İnşaat malzemeleri sanayi üretimi arttı

Türkiye İMSAD,"Eylül 2021 Sektör Raporu" raporunu açıkladı. Buna göre, inşaat malzemeleri sanayi üretimi, uzun resmi tatiller nedeniyle çalışma günü sayısının önemli ölçüde azaldığı temmuz ayında, geçen yılın temmuz ayına göre yüzde 0,4 geriledi.

Üretimde 2021’in ilk aylık üretim gerilemesi temmuzda gerçekleşti. Bununla birlikte inşaat malzemelerine yönelik iç ve dış talepler temmuz ayında da devam etti. Talep tarafında olumsuz bir gelişme yaşanmadı.

2021 yılının ocak-temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine göre üretim artışı yüzde 27,5 olarak gerçekleşti. İç talebin canlı kalması ve dış pazarlardaki önemli talep artışı, üretimde etkili olmaya devam etti.

En yüksek üretim artışı seramik sağlık gereçlerinde oldu

Bu yılın ocak-temmuz döneminde 22 alt sektörün tamamında üretim, 2020 yılının aynı dönemine göre arttı. Söz konusu dönemde yine tüm alt sektörlerin üretimi aynı zamanda çift haneli ve yüksek oranlarda gerçekleşti.

En yüksek üretim artışı yüzde 59,6 ile seramik sağlık gereçlerinde oldu. Tuğla ve kiremit üretimi yüzde 51,3, kilit ve donanım eşyası üretimi yüzde 46, demir çelik radyatör üretimi yüzde 43,7, yalıtımlı kablolar üretimi yüzde 43,5 arttı. Isıtma ve soğutma donanımları üretimi yüzde 38,3, seramik kaplama malzemeleri üretimi yüzde 37,8, çimento ve betondan eşyalar üretimi yüzde 36,1 büyüdü.

Aynı dönemde diğer alt sektörlere göre daha yavaş üretim artışı gösteren sektörler ise metalden kapı ve pencereler, çimento ile metal yapı ve yapı parçaları oldu.

Salgın sonrası süreçte meydana gelen koşullar tüm sektörleri olduğu gibi inşaat sektörünü de etkiliyor ve yeniden şekillendiriyor. İnşaat sektörü salgın sonrası verilen uygun koşullu kredi destekleri ile 2020 yılının ikinci yarısında mali açıdan rahatlamıştı. 2021 yılında ise tam açılma ile işlere geri dönüş inşaat sektöründeki faaliyetlerin büyümesini destekledi.

TÜİK inşaat güven endeksi anketi verilerine göre kısıtlayan faktörler eylül ayında gerilemeye devam etti. Kısıtlayan faktörler 2019 yılı başından bu yana en düşük seviyeye indi. Özellikle tam açılma ile işlere geri dönüş talep tarafında iyileşme sağladı. Finansman konusunda da göreceli rahatlık devam ediyor.

Finansman sorunları üçüncü çeyreğin son ayında düşüş gösterdi. İnşaat sektöründe 2021 yılının genelinde talep ve finansman alanında salgının yol açtığı sıkıntıların büyük ölçüde geride bırakıldığı görülüyor.

İnşaat sektörü istihdamı temmuzda 1,72 milyon oldu

İnşaat sektörü istihdam seviyesi sektördeki iş faaliyetleri için önemli bir gösterge olmaya devam ediyor. İnşaat sektöründe istihdam seviyesi büyüme yıllarında 2 milyonun üzerinde gerçekleşiyor. 2017 yılı temmuz ayında 2,4 milyon ile istihdamda en yüksek seviyeye ulaşılmıştı.

2020 yılında salgın nedeniyle sektörde istihdam nisan ayında 1,12 milyon ile en düşük seviyesine inmiş, ardından artışa geçmişti. Yeni yılda ise mayıs ayında istihdam 1,85 milyon üzerine çıkarak sektördeki toparlanmaya işaret etti. Haziran ayında istihdam 1,84 milyon ile büyük ölçüde korundu. Temmuz ayında ise 1,72 milyon kişiye indi.

İnşaat sektöründe mevcut işler seviyesi eylül ayında bir önceki aya göre 4,5 puan daha yükseldi. Temmuz ayı başından itibaren tam açılmaya geçilmesiyle birlikte inşaat sektöründeki işlerde sıçrama yaşanmıştı. Ağustos ve eylül aylarında ise mevcut işler seviyesi artışına devam etti.

Eylül ayının, inşaat sektöründe mevsimsellik ile mevcut işler seviyesinin yüksek olduğu aylardan biri olmasının da katkısı ile mevcut işler seviyesinde uzun süredir yaşanan durağanlaşma şimdilik geride kaldı. Ancak mevcut işlerdeki artış büyük ölçüde devam eden işlerin tamamlanmasına yönelik faaliyetler tarafından destekleniyor.

Alınan yeni iş siparişleri eylül ayında bir önceki aya göre 0,1 puan artış gösterdi. Mevsimsellik ile yeni iş siparişlerinde geleneksel olarak artış gerçekleşen bir dönem yaşandı ve bunun etkisi eylül ayında da yavaşlamakla birlikte devam etti. Normalleşme, yeni alınan iş siparişleri üzerinde olumlu etkisini gösterdi.

Sanayi ve lojistik binaları için alınan yapı ruhsatları artıyor

Geçen yıl itibarıyla yaşanan salgın konut dışı binaların yer aldığı sektörleri çok olumsuz etkiledi. Uzaktan çalışma, ofis sektöründe daralmaya yol açtı. Oteller, turizm faaliyetlerinin kesintiye uğraması ile uzun bir süre kapalı kaldı. Alışveriş merkezleri de benzer şekilde kapatma kararları ve yoğun kısıtlamalar ile karşılaştı. 

2021 yılının ilk yarısında alınan yapı ruhsatları bu binaların inşaat iştahının halen düşük olduğunu gösteriyor. Ancak sanayi ve lojistik binaları ihtiyacı ise hızla artıyor. Üretimde yeni kapasite ihtiyaçları, lojistikte ihracat ve elektronik ticaretin genişlemesinin etkileri ile sanayi ve lojistik alanlar için alınan yapı ruhsatlarında 2021 yılının ilk yarısında önemli artış yaşandı.