MERNİS skandalı

İçişleri Bakanlığı'nın sır gibi sakladığı skandala, Nüfus Genel Müdürlüğü'ndeki merkezi sisteme online giriş yapabilen 943 ilçe nüfus müdürlüğünün neden olduğu anlaşıldı. Sistemde aynı T.C. kimlik numarasına sahip birden fazla kişi ve birden fazla T.C. kimlik numarasına sahip on binlerce kişinin bulunduğu tespit edildi. Skandal, Mersin'de meydana gelen sahtekârlık olayıyla ortaya çıktı. Emniyet Genel Müdürlüğü kayıtlarına da giren skandala konu olan ilde nüfus müdürlüğünde görevli bir personelin, hazırladığı nüfus kağıdına T.C. kimlik numarası girebildiği ve bunu resmileştirebildiği fark edildi. Türkiye'nin en büyük e-devlet projesi olan MERNİS (Merkezi Nüfus İşletim Sistemi) adeta çöktü. 130 milyon kaydın yer aldığı ve 30 milyon dolara mal olan 22 yıllık projenin sisteminde bulunan kayıtların yüzde 25'inin hatalı olduğu ortaya çıktı. Emniyet soruşturmasında, Nüfus Genel Müdürlüğü yetkilileri, "Kötü niyetli memurların girdiği kayıtlar, otomatik olarak tüm Türkiye'de güncellenmiş" dediler. Ancak skandalın büyüklüğü Sağlık Bakanlığı'nda yaşanan terfi ve atamalarda açığa çıktı. Personelin verdiği T.C. Kimlik numaraları ile internet üzerinden çıkan kayıtları karşılaştıran bakanlık yetkilileri, hataları görerek Nüfus Müdürlüğü'nden yardım istediler.Bu arada kayıtlardan hangilerinin hatalı olduğu hâlâ tam olarak belirlenemedi. Harekete geçen İçişleri Bakanlığı Mülkiye Müfettişleri'nin yaptığı incelemede felaketin boyutları ortaya çıktı.Müfettişlerin Ekim 2004'te hazırladığı raporda, aynı T.C. kimlik numarasına sahip 77 bin 756 kişinin tespit edildiği belirtilerek, "Bunlardan 58 bin 558 tanesi halen yaşayan kişilerdir" denildi. Dünya Bankası'nın MERNİS Projesi Özelleştirme ve Sosyal Güvenlik Ağı (PİAL) kapsamında açtığı 5.5 milyon dolarlık kredinin, 3.5 milyon dolarlık kısmının kullanımıyla başlatılan projede, kâğıt üzerinde bulunan 122 milyon 145 bin 860 nüfus hareketi elektronik ortama taşınmıştı. 2000 yılı sonunda da bu kayıtlara T.C. kimlik numarası verilmeye başlanmıştı.Başbakan Tayyip Erdoğan'ın Eylül 2006'da 'elektronik hizmet' kategorisinde ödüllendirdiği Nüfus Genel Müdürlüğü, 'hizmetin geliştirilmesi' kapsamında tüm yazılımı baştan yapması için bir konsorsiyum ile anlaşma imzaladı. 77 bin kişiye aynı kimlik İçişleri Bakanlığı, olayın duyulmaması için yapılacak operasyonun bir 'geliştirme-işin devamı' gibi gösterilmesine karar verdi. 400 bin dolara mal olan MERNİS'in yazılımının düzeltilmesi işi, 6 yıl sonra 8.5 milyon dolara ihalesiz şekilde iki firmaya verildi. Şartnamede firma yetkilileri, tüm işlemlerin merkezden yapılacağı bir sistem oluşturacağını kayda alırken, nüfus müdürlüklerindeki bilgisayarların güncelle yetkisini aldı. Çalışmaları 3 aydır devam eden yeni sistemin 2007'de MERNİS'e entegrasyonunun sağlanacağı öğrenildi. Skandal için ihalesiz anlaşma yapıldı