02.03.2025 - 07:38 | Son Güncellenme:
Milliyet.com.tr/ÖZEL Konut ve iş yeri kiralarından elde edilen gelirin vergilendirilmesiyle ilgili süreç 1 Mart itibarıyla resmen başladı. Peki kira vergisi beyanname süreci nasıl işliyor?
KONUTTA 33 BİN TL, İŞ YERİNDE 230 BİN TL DETAYI
Konuyla ilgili merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu ifadeleri kullandı: “2024 takvim yılında sahip oldukları taşınmazları kiraya verenler için kira geliri beyanname süreci başladı.
Kira geliri beyanında dikkat edilecek bazı konu ve başlıklar var. Aslında burada bazı rakamlara dikkat etmek lazım. 2024 yılında konut kira geliri 33 bin TL’lik istisna tutarını aşanlar kira gelir beyannamesi vermek zorunda. Stopajı ödenen iş yeri kira gelirlerinde de brüt kira tutarı 2024 yılı için 230 bin TL’yi aşanlar beyan vermek zorunda.
‘BEYANNAMEDE İKİ TÜR GİDER YÖNTEMİ VAR’
Kira gelir beyannamesinde dikkat edilecek gider yöntemleri var. Bu yöntemlere baktığımızda özellikle istisna düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden yüzde 15 indirilerek seçilen yönteme ‘götürü gider’ yöntemi deniyor. Bu yöntemi seçen mükellefler 2 yıl boyunca ‘gerçek gider’ yöntemine dönemiyor.
‘Gerçek giderde’ ise kişiler taşınmaza ilişkin tadilat, tamirat masrafları, kredi ile aldılarsa ödedikleri faiz gibi, kendileri kirada oturuyorsa aldıkları kiranın düşürülmesi, eğitim ve sağlık harcamalarını düşebiliyorlar.
SON ÖDEME TARİHLERİNE DİKKAT!
2024 yılı gelir vergisi beyannameleri 1 Mart’ta verilmeye başlanıyor. 2 Nisan 2025 tarihine kadar da bunlar Gelir İdaresi Başkanlığı’nın hazır beyan sistemi üzerinden verilebilecek. 1’inci taksitin damga vergisi ile birlikte 2 Nisan’da ödenmesi lazım. İkinci taksitin ise 31 Temmuz 2025’te ödenmesi gerekiyor.
Kiralarla alakalı bir belgelendirme zorunluluğu geldi. Biz buna tevsik zorunluluğu diyoruz. Artık tevsik zorunluluğuna uyulmaması durumunda işleme konu tutarın yüzde 10’u kadar özel usulsüzlük cezası kesiliyor. Mükelleflerin aslında kira tahsilat ve ödemelerinde tevsikle ilgili yükümlülüklere yani kiranın posta yolu ile, banka yolu ile yattığını ispat etmeleri gerekiyor. Yoksa buna ceza kesilebilir.
EMSAL KİRA BEDELİNDE İSTİSNALAR!
Bir kişinin ‘ben hiç kira almıyorum’ deme hakkı yok, ancak burada bazı istisnalar olabilir. O da taşınmaz kardeşlerin ikametine tahsil edilmişse diyebilir. Anne, baba, büyük anne, büyük baba, çocuklar, torunlar veya kardeşlerin ikametine tahsis edilmiş olabilir.
Boş kalmışsa, yıkılmasın diye korunması amacıyla birine verilmiş olabilir. Mal sahipleri akrabaları ile aynı evde kalabiliyorsa emsal kira bedeli uygulanmaz. Bunun dışında emsal kira bedeli uygulanıyor. Emsal kira bedeli şu demek: Kira bedeli tarafında belediyede gözüken emlak vergisi değerinin yıllık olarak yüzde 5’i kadar bir kira bedelinin gelir olarak elde edilmesini devlet beklemektedir.
33 BİN TL DETAYI! BUNU YAPAN İSTİSNADAN FAYDALANAMAZ
2024 yılı için konut olarak kiraya veren kişinin elde ettiği kira geliri 33 bin TL’yi geçmiyorsa beyanname vermesine gerek yok. Kişi zamanında beyan etmez veya eksik ederse 2024 yılı için belirlenen 33 bin TL’lik istisnadan faydalanamaz.
‘HAZIR BEYAN SİSTEMİ ÜZERİNDEN DİLEKÇE VERİLEBİLİR’
Bu istisnalardan faydalanabilmesi için kişilerin doğru beyanname vermesi önemli. Eğer kişi dilekçe vermek istiyorsa, örneğin konutu var gerçekten kiracı kirayı ödememiştir veya gayrimenkulü satmıştır, kendisi veya akrabası oturuyordur, dilekçe verme bölümünden hazır beyan sistemi üzerinden dilekçe verebilir.
MÜLK SAHİPLERİ NASIL BEYANNAME VERECEK?
Hazır beyan sistemi dışında aslında vergi dairelerinden de beyanname verilebiliyor. Herhangi bir vergi dairesinden beyanname verilebilir. Dijital vergi dairesi dediğimiz hazirbeyan.gib.gov.tr üzerinden veya dijital vergi dairesi üzerinden beyanname verilmesi mümkündür.
KİRA VERGİSİNDE ÖRNEK HESAP!
Burada uygulanacak vergi tarifeleri var. Tarifelerde gelir vergisine tabi geliri kişinin 110 bin TL’ye kadar ise yüzde 15 üzerinden vergilendiriliyor. Bunu şöyle bir örnekle anlatabiliriz. Aylık 20 bin TL’den 12 ay boyunca bir kişi kira bedeli alsa yıllık toplamda 240 bin TL geliri oluyor. Burada vergi istisna tutarı 33 bin TL, indirilebilecek giderler toplamı 31 bin 50 TL iken, kişinin damga vergisi ile birlikte ödeyeceği toplam vergi tutarı 30 bin 362 TL yapıyor.
15 BİN TL AYLIK KİRA GELİRİ OLANIN ÖDEYECEĞİ VERGİ
Burada kişinin aylık kira geliri 15 bin TL ise yıllık toplam 180 bin TL kira geliri elde etmiş oluyor. Vergi istisna tutarı 33 bin TL ve indirilebilecek giderler toplamı ise 22 bin 50 TL oluyor. Damga vergisi ile birlikte ödenecek toplam vergi tutarı 20 bin 162 TL yapıyor.”