VATANDAŞ KURU 1 DOLAR = 750 BİN TLMerkez Bankası’nın 991 bin liralık dolar kuruyla iş yapamayan piyasalar, kendi kurunu 700 - 750 bin lira seviyesinde belirlediFEHİM GENÇEkonomik kriz nedeniyle işleri bıçak gibi kesilen piyasa çareyi kendi
döviz kurunu belirlemekte buldu. Merkez Bankası’nın önceki gün itibarıyla 991 bin 675 bin lira olan kurunu kimse gerçekçi bulmuyor. Dövizin düşeceği beklentisindeki piyasalar çok zorunlu kalmadıkça Merkez Bankası ve ayaklı borsanın (serbest piyasa) döviz kurlarından işlem yapmıyor.
Kendi döviz kurunu belirleyen sektörlerin başında emlak, bilgisayar, tıbbi cihazlar, reklam ve özel okullar geliyor. İşadamlarının büyük bölümü, devalüasyon öncesinde yapılmış ticari bağlantılar nedeniyle müşterilerini kaybetmemek ve mal satabilmek için dolar kurunu geçici bir süre için 700 - 750 bin lira seviyesinde sabitlediler.
Holding kuru 680 bin liraMerkez Bankası kurlarının durgunluğu daha da perçinlediğini belirten işadamları, firmaların ticari ilişkilerde uzlaşmaya dayalı bir kur belirleyerek işlerini canlı tutmaya çalıştıklarını söyledi. Merkez Bankası’nca açıklanan ya da serbest piyasada oluşan 1 milyon lira civarındaki dolar kurunu gerçekçi bulmadıklarını belirten yetkililer, piyasaları ayakta tutan ‘gerçek’ kurun 750 bin lira olduğunu vurguladı. Büyük holdingler de ticari işlemlerini ve dolar üzerinden ödedikleri personel ücretlerinde kuru mart ayı için 680 bin lira olarak belirledi.
Kirada sabit kurİstanbul Umum Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Sabri Ateş, devalüasyondan sonra dövizle yapılan kira ödemelerinde büyük darbe yiyen kiracıların, kiralarını 700-750 bin liralık kurdan ödemeyi teklif ettiklerini, mal sahiplerinin de bu öneriyi durgunluk nedeniyle kabul ettiklerini söyledi.
Reklamcılar uzlaşıyorReklamcılar Derneği Başkanı Faruk Atasoy ise reklamcılık sektöründe Merkez Bankası’nın deklare ettiği kurun dışında bir fiyat belirlediklerini açıkladı. Atasoy, "Resmi kur devalüasyon ile şok yaratacak şekilde yükselince piyasalar bu kuru gerçekçi bulmadıklarından uzlaşma yoluyla kendi kurlarını belirlediler" dedi.
Merkez kuru geçmiyorTess Tıbbi Cihazlar Pazarlama Müdürü Rahim Kervancı, tıbbi cihaz piyasasında Merkez Bankası kurlarının geçerli olmadığını belirterek, "Krizin başladığı günlerde kendi dolar kurumuzu 700 bin lira olarak belirledik. Halen 750 - 800 bin lira arasında uyguluyoruz. Bütün işletmeler müşterilerini kaçırmamak için böyle bir karar aldı. Biz de Merkez Bankası kuru uygulamıyoruz" dedi.
Bilgisayarda kampanyaSayısal Donanım ortaklarından Cem Çuhadar, bilgisayar satışlarında dolar kurunu 685 bin lira olarak belirlediklerini söyledi. Çuhadar, sabit kur gerekçelerini şöyle açıkladı: "Durgunluk nedeniyle
yüzde 30 indirim düşünüyorduk ki devalüasyon oldu. Doları sabit tutmakla fiyat indirmemizin hemen hemen aynı oranlara denk geldiğini saptadık. Böylece sabit kurda karar kıldık."
Özel okullar sıradaDolar kurunu sabitleyen sektörler arasına özel kurslar da girdi. International House, mart ayı içinde dolar kurunu 750 bin lira olarak belirlediğini kursiyerlerine açıkladı. Bu arada özel okul öğretmenlerine dolar üzerinden verilen maaşların da sabit kurdan ödeneceği ya da TL’ye çevrileceği de bildiriliyor.
EKONOMİ