Nazmi Bey, büyük projelere bakıyor

Denizli’de şarap fabrikası... Bodrum’a sağlık tatil köyü... İlginç iki büyük otel yapacak. İlginçliği şurda, odalarını büyük şirketlere kiralayacak. Yepyeni bir iş modeli getiriyor.
Ve tabiki grubun ana işi konut üretimi. Bu yıl 230 bin metrekare üretim yaptı. Gündeminde yürümekte olan projelerin bitirilmesinin yanı sıra özellikle Kartal’da önemli projeler var. Teknik Holding’in başında bulunan Nazmi Durbakayım, sorularımızı yanıtladı:

Teknik Yapı'nın ana işi gayrimenkul. Başka sektörlerde de faaliyetiniz var mı?
Grubumuz konut sektöründe. Konut, sanayi yapıları, devlet ihaleleri... Yine inşaatta dekorasyon, projelendirme ve fizibilite gibi hizmetlerimiz var. Betofiber diye bir firmamız var. İnşaatlarda kullandığımız dış cephe kaplama materyalleri üretiyor. Tek firmanın tekelindeydi. Biz de onlarla çalışıyorduk. Ama ticari şartlarda imalatın daha iyi olacağını görünce Orhanlı'da fabrika kurup imalata geçtik. Herkese satıyoruz. İhracata da başlıyoruz. Ortadoğu ülkelerinden birinde imalatı düşünüyoruz.

Büyütecek misiniz?
Betofiber yeni çocuğumuz. Düzce'de ikinci bir fabrika kuracağız. Arazisini aldık. Orhanlı'yı büyütüyoruz. Dış cepheyi tasarlıyoruz. İçeriyi değil dışarıyı dekore ediyoruz.
Yine inşaatta, konutu yapıyorsunuz, yaşam başlıyor, ihtiyaçlar doğuyor. Bunların yönetimi gerekiyor. Büyük projelerde yönetimin önemini fark ettik. Bunun üzerine Aktif Yaşam'ı kurduk. Görevi, iş bittikten sonra yönetimi üstlenmek. Bütçesi oluyor. Projelerde belli mekânlar oluşturup onların gelirini yönetime bırakıyoruz. Kartal'daki Uplife projesinde mağazalar, restoran kafe gibi alanların gelirini bıraktık. Maliklerin aidat yükleri yüzde 30 aşağı iniyor.
Bir başka firmamız Teknik Güvenlik. Bu da ihtiyaçtan çıktı. Şantiye kuruluşundan projelerin teslim aşamasına, yaşama geçilmesinden sonra da süren güvenlik ihtiyacını karşılıyor. Başında emekli bir kurmay albayımız var.

İnşaat ve bağlantılı işler dışında ne var?
Bir başka konumuz bağcılık. Denizli- Güney'de başladık. Şato Güney, İTÜ'den arkadaşım Fikret Şirin'le giriştiğimiz bir proje. 400 dönüm bağ oluşturduk. Amacımız üzüm ve zeytin gibi yöresel mahsulleri değerlendirmek. Köylüye de teşvik olsun diye bağları satın aldık, aşılama yaptık ve modern ekimi gösterdik.
İkinci aşama da şarap fabrikası kurmaktı. Üzerindeki vergiler ve diğer işlerin yoğunluğu nedeniyle ileriki bir tarihe bıraktık. Üzümleri satıyoruz. İhracatımız bile var. Fabrika arazisi de aldık. Bu proje gündemimizdedir.

Ege Sultan ne yapıyor?
Ege Sultan, Bodrum - Yalıçiftlik’te topladığımız araziler üzerinde sağlık tatil köyleri yapacak. Dünyanın zenginleri var. Yaşlı nüfus... Bilhassa kuzeyde çok iyi paralar verip bakım yaptırıyorlar. Adam başı günde 250 euro harcıyorlar. Türkiye her şey dahil, 20 euro’ya yatak satıyor. Bunu turizm olarak görmüyoruz. Kemoterapiyi tatil ortamında yapmak, diyalize tatil ortamında bağlanmak...
Projenin içinde bir baraj gölü var, onun yanında arazi aldık. Yanında 30-40 kişilik butik otel yapacağız. Ege Sultan’a ailesini görmeye geleni, götürüp şarapla tanıştırmak ve farklı bir tatil yapmasını sağlamak istiyoruz.
Bölge 1. derece SİT ilan edildi. Özkaynakla yapacağımız tesise 4 yıldır başlayamadık. Memlekette devlette isterseniz oluyor, kendi paramla getireceğim derseniz olamaz. Vazgeçmiş değiliz. Bunlar itibarlı projeler. Satın alabildiğimiz yer 60 dönüm civarında. Ama etrafında ormandan kiralamak istediğimiz yerler var. Sahamız 140 dönüme kadar çıkabilir.

Bunlar ne kadarlık yatırımlar olacak?
Bu iki projemiz bekliyor. Bağ kısımında bizim orda 5 milyon dolar civarında yatırımımız olur. Tatil köyünün yatırım portresi büyüktür, 30-35 milyon dolar civarında bir yatırım olur. Arazi hariç.

Grup gelirlerinin ne kadarı hangi sektörden oluyor?
Yüzde 90’ı inşattan gelir. Yüzde 8’i Betofiber, yüzde 2’si de diğer. Betofiberi büyüteceğiz. Ama bizim orijinimiz sanayi yapıları ve konut. Ana işlerimiz olarak kalır. Payları biraz değişse de böyle kalır.
Betofiber hürriyetini ilan edecek, gidebildiği kadar gidecek. Başında genç bir ekip var. Nerede duracaklarını sınırlamak haksızlık olur. Şarapçılık ve turizme hobi yatırımları olarak bakabiliriz.

Otelcilik konusunda sizin ilginç bir projeniz var...
İstanbul'da Avrupa ve Andolu yakasında otel odaları kiralanması projesini geliştiriyoruz. İstanbul'a çok yabancı, yabancı ortaklı firma var. Firmaların konaklatma ihtiyacı var. Sistem şöyle: Biz işleticiyiz. Geldiniz 10 oda kiraladınız, 49 yıllığına. Ama her gün kullanmıyorsunuz, o zaman bize diyorsunuz ki 'Al pazarla', geliri bölüşüyoruz. Bu projenin arazilerini aldık. Gecelik 200 euro yerine aylığına 1000 euro ödeyeceksiniz, artı geliriniz de olacak.

Başka bir sektör yok mu?
Bildiğimiz iş en iyi iş. Konuta bir sürü firma girdi. Bizim paramız toprakta. Bugün satamazsak yarın satarız. Yeni bir sektör düşünmeyiz. Fidan yetiştirmeye devam edeceğiz. Dahası fidan dediğimiz mahalle arası, sokak arası ama 10 ama 20 daireli münferit binalara devam edeceğiz. Şehirler kurmak istiyoruz. Kartal’da 2 bin konut yapıyoruz.

Grubun iş hacmi nedir?
Biz iş hacmi derken ne kadar ürettiğimize, kaç metrekare iş yaptığımıza bakarız. Satış bizi ilgilendirmiyor. Birkaç şekilde raporluyoruz. Başarılı olduğumuzu düşünüyorum. 2008’de 230 bin metrekare imalat yaptık. Satış tarafında da 180 bin metrekaresini sattık.

Şirket yapısı, ortaklık nasıldır sizde? Tepe şirket hangisi?
En tepede Teknik Holding var. Ortakları ailedir. Ben, eşim ve çocuklarım. Babadan kalma bir şirket değil. Oğlum (Umut Durbakayım) eşim (Selma Durbakayım) ve kızım Esra Durbakayım Gür ortaktır. AŞ olması için Kargıcık Turizm şirketimiz beşinci ortaktır. O da ben ve eşimin şirketi.
Umut, Betofiber’in Yönetim Kurulu Başkanı. 33 yaşında. Esra, Teknik Yapı Proje Ltd’nin başında. Çırak, 26 yaşında.
Selma Hanım hiç karışmaz. Bizim şirkete çavuşlar ve şoförler karışır.

TOKİ’den iş almak isteyenler fiyatı şişirdi, köpük oluştu
Biraz da sektörü konuşalım. İNDER şapkanız da var...
2005’ten sonra aşırı talep, yeni doğmuş bir çocuğun aldığı hormon gibi sektörün sağlıksız gelişmesine neden oldu. Şimdi bir sıkıntı dönemidir. Yılbaşı itibariyle birtakım firmalar temenni etmesek de havlu atabilir. Bankalar parmağını oynatmıyor. Firmaların fotoğrafını görmek istiyorlar. İNDER olarak piyasada sıkıntısı olan firmaların bize gelmesini istiyoruz. Belki problem diye görülen problem değildir.

TOKİ'nin bazı işleri durdu...
TOKİ, en yüksek geliri teklif edene veriyor işi. Adam dolandıracağı rakamlar veriyorsa olur mu? Birçok firma zar zor bitirdi, ortak alanlar oldu. Tabii ki bazı sıkıntılar olacak.
TOKİ’ye çok para teklif ederek işi alan, parayı metrekare fiyatından çıkarmak istiyor, fiyatlar şişiyor. Metrekaresi 5 bin liralardan Ataşehir’de daire satamazsınız.
Ekmeğin kaç para olması gerektiğini herkes biliyor. Rakamların yüksekliği hormonlu yılın neticeleri... Anormal rakamlara çıktı. Hasılat paylaşımı işleri anormal rakamlara çıkınca onları tutturmak için satış rakamları yükseldi.
Bir ürün yaparken öyle fiyat koyacağız ki alan da kazanacak. Fiyatı geriye çekmek kadar müşteri gözünde güven kaybettiren başka bir şey yok. Fakat makul zamlarla hem kendiniz, hem de alanları mutlu edersiniz.

Kademeli KDV uygulanabilir, dar gelirli için üretime teşvik olmalı
Eskiden kente gelen arazi çevirir gecekondu dikerdi. Şimdi firmalar, önlerine gelen yere site yapıyorlar. Bahçeşehir tarafında, Esenkent'in ortasındaki yapıları gördünüz mü?
Haklısınız. Heyelan bölgesinde, su havzasında bile siteler var. İNDER’in proje üretiminde de katkısı olması lazım. Yönetmelikler, imarlar değişiyor, bize soran yok.
Bir başka konu vergi ve harçlardır. Hiçbir zaman vergiden harçtan muaf olalım, kayıtdışı olalım beklentimiz yok. Sektördeki birtakım harcamaların belgelendirilmesi mümkün olmuyor.
Önerimiz şu, inşaat maliyetinin belli bir yüzdesini, KDV’sini ödemek kaydıyla gider yazabilelim.
KDV 150 metrekareden küçükte yüzde 1, büyükte 18. Böyle olunca istismar ediliyor. KDV gelirleri azalmadan kademeli KDV olabilir. 70’e kadar 1, 100’e kadar 3, 120’ye kadar 6, 150’ye kadar 8, üstü 18 olabilir. Bir başka husus KDV’lerin mahsup edilebilmesi. Biz KDV alıyoruz. Birçok firma alamıyor.
TOKİ’ye sağlanan plan yapma avantajı ve vergi muafiyetleri, haksız rekabet ortamı yaratıyor. Özel sektörün de alt gelir grubuna yönelik proje geliştirmesi için gerekli hallerde ve şartlarda özel sektöre plan yetkisi verilmeli. Alt gelir grubuna yönelik işlerde üretimi destekleyen teşvikler olmalı.

Nazmi Durbakayım kimdir?
Teknik Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, 1950'de İstanbul’da doğdu. İTÜ İnşaat Fakültesi’nden 1974’te mezun oldu. Aynı yıl kurduğu müteahhitlik firmasıyla sanayi ve konut inşaatları yaparak iş yaşamına başladı. Yaklaşık 34 yıldır inşaat yapıyor. Gıda, turizm ve hizmet alanlarında da faaliyet gösteren firmalar kurdu.
İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası, Türkiye Müteahhitler Birliği, Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği üyesi. Afet Gönüllüleri Vakfı’nın kurucularından. Halen İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanvekili.

Teknik Holding’in rakamları
SEKTÖRLERİ
- İnşaat
- Turizm
- Şarapçılık
- Sanayi
- Hizmet

ŞİRKETLERİ
- Teknik Yapı
- Teknik Yapı Proje
- Kargıcak Turizm
- Ege Sultan
- Aktif yaşam
- Dekosan
- Teknik Güvenlik
- Şato Güney (şarap)
- Betofiber

PROJELERİ
- UPRISE ELITE (Kartal, 704 daire, yapımı sürüyor)
- UPLIFE PARK (Kartal, 567 daire, yapımı sürüyor):
- UPHILL COURT ATAŞEHİR (Bitti)
- UPHILL COURT BAHÇEŞEHİR (2. proje, bitti)
- DİLMAN TOWERS (Erenköy, 104 daire, bitti)
- UĞUR MUMCU (Kartal'da planlanıyor, 400 konut)

Çalışan sayısı 1.700