Kıtaları birleştiren dev köprüler...

Ülkemizde 2003 yılına kadar toplam 311 km uzunluğunda 5.967 adet köprü inşa edilmiştir. 2003-2023 yılları arasında yapılan 452 km uzunluğunda 3.834 adet köprü ile Karayolları Genel Müdürlüğü yol ağında hizmet veren toplam köprü sayısı 9.801’e, uzunlukları ise 763 km’ye ulaşmıştır. Ayrıca, Tarihi Köprüler Şubesi Müdürlüğünün kurulduğu 2003 yılından itibaren günümüze kadar toplam 450 adet tarihi köprünün restorasyon uygulama çalışmaları tamamlanmıştır. Cumhuriyetin ilk döneminde, köprü faaliyetlerinde “Günde 2 metre köprü” ilkesi ile özellikle halkın işgücüyle kagir ve betonarme köprüler yapılmıştır. 1924-1947 yılları arasında 166 adet köprü inşa edilmiştir. Karayolları Genel Müdürlüğünün kuruluşuyla köprü çalışmaları hız kazanmış ve 19501975 yılları arasında toplam uzunluğu 95 km olan 2.349 adet köprü yapılmıştır. Bu dönemde inşa edilen en önemli köprülerden biri Gaziantep-Şanlıurfa Yolu üzerinde Fırat Nehri geçişini sağlayan Birecik Köprüsü’dür. 1956 yılında hizmete sunulan 720 m uzunluğundaki köprü, trafiğe hizmet vermeye devam etmektedir.Cizre-Şırnak Yolu’nda 1967 yılında 227 m uzunluğunda inşa edilen Cizre Köprüsü, 1971 yılında Keban Baraj Gölü üzerinde tamamlanan, kara ve demiryolu geçişini sağlayan 336 m’lik Gülüşkür Köprüsü yine bu dönemde inşa edilen önemli yapılar arasında yer almaktadır. 1970 yılında İstanbul Boğazı üzerinden Avrupa ile Asya kıtaları arasında tarihin ilk kesintisiz karayolu geçişini sağlayacak 15 Temmuz Şehitler Köprüsü’nün yapım çalışmaları başlatılmıştır.  

15 Temmuz Şehitler Köprüsü 

Tarih boyunca ağırlıklı olarak Batı yakasında gelişen İstanbul, Balkan Savaşları ve İkinci Dünya Savaşı sonrasında aldığı göçlerle büyüyerek gelişmiş, hızlı bir kentleşme sürecine giren şehrin nüfusu 1970’e gelindiğinde üç milyonu aşmıştır. İstanbul’un iki yakası arasında ulaşımı sağlayan şehir hatları ve araba vapurlarının yetersiz kalması, yerleşim yerlerinin büyümesi, göç dalgaları ve trafiğin artmasıyla; kentin doğu-batı aksında gelişmesi ve Batı yakasının tek merkezlikten kurtarılması için İstanbul Boğazı’nda inşa edilen köprü 30 Ekim 1973 tarihinde hizmete sunulmuştur.1560 m uzunluğundaki köprünün orta açıklığı 1.074 m’dir. 231 ve 255’m’lik yaklaşım açıklıkları askılı olmayıp, aşağıdan mesnetli viyadük şeklinde düzenlenmiştir. Gidiş dönüş 6 şeridi ile 33,4 m genişliğe sahip olan köprünün kulelerinin denizden yüksekliği 165 m’dir.İskân, ticaret ve sanayi için daha uygun ve yeni sahaların açılmasını sağlayan 15 Temmuz Şehitler Köprüsü, İstanbul’un dengeli gelişimine katkı sunmuştur.İki kıta arasındaki şehir içi, şehirler arası ve uluslararası geçişlerin sadece birkaç dakikada gerçekleşmesi sağlanmıştır. Köprü, şehrin siluetine damga vurarak, turizm potansiyeline önemli katkı yapmıştır. Ayrıca; 15 Temmuz Şehitler Köprüsü, Türk halkının canını hiçe sayarak darbeye dur dediği tarihi noktalardan biri olarak simgeleşmiş, 25 Temmuz 2016 tarihinde toplanan Bakanlar Kurulu’nda alınan kararla köprü, 15 Temmuz Şehitler Köprüsü olarak adlandırılmıştır.  

Fatih Sultan Mehmet Köprüsü 

Avrupa ile Asya arasında ikinci karayolu bağlantısını sağlayan Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, 3 Temmuz 1988 tarihinde hizmete sunulmuştur. İlk boğaz köprüsü ile ülke ekonomisi açısından uluslararası önemi olan kıtalar arası karayolu bağlantısının sağlanması, köprü ve ona bağlı yollardaki trafik hacmini artırmış, Avrupa ve Anadolu otoyollarını daha yüksek kapasitedeki bir çevre yoluyla bağlamak amacı ile 1.510 m uzunluğundaki Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve 217 km’lik Kınalı-Sakarya Otoyolu inşa edilmiştir. Orta açıklığı 1.090 m olan köprünün kule temelleri Boğaz’ın iki yakasındaki yamaçlara yerleştirilmiş olup, köprünün deniz trafiği için düşey gabarisi uluslararası denizcilik standartlarına uygun olarak birinci köprüdeki gibi 64 m olarak alınmıştır. Sürücülerin hızlı, konforlu ve güvenli ulaşımını sağlayan köprü, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün açılışına kadar uzun yıllar uluslararası transit taşımacılığın ve ağır taşıt trafiğinin geçiş güzergahı olmuştur. 

Dev köprüler son 20 yıla damga vurdu 

Türkiye’de son yıllarda yapılan  ve kıtaları birleştiren köprüler ile uzaklar yakın oldu.  Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu özellikle son 10 yıla damga vuran dev köprü projelerini anlattı.  

Yavuz Sultan Selim Köprüsü 

1.408 metrelik ana açıklığı ile üzerinden raylı sistem geçen dünyanın en uzun köprüsü Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün toplam boyu, kenar açıklıkları ile birlikte 2.164 metreye ulaşmaktadır. 26 Ağustos 2016 tarihinde hizmete giren Yavuz Sultan Selim Köprüsü, 59 m genişliğinde olup, kule yüksekliği 330 m’yi bulmaktadır. Asma köprü ile gergin eğik askılı köprünün birleşimi şeklinde dizayn edilen Yavuz Sultan Selim Köprüsü, hibrid tasarımı ile kendi kategorisinde benzersiz ve çarpıcı bir örnektir. Yavuz Sultan Selim Köprüsü, büyük bir otoyol projesi olan Kuzey Marmara Otoyolu’nun İstanbul geçişini teşkil eden Odayeri-Paşaköy kesiminde bulunmaktadır. İstanbul’da, Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Kuzey Marmara Otoyolu’nun hizmete girmesiyle birlikte, mevcut boğaz köprülerinde ve çevre yollarında neredeyse her gün yaşanmakta olan, zaman, iş gücü ve akaryakıt kayıplarına sebebiyet veren trafik yoğunluğu azaltılmıştır. İstanbul’un kuzeyinde yer alan İstanbul Havalimanına hızlı ve güvenli ulaşım tesis edilmiştir. Her yönüyle ülkemizin prestij projelerinden olan Kuzey Marmara Otoyolu ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü çağdaş, estetik, kullanılan en gelişmiş malzeme ve mühendislik teknikleriyle ülkemizin sembol projelerindendir. 

Osmangazi Köprüsü 

Osmangazi Köprüsü, Yap-İşlet-Devret Modeli ile yapılan ve 384 km otoyol, 42 km bağlantı yolu olmak üzere toplam 426 km uzunluğundaki İstanbul-İzmir Otoyolu’nun en önemli kesimini oluşturmaktadır. Dilovası ile Hersek Burnu arasında inşa edilen ve İzmit Körfezi’nin iki yakasını bağlayan köprünün toplam uzunluğu 2.682 m’dir. 1.550 m orta açıklığıyla, Dünyada işletmeye açık olan en büyük orta açıklıklı Asma Köprüler sıralamasında 7. sırada yer almaktadır.Köprü 1 Temmuz 2016 tarihinde tamamlanarak vatandaşlarımızın hizmetine sunulmuştur. Ulaşım alternatiflerine göre körfezi geçiş süreleri değerlendirildiğinde; Körfezi otomobil ile mevcut yolu kullanarak geçmek bir buçuk saat, feribot ile geçiş 45-60 dakika iken; Osmangazi Köprüsü’nü kullanarak körfez 6 dakikada geçilebilmektedir. Osmangazi Köprüsü’nün yapımı kapsamında kullanılan;Çelik teller uç uca eklense 84.518 km uzunluğa erişmektedir. Bu uzunluk  dünyanın etrafını 2 kezden fazla dönebilmektedir. Bir tabliye segmentinin ağırlığı 292 tondur. 196.000 m³ beton miktarıyla 5.150 adet 100 m² konut yapılabilir. Bu konutların  her birinde ortalama 4 kişi yaşayacağı düşünülürse, 21.000 kişinin yaşayacağı bir yaşam alanı oluşturulabilir.109.490 ton çelik miktarıyla 73.000 adet otomobil üretilebilir. Osmangazi Köprüsü’nün ana açıklık tabliye alanı 96.364 m² olup, yaklaşık 14 büyük futbol sahası alanına eşdeğerdir. 

1915 Çanakkale Köprüsü  

1915 Çanakkale Köprüsü ile Çanakkale Boğazı’nda tarihte ilk kez kesintisiz karayolu geçişi sağlanmıştır. Gelibolu-Lâpseki arasında uzanan köprü, 4.608 metre uzunluğundadır. Köprü, her iki tarafta deniz tabanında konumlanan kule temelleri arasındaki 2.023 metrelik uzunluğuyla dünyanın en uzun orta açıklıklı asma köprüsü unvanına sahiptir. Deniz seviyesinden itibaren 318 metre kule yüksekliği ise Türk milletinin bağımsızlığını kazanmasındaki en önemli tarihlerden biri olan 18 Mart Çanakkale Zaferi’ni sembolize etmektedir. Çanakkale Savaşı’nda Seyit Onbaşı’nın kaldırmış olduğu top mermisini temsilen konulan 16 metre yüksekliğindeki top mermisi figürü ile birlikte tepe noktası 334 metreye ulaşmış ve Dünyanın en yüksek kuleli asma köprüsü özelliğini kazanmıştır.  2022 yılında hizmete sunulan 1915 Çanakkale Köprüsü, 325 kilometre uzunluğunda  projelendirilen Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Savaştepe Otoyolu kapsamında yer almaktadır. Köprü ile birlikte otoyolun toplam 89 kilometre ana gövde, 12 kilometre  bağlantı yolu olmak üzere 101 kilometre uzunluğundaki Malkara-Çanakkale kesimi de inşa edilerek hizmete sunulmuştur.  1915 Çanakkale Köprüsü ve Malkara-Çanakkale Otoyolu’nun tamamlanmasıyla, ülkemizin 2023 hedefleri arasında yer alan önemli projelerinden biri hayata geçirilmiştir. Proje ile bölgedeki mevcut bölünmüş devlet yoluna kıyasla yaklaşık 40 km’lik kısalma sağlanarak, özellikle bayram ve tatil dönemlerinde yaklaşık 1,5 ila 5  saati bulan Çanakkale Boğazı’nı geçiş süresi, 6 dakikaya indirilmiştir.Proje ile İstanbul Boğazı geçişine yeni bir alternatif oluşturularak, İstanbul’un Avrupa ve Anadolu arasında üstlendiği ağır transit trafik yükünün hafifletilmesine katkı sağlanmıştır. Taşımacılıkta zaman ve maliyetler düşürülüp; dış ticaretin etkinliği artırılarak ithalat ve ihracatımızdaki zaman maliyeti azaltılmıştır. Trakya ve Batı Anadolu’daki sanayi, ticaret ve hizmet sektörlerine ivme kazandırılarak bölgelerimizin ekonomik faaliyetlerinin yanı sıra kesintisiz ulaşımla sosyal bağları da güçlendirilmiştir.‘Bir Kuşak Bir Yol Projesi’ kapsamında, Türkiye’nin öncülük ettiği ‘Orta Koridor’ girişiminin bir parçası tamamlanmıştır. Tarihi İpek Yolu’nu canlandıracak proje, Pekin’den Londra’ya kesintisiz bir ticaret yolu oluşturma hedefine doğrudan katkıda bulunmuştur. 

Nissibi Köprüsü 

Toplam 610 m uzunluğunda inşa edilen Nissibi Köprüsü, Adıyaman’la Diyarbakır’ı birbirine bağlayan Adıyaman-Kâhta-Siverek-Diyarbakır Devlet Yolu’nun Atatürk Baraj Gölü’nü kestiği bölümde kara ulaşımını sağlamıştır. 2015 yılında açılan köprü ile Adıyaman ve Diyarbakır illeri üzerinden Doğu Anadolu Bölgesi ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi kesintisiz bağlanarak, feribotla ulaşım süresine göre seyahat süresinde yaklaşık 1,5 saatlik kısalma olmuş; Diyarbakır’ın batı, Adıyaman’ın doğu illerine olan uzaklığı 40 km kısalarak daha yüksek standartlı bir ulaşım ağına kavuşulmuş, zaman ve yakıttan elde edilen tasarruf ile ülke ekonomisine katma değer sağlanmıştır. 

Kömürhan Köprüsü  

Kömürhan Köprüsü; Doğu ve Güneydoğu illerini batıya bölünmüş yol standardında bağlayan D-300 Devlet Yolu üzerinde, Fırat Nehri (Karakaya Baraj Gölü) geçiş noktasında 2021 yılında hizmete açılmıştır. 2x2 şeritli inşa edilmiş olan Kömürhan Köprüsü toplam 660 m uzunluğundadır.