Maliyet düşüyor çatıda fırsat var

Mithat Yurdakul / İSTANBUL - Güneş enerjisinde büyük bir potansiyele sahip olan Türkiye’de özellikle Güneydoğu, Akdeniz ve Ege bölgelerinde lisanssız elektrik üretim imkanlarını da beraberinde getiriyor. Enerji Yatırımcıları Derneği (GÜYAD) Başkanı Cem Özkök, Türkiye’nin coğrafi konumu ve yüksek güneşlenme süresi ile güneş enerjisi yatırımları açısından büyük bir potansiyele sahip olduğunu belirterek, “Yıllık ortalama 2 bin 737 saatlik güneşlenme süresi ve metrekare başına bin 527 kilowatsaatlik güneş ışınımı değeri ile Avrupa’daki birçok ülkeye kıyasla oldukça avantajlı konumdayız. Özellikle Güneydoğu Anadolu, Akdeniz ve Ege bölgelerimiz, güneş enerjisi yatırımları için en verimli alanlar arasında yer alıyor. Önümüzdeki dönemde güneş enerjisine yönelik yatırımların artmasıyla birlikte hem ekonomik kalkınma hem de sürdürülebilir enerji dönüşümü açısından Türkiye’nin büyük fırsatlara sahip olduğu açık” dedi.

5-8 yıl amorti süresi

Türkiye’de güneş enerjisi yatırımlarına ilginin her geçen gün arttığına dikkat çeken Özkök, “Özellikle son YEKA yarışmalarına baktığımızda bu ilginin boyutlarının öngörülerimizin çok üzerinde gerçekleştiğini ifade edebiliriz. Bunun en temel sebebi, yatırım maliyetlerinin gittikçe düşüyor olması. Diğer yandan, yatırım ölçekleri göz önüne alındığında da güneş enerjisi projeleri özellikle çatı üstü uygulamalar ve lisanssız üretim imkanları sayesinde küçük ve orta ölçekli yatırımcılar için önemli bir fırsat sunuyor” diye konuştu.

Devletin sağladığı Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) gibi teşviklerin yatırımın geri dönüş süresini kısaltarak riski azalttığını belirten Özkök, “2025 yılı verilerine göre, çatı tipi güneş enerjisi yatırımlarının geri dönüş süreleri, elektrik fiyatları, enerji üretim kapasitesi ve bölgesel faktörlere bağlı olarak genellikle 5 ile 8 yıl arasında değişmekte. Bu süreler, yatırımın yapıldığı bölgenin güneşlenme süresi, elektrik tüketim miktarı ve mevcut teşviklerin etkisiyle farklılık göstermektedir” dedi. Özkök, yatırımların daha hızlı hayata geçirilmesi için hukuki altyapının daha seffaf ve yatırımcı dostu bir hale getirilmesinin şart olduğunu, izin süreçlerinin de hızlandırılması gerektiğini kaydetti.

25 yıl ömrü var

Elektrik piyasasındaki değişikliklerle lisanssız elektrik üretimi, daha az prosedürle santral kurmaya olanak sağlıyor. Bu alanda güneş enerjisi özellikle yaz aylarında site ve yazlık gibi yapıların ihtiyacını karşılamada öne çıkıyor. Çatı panelleriyle evin enerjisinin karşılanmasının yanı sıra sisteme elektrik verip gelir elde etmek de mümkün. Kurulum esnasında solar PV panel, inverter, kontrol ve izleme sistemi, kablolama, toplama panosu gibi maliyetlerin yanı sıra işçilik masrafları bulunuyor. Çatı üstü güneş enerjisi elektrik üretim sistemleri 25 yıllık ekonomik ömre sahip.

Körfez’den güneşe yatırım

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, yakın zamanda uluslararası bir şirketin Türkiye’de güneş enerjisi projesine ilgisini duyurarak, yeni bir yatırım sinyali vermişti. Bayraktar’ın ABD’de düzenlenen CERAWeek konferansında açıkladığı yatırımın, bir Körfez ülkesinin en büyük güneş enerji şirketlerinden biri tarafından yapılacağı öğrenildi.

Kurulum için şartlar ne?

Lisanssız elektrik üretimi için elektrik aboneliği, dağıtım şirketine başvuru, proje onayı ve panel temini gerekiyor. Kurulum için tapu kaydı veya kira sözleşmesi ibraz ediliyor. Kurulacak tesisin dağıtım hattına bağlantısını gösteren tek hat şeması ve üretim tesisinin yapılması planlanan yere ait harita ile kroki, teknik değerlendirme formu ile dağıtım şirketine veriliyor. Verilen ön izinle elektrik üretimi için süreç başlıyor. Binalarının çatı ve cephelerine güneş paneli kurarak elektrik üretmek isteyen vatandaşlar, başvurularını, dağıtım şirketlerinin merkez ya da taşra birimine yapılabiliyor.