerçekleşen net sermaye girişi, geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 40,9 azalarak 7 milyar 529 milyon dolar oldu.

-PORTFÖY YATIRIMLARI DA AZALDI-
2007 yılının Ocak-Temmuz döneminde 8 milyar 530 milyon dolar net sermaye girişi olan portföy yatırımlarında bu yılın yedi aylık döneminde 2 milyar 535 milyon dolar tutarında net giriş gerçekleşti.
Yerlilerin yurtdışında menkul değer alım-satımları ile ilgili olarak, 2007 yılının Ocak-Temmuz döneminde 1 milyar 429 milyon dolar net alım gerçekleştirilmişken, 2008 yılının aynı döneminde 452 milyon dolar tutarında net alım yapıldı.
Yabancılar hisse senedi piyasasında Temmuz ayındaki 579 milyon dolar tutarındaki net alımla birlikte Ocak-Temmuz döneminde toplam 3 milyar 351 milyon dolar net alım gerçekleştirdi. Öte yandan, devlet iç borçlanma senetleri piyasasında Temmuz ayında yapılan 413 milyon dolar tutarındaki net alımla birlikte Ocak-Temmuz döneminde yurtdışı yerleşiklerce toplam 2 milyon dolar tutarında net alım gerçekleştirildi.
Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan diğer yatırımlar kaleminde geçen yılın Ocak-Temmuz döneminde 6 milyar 569 milyon dolar net giriş gerçekleşmişken, bu yıl yıl aynı dönemde 26 milyar 512 milyon dolar net giriş oldu.
Varlıklarda; bankaların yurtdışı muhabirleri nezdindeki döviz varlıkları, 2007 yılının Ocak-Temmuz döneminde 5 milyar 125 milyon dolar artmışken, bu yıl aynı dönemde 8 milyar 837 milyon dolar artış gerçekleşti.

-YÜKÜMLÜLÜKLER ÜÇE KATLANDI-
2007 yılının Ocak-Temmuz döneminde 12 milyar 163 milyon dolar artış gözlemlenen yükümlülükler kaleminde 2008 yılının aynı döneminde 36 milyar 819 milyon dolar artış oldu.
İthalat karşılığı sağlanan ticari krediler kaleminde Ocak-Temmuz döneminde 5 milyar 610 milyon dolar net kullanım kaydedildi. Aynı kalemde geçen yılın aynı döneminde 3 milyar 97 milyon dolar net kullanım gerçekleşti.
2007 yılının Ocak-Temmuz dönemiyle karşılaştırıldığında, bankacılık sektörünün yurtdışından sağladığı net kredi miktarı yüzde 46,1 artarak 5 milyar 277 milyon dolar olurken, diğer sektörlerin sağlamış olduğu net kredi miktarı yüzde 41,5 artarak 19 milyar 235 milyon dolar oldu.
Yurtdışında yerleşik kişilerce Merkez Bankası ile yurtiçinde yerleşik bankalarda tutulan mevduat hesaplarından oluşan mevduatlar kaleminde, bir önceki yılın Ocak-Temmuz döneminde 5 milyar 782 milyon dolar net çıkış gerçekleşmişken, bu yılın aynı döneminde 4 milyar 207 milyon dolar tutarında net giriş gözlemlendi. Bu dönemde yurtdışı bankaların yurtiçinde tuttukları net mevduat tutarı 4 milyar 631 milyon dolar tutarında arttı.
Finans hesaplarının son kalemi olan rezerv varlıkların içinde bulunan resmi rezervler, 2007 yılının Ocak-Temmuz döneminde 7 milyar 863 milyon dolar artmışken, bu yılın aynı döneminde 659 milyon dolar artış gösterdi.