17.12.2008 - 11:19 | Son Güncellenme:
Ekonomide yılın ikinci çeyreğine bakıldığında, pirinç başta olmak üzere artan gıda fiyatları gelişmemiş ve bazı gelişmekte olan ülkelerde sosyal çalkantılara neden oldu.
Bu dönemde dolar avro karşısında değer kaybetmeye devam ederken, ABD’deki tutsat (mortgage) piyasasında başlayan kriz finans kuruluşlarına da sıçramaya başladı. Ham petrolün varil fiyatı ise neredeyse her gün tarihi rekor kırdı ve 140 doların üzerine kadar çıktı.
İkinci çeyrekte, Türkiye’nin Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yaptığı Stand-By düzenlemesinin 7’inci ve son gözden geçirmesi onaylandı. Böylece, Türkiye’nin üç yıl önce IMF ile yürürlüğe giren ve 10 milyar dolardan fazla fon kaynağıyla desteklenen stand-by düzenlemesi, resmen başarıyla sonuçlandırılmış oldu. Stand-by düzenlemesinin ardından program sonrası izlemeye geçilirken, IMF ile yeni bir anlaşma yapılıp yapılmayacağı konusu da tartışılmaya başlandı.
İkinci çeyrekte elektrik fiyatları ikinci kez zamlandı. Türkiye’de kapalı mekanlarda sigara içme yasağı getiren kanun yürürlüğe girdi. Buna göre yasak yerlerde sigara içenlere 62 YTL ceza getirildi. Orta Vadeli Mali Çerçevenin açıklanması ikinci çeyrekte öne çıkan diğer bir gelişme oldu.
Ekonomide yılın ikinci çeyreğindeki gelişmeler özetle şöyle:
1 NİSAN:
- Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, 11 Ekim 2004 tarihinden önce gerekli izinler alınmadan tarım dışı kullanıma açılan arazilerin istenilen amaçla kullanımına imkan sağlayan kanunu onayladı.
- OMV Aktiengesellschaft, İMKB’den beher hisse 5,45818 YTL fiyat üzerinden olmak üzere 1 milyon adet, toplam 5 milyon 458 bin 180 YTL değerinde Petrol Ofisi A.Ş. hissesi satın aldığını bildirdi.
- Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı’ndan günlük petrol akışı 31
Mart’ta 875 bin varile çıktı.
2 NİSAN:
- Çin Tarım Bakanlığı, H5N1 tipi kuş gribi vakası görülmesi üzerine,
Türkiye’den kanatlı hayvan ve ürünlerinin ithalinin yasaklandığı duyurdu.
- Türk Traktör ile New Holland Trakmak, Türk Traktör çatısı altında birleşti.
3 NİSAN:
- Türkiye İstatistik Kurumuna (TÜİK) göre, mart ayında tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) yüzde 0,96, üretici fiyatları endeksi (ÜFE) yüzde 3,17 arttı. Mart itibariyle yıllık enflasyon TÜFE’de yüzde 9,15, ÜFE’de yüzde 10,50 oldu.
- Standart And Poor’s Türkiye’nin ekonomik görünümünü durağandan negatife çevirdi.
- Uluslararası Para Fonu (IMF) heyeti Ankara’ya geldi.
4 NİSAN:
- Merkez Bankası, artan gıda ve enerji fiyatları ile süregelen küresel belirsizliklerin enflasyondaki düşüşü geciktirdiğini bildirdi.
- Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Ankara Büyükşehir Belediyesi gaz dağıtım şirketi EGO’nun 2 Haziran 2005 - 1 Ocak 2006 tarihleri arasında abonelerden fazla bedel tahsil ettiğine ve bu bedelin abonelere geri verilmesi gerektiğine karar verdi.
5 NİSAN:
- Dünyanın en büyük yazılım firması Microsoft, iki patent hakkını ihlal ettiği gerekçesiyle Alcatel-Lucent firmasına 367 milyon dolar tazminat ödemeye mahkum edildi.
6 NİSAN:
- Fenerbahçe Spor Kulübü Başkanı Aziz Yıldırım, sahibi olduğu HYG
Petrol’ün dağıtım ve ihrakiye lisanslarını kendi isteği üzerine iptal ettirerek, akaryakıt sektöründen çekildi.
7 NİSAN:
- İngiltere’nin bankacılık devi HSBC, 370 bin müşterisinin bilgilerini içeren bilgisayar disketini kaybetti.
8 NİSAN:
- Türkiye’nin sanayi üretimi, 2008 yılının şubat ayında, 2007 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 7,5 oranında arttı.
- Hazine nakit dengesi mart ayında 5,4 milyar YTL açık verdi.
- ABD Merkez Bankası, kredi sıkışıklığıyla mücadelede, nakit sıkıntısı çeken bankalara yüzde 2,820 faiz oranıyla 50 milyar dolar verdi.
- Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Turan Erol, yılın ilk 3 ayında borsadan 980 milyon dolarlık yabancı çıkışı olduğunu açıkladı.
10 NİSAN:
- Türkiye’nin şubat ayında cari açığı, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 18,7 artarak 3 milyar 687 milyon dolara yükseldi.
11 NİSAN:
- Rize’de çay mitingi düzenlendi.
- Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütüne (FAO) göre dünya piyasalarında son 1 yılda yüzde 68 oranında artan kaliteli pirincin fiyatı, Türkiye’de ise son üç ayda yüzde 130’a varan oranlarda artış gösterdi.
GIDA FİYATLARI ARTIYOR
13 NİSAN:
- Dünya genelinde gıda fiyatları arttı.
- Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker, pirinçte stok sorunu olmadığını, fiyat artışlarının spekülatif hareketlerden kaynaklandığını açıkladı.
14 NİSAN:
- Uluslararası Para Fonu (IMF) heyetiyle yürütülen gözden geçirme çalışmaları tamamlandı. IMF, gözden geçirmenin tamamlanmasıyla birlikte, Türkiye’ye 3,7 milyar dolarlık kredi diliminin serbest bırakılacağını açıkladı.
- IMF Para ve Sermaye Piyasaları Bölümü Başkanı Jaime Caruana, küresel mali krizin uzun süre devam edeceğini söyledi.
- Son 3 yılda ikiye katlanan gıda fiyatlarının yarattığı kriz Mısır,
Filipinler gibi ülkelerde peş peşe ayaklanmalara yol açtı.
- BM Genel Sekreteri Ban Ki-Mun, dünyadaki gıda krizinin acil boyutlara ulaştığını ve dünya genelinde yoksullukla mücadelede son dönemde kat edilen mesafeyi tehdit ettiğini belirtti.
15 NİSAN:
- Uluslararası piyasalarda petrolün varil fiyatı 112,48 dolara çıktı.
- TÜİK’e göre ocak ayı işsizlik oranı yüzde 11,3 olarak hesaplandı.
- Merkezi yönetim bütçesi, yılın ocak-mart döneminde 4 milyar 374 milyon
YTL açık verdi.
16 NİSAN:
- Uluslararası piyasalarda, ABD’de enflasyonun beklentilerin altında olması ve yeni konut inşaatlarındaki düşüşün ABD Merkez Bankasının faizleri düşüreceği beklentisini desteklemesi nedeniyle avro, dolar karşısında yeni bir rekor kırdı.
17 NİSAN:
- Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, yüzde 15,25 olan gecelik borçlanma, yüzde 19,25 olan gecelik borç verme faiz oranlarını değiştirmedi.
- Thomson Reuters şirketi, dünyanın önde gelen haber kurumu olarak ticari hayatına başladı. Thomson şirketinin Reuters grubunu, 16 milyar dolarlık nakit ve hisse devriyle satın alması sonucunda oluşan yeni haber kuruluşunda 50 bin kişi çalışıyor, kurumun yıllık geliri ise 12,5 milyar dolar düzeyinde seyrediyor.
- Pirinç fiyatlarındaki artış nedeniyle Bakanlar Kurulu, Toprak
Mahsulleri Ofisine (TMO) "sıfır gümrük vergisi" ile 100 bin ton pirinç ithalat izni verdi.
- ABD yatırım bankası Merrill Lynch, 1. çeyrekte 2,14 milyar dolar ya da hisse başına 2,19 dolar zarar etti.
18 NİSAN:
- Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, yürütülmekte olan stand by düzenlemesinin gözden geçirilmesine ilişkin niyet mektubu taslağı üzerinde Uluslararası Para Fonu (IMF) yetkilileriyle mutabakata vardıklarını açıkladı.
- IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, dünyada yükselen gıda fiyatlarının, hükümetlerin yıkılması ve hatta savaşların patlak vermesi gibi korkunç sonuçları olabileceği uyarısında bulundu.
- IMF, küresel kredi krizinin büyümesi ve ABD ekonomisindeki belirsizliğin Avrupa’nın ekonomik büyümesini yavaşlatacağını bildirdi.
- Merkezi yönetim brüt borç stoku mart ayı sonu itibarıyla 352,9 milyar
YTL’ye yükseldi.
- Uluslararası piyasalarda petrol fiyatları 117 doların üzerine çıktı.
22 NİSAN:
- Turkuvaz Radyo Televizyon Gazetecilik ve Yayıncılık A.Ş, ATV-Sabah
Ticari ve İktisadi Bütünlüğü satışıyla ilgili 1,1 milyar dolarlık ihale bedelini Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna (TMSF) ödediğini duyurdu.
- Avro, dolar karşısında yeni bir rekor kırarak, 1,60 dolar bariyerini aştı.
- Uluslararası piyasalarda petrol fiyatları, geçen ay dünyanın ikinci büyük enerji tüketicisi Çin’in petrol talebinin artması, Rusya ve Nijerya’nın petrol arzına ilişkin kaygılar nedeniyle 118,45 dolara kadar yükseldi.
- Avrupa Komisyonu, artan gıda fiyatlarının dünyanın en savunmasız insanları üzerindeki etkisini azaltmak için 117,25 milyon avro daha gıda yardımında bulunmaya karar verdi.
23 NİSAN:
- "Forum İstanbul 2008", İstanbul’da başladı.
- Uluslararası piyasalarda petrol fiyatları dün varili 119,90 dolar seviyesine kadar çıkıp yeni bir rekor kırdı.
24 NİSAN:
- Merkez Bankası, geçen yıl 261 milyon 372,8 bin YTL kar elde etti.
- Türk Demir Döküm Fabrikaları A.Ş’nin yeni Genel Müdürü, Christoph
Michael Grosser oldu.
25 NİSAN:
- Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), Başkent Elektrik Dağıtım Anonim
Şirketi (Başkent EDAŞ) ve Sakarya Elektrik Dağıtım Anonim Şirketinin (SEDAŞ) özelleştirme ihale sürecine devam edilmesine karar verdi. İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım Anonim Şirketinin (AYEDAŞ) özelleştirme ihalesinin ise iptal edildiği açıklandı.
- Uluslararası piyasalarda ABD ham petrolünün varil fiyatı, 119 doların üzerine çıktı.
- Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş’nin, Mecidiyeköy’deki eski likör fabrikası ve müştemilatının satışı ihalesinde en yüksek teklifi, 295 milyon 700 bin YTL ile açık artırmanın tek katılımcısı olan Kiler Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı verdi.
- TMSF, ATV-Sabah Ticari ve İktisadi Bütünlüğünün Radyo ve Televizyon
Gazetecilik ve Yayıncılık A.Ş’ye devir ve teslim edildiğini bildirdi.
27 NİSAN:
- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, "Türkiye’ye uluslararası sermaye akışının bu yıl gerileyeceğini", bunda da global ekonomik dalgalanmaya ek olarak Türkiye’deki iç siyasi gelişmelerin de rolü olduğunu söyledi.
NİYET MEKTUBU İMZALANDI
29 NİSAN:
- IMF ile yürütülmekte olan Stand-By düzenlemesinin gözden geçirme çalışmaları sonucu hazırlanan Niyet Mektubu imzalanarak IMF’ye iletildi.
- Deutsche Bank, küresel finans krizinin bankaya maliyetinin artmasıyla 5 yıldan bu yana ilk kez çeyrek dönem zararı açıkladı ve vergi öncesi 254 milyon avro zarar ettiğini bildirdi.
30 NİSAN:
- Türkiye’nin, IMF’ye olan borcu, mart sonu itibariyle 6 milyar 944 milyon dolara geriledi.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’nin ocak-mart dönemindeki ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42,9 artarak 33 milyar 113 milyon dolar, ithalatı da yüzde 39,5 artarak 49 milyar 124 milyon dolar oldu.
- ABD Merkez Bankası, gösterge faiz oranını yüzde 2,25’den yüzde 2’ye indirdi.
1 MAYIS:
- Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) nisan ayında petrol arzı,
Nijerya’da grev nedeniyle üretimin kesilmesi ve Suudi Arabistan ile İran’ın üretimini azaltması nedeniyle düştü.
- Varili, geçen hafta 120 dolara doğru giden ham petrol fiyatları gerilemeye başladı.
- TBMM Genel kurulu, serbest muhasebeciliği kaldırarak kişilere mali müşavir olma hakkı tanıyan tasarıyı yasalaştırdı.
2 MAYIS:
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), nisan ayında tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 1,68, üretici fiyatları endeksinin (ÜFE) yüzde 4,5 arttığını açıkladı. Nisan ayı itibariyle yıllık enflasyon ise TÜFE’de yüzde 9,66, ÜFE’de yüzde 14,56 oldu.
ORTA VADELİ MALİ ÇERÇEVE AÇIKLANDI
3 MAYIS:
- Devlet Bakanı Mehmet Şimşek ve Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, Maliye
Bakanlığında düzenledikleri ortak basın toplantısıyla 2008-2012 dönemini kapsayan orta vadeli mali çerçeveyi açıkladılar. Buna göre, 2008 yılı için yüzde 4,2 olarak öngörülen kamu kesimi faiz dışı fazla hedefinin yüzde 3,5, yüzde 1,9 olan merkezi yönetim bütçe açığının gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranının da yüzde 1,4 olarak revize edildiği bildirildi.
5 MAYIS:
- Avrupa Birliği, Türkiye, Irak ve Maşrık Arap ülkeleri (Mısır, Ürdün,
Lübnan ve Suriye) Arap doğalgaz boru hattının hızla Türkiye, Irak ve (Nabucco ve diğer boru hatlarıyla) AB’ye bağlanması konusunda uzlaştı.
- Uluslararası piyasalarda petrol fiyatları, 120 doları aştı.
6 MAYIS:
- Uluslararası piyasalarda ABD ham petrolünün varil fiyatı bugün 120,93 dolara çıktı.
- ABD’li mortgage finans şirketi Fannie Mae, konut piyasasında devam eden kriz nedeniyle 1. çeyrekte 2,2 milyar dolar zarar etti.
- AB Komisyonu, 2009 yılı için 116,7 milyar avroluk ortak bütçe önerisinde bulundu.
- İsviçre’nin en büyük bankası UBS, ilk çeyrekte 11 milyar dolar zarar etti.
- ABD Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke, tutsat (mortgage) piyasasındaki koşullarda devam eden zorlukların ekonomiyi tehdit ettiğini söyledi.
7 MAYIS:
- ABD’de konut satışlarının mart ayında yüzde 1 düştüğü açıklandı.
8 MAYIS:
- Garanti Bankası İngiltere’nin başkenti Londra’da düzenlenen törende,
600 milyon avro tutarındaki sendikasyon kredisine imza attı.
- Uluslararası piyasalarda petrol fiyatları yükseliş eğilimini sürdürdü.
- Merkez Bankası Başkan Yardımcılığı görevine, Banka Meclisi ve Para
Politikası Kurulu üyesi olan İbrahim Turhan atandı.
7. GÖZDEN GEÇİRME ONAYLANDI
9 MAYIS:
- Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yürütülmekte olan Stand-By düzenlemesinin 7. ve sonuncu Gözden Geçirme’si, IMF İcra Direktörleri Kurulu tarafından görüşülerek onaylandı. Gözden Geçirme’nin tamamlanmasıyla 2 milyar 248 milyon SDR (özel çekme hakkı - yaklaşık 3 milyar 644 milyon ABD Doları) tutarındaki kredi dilimi serbest bırakıldı.
- Türkiye’nin mart ayındaki cari açığı, geçen yılın aynı ayıyla karşılaştırıldığında yüzde 37 oranında artarak 3 milyar 35 milyon dolardan 4 milyar 157 milyon dolara yükseldi.
- Uluslararası piyasalarda ABD ham petrolünün varil fiyatı 126 doları da geçti.
- 2007 yılı gelirlerine göre, Büyük Mükellefler Vergi Dairesine kayıtlı kurumlardan, bankacılıkta Akbank, taşımacılıkta THY, akaryakıtta Petrol Ofisi, perakende pazarlamada Migros, gıdada da Coca Cola, sektörlerinde kurumlar vergisi rekortmeni oldu.
- Yaş çay alım fiyatı, kilogram başına 73,7 YKr’si taban fiyat, 11,3 YKr de destekleme primi olmak üzere, 85 YKr olarak açıklandı.
12 MAYIS:
- Özelleştirme İdaresi Başkanı Metin Kilci, Türk Telekom’daki yüzde 15
Hazine hissesinin halka arzında, toplam halka arz büyüklüğünün "1,9 milyar ABD Doları" düzeyinde gerçekleştiğini bildirdi.
13 MAYIS:
- Merkezi Yönetim Bütçesi, bu yılın ocak-nisan döneminde 5 milyar 449 milyon YTL açık verdi.
- Vakıfbank, ürün bazlı tarım paketini çiftçilerin hizmetine sundu.
YILIN İLK ÇEYREĞİNDE 4,3 MİLYAR DOLARLIK YABANCI YATIRIM
14 MAYIS:
- Türkiye’ye doğrudan uluslararası yatırım girişi mart ayında 2 milyar
433 milyon dolar olarak belirlendi. 2008 yılının ilk üç ayında Türkiye’ye giren doğrudan yabancı sermaye 4 milyar 381 milyon dolar oldu.
- International Institute for Management Development tarafından açıklanan
Dünya Rekabet Yıllığında Türkiye ekonomisi, rekabet gücü bakımından, geçen yıl olduğu gibi 55 ülke arasında 48. sırada yer aldı.
- Avrupa Birliği Aday Ülkeler Ekonomi ve Maliye Bakanları diyaloğunda
Devlet Bakanı Mehmet Şimşek ve Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz tarafından temsil edilen Türkiye, 2008 - 2010 dönemini kapsayan Katılım Öncesi Ekonomik Program belgesinden Fransa’nın ısrarıyla "katılım" ifadesinin çıkarılması üzerine itirazını kayda geçirdi.
- İpek Matbaacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş, Kanaltürk’ün, tüm borçlar dahil
30 milyon dolara devir ve satın alındığını bildirdi.
KURUMLAR VERGİSİ REKORTMENİ TÜRK TELEKOM
- Türk Telekomünikasyon A.Ş, tahakkuk ettirilen 820 milyon 826 bin
YTL’lik vergiyle, bu yıl da Türkiye’nin kurumlar vergisi rekortmeni oldu.
15 MAYIS:
- Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, gecelik borçlanma faiz oranı yüzde 15,25’ten yüzde 15,75’e, borç verme faiz oranı da yüzde 19,25’ten yüzde 19,75’e yükseltti.
16 MAYIS:
- TMSF tarafından 2005 yılında 9 şirketine el konulması nedeniyle hukuki mücadelesini sürdürmek için İstanbul’a giden ve uzun süredir Isparta’dan ayrı kalan İş adamı Şevket Demirel, yaptığı hukuki mücadeleyi kazanmasının ardından el konulan 9 şirketini devraldı.
- Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğüne ait Bandırma Limanının
36 yıl süreyle işletme hakkının devri ihalesinde, en yüksek teklifi 175 milyon 500 bin dolar ile Çelebi Ortak Girişim Grubu verdi. Samsun Limanının 36 yıl süreyle işletme hakkının devri ihalesinde ise en yüksek teklifi 125 milyon 200 bin dolar ile Ceynak Lojistik verdi.
KAPALI MEKANLARDA SİGARA İÇME YASAĞI
19 MAYIS:
- Kapalı mekanlarda sigara içme yasağı getiren, "Tütün Ürünlerinin
Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun" yürürlüğe girdi. Yasak bulunan yerlerde sigara içenlere 62 YTL ceza verilecek.
- Avrupa Birliği, geçen yıl gümrüklerde ele geçirilen taklit ürünlerde
Çin ve Türkiye’nin başı çektiğini bildirdi.
20 MAYIS:
- Merkezi yönetim brüt borç stoku, nisan ayı sonu itibariyle 354,6 milyar
YTL’ye ulaştı.
- Hazine alacaklarının toplam tutarı, nisan ayı sonu itibariyle 112,9 milyar YTL’ye yükseldi.
- Türkiye’de finans sektörünün toplam aktif büyüklüğü, 2007 yılı sonu itibarıyla, bir önceki yıla göre yüzde 15 artarak 768,6 milyar YTL seviyesine ulaştı.
- Cem Cengiz Uzan tarafından Telsim Mobil Telekomünikasyon Hizmetleri
A.Ş. (Telsim) ve yöneticileri aleyhine New York Yüksek Mahkemesinde açılan davanın Uzan aleyhine kesinleştiği bildirildi.
21 MAYIS:
- TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, kamu finansmanı ve borç yönetimini yeniden düzenleyen kanun tasarısı kabul edildi.
- ABD ham petrolünün, Temmuz ayı varil teslim fiyatı, 132,08 dolar düzeyine yükseldi.
- Uluslararası Borsalar Örgütüne üye 51 borsa içinde İMKB, yüzde 72 ile dolar bazında Brezilya’dan sonra en yüksek getiriyi sağlayan ikinci borsa oldu.
ÇİFTÇİYE KURAKLIK DESTEĞİ
22 MAYIS:
- Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, kuraklıktan etkilenen çiftçilerin borçlarının faizsiz olarak 1 yıl erteleneceğini açıkladı.
26 MAYIS:
- İstanbul Altın Borsası Dünya Elmas Borsaları Federasyonunun 27. üyesi oldu.
27 MAYIS:
- Rus Gazprom şirketi, Türkiye’ye nakledilen günlük doğal gaz miktarını
22 milyon metreküpten 30 milyon metreküpe çıkardı.
28 MAYIS:
- Endonezya Enerji ve Mineral Kaynaklar Bakanı Purnomo Yusgiantoro, ülkesinin, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyeliğinden ayrılacağını bildirdi.
- Turcas Petrol A.Ş, Socar & Turcas’ın, Petkim özelleştirmesine ilişkin olarak 1,02 milyar doları Özelleştirme İdaresi Başkanlığına (ÖİB) ödediğini duyurdu.
29 MAYIS:
- Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş. ve Sigara Sanayi
İşletmeleri ve Ticaret A.Ş’ye ait varlıkların özelleştirilmesine ilişkin nihai pazarlık görüşmeleri yapıldı.
30 MAYIS:
- Kiler Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nahit Kiler, ikinci bir spekülasyona mahal vermemek için Mecidiyeköy’deki eski likör fabrikası arazisi ihalesine girmeme kararı aldıklarını açıkladı.
- Rekabet Kurumu, son aylarda rekor düzeyle artan fiyatlar ve çok sayıda şikayet nedeniyle, demir-çelik ürünleri için ön araştırma başlattı.
- Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO), spekülasyonlara önlem amaçlı 3 yıl aradan sonra ilk kez buğday ithal ettiği bildirildi.
PETKİM’İN SATIŞ SÖZLEŞMESİ İMZALANDI
- Petkim Petrokimya Holding A.Ş’nin yüzde 51 oranındaki kamu hissesinin
Socar-Turcas-Injaz Ortak Girişim Grubuna devrine yönelik satış sözleşmesi imzalandı. Socar-Turcas-Injaz, 2 milyar 40 milyon dolarlık ihale bedelinin 1 milyar 660 milyon dolarını peşin ödedi.
31 MAYIS:
- Ağrı’nın Doğubeyazıt ilçesi kesiminde yaşanan patlamayla gaz akışının durduğu İran-Türkiye doğal gaz boru hattı devreye girdi ve gaz akışı yeniden başladı. Ağrı’nın Doğubeyazıt ilçesinde doğal gaz boru hattında, 25 Mayısı, 26 Mayısa bağlayan gece bir patlama meydana gelmiş, ardından yangın çıkmıştı.
- İzmit ve Adapazarı’ndaki Goodyear, Brisa ve Pirelli lastik fabrikalarında çalışan yaklaşık 4 bin işçi, toplu iş sözleşme görüşmelerinin anlaşmayla sonuçlanmaması üzerine greve başladı.
İHRACATTA AYLIK REKOR
1 HAZİRAN:
- Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, Türkiye’nin 2008
Mayıs ayı ihracatı geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 34,48 artışla 12 milyar 281 milyon dolara yükseldi. Söz konusu rakam, Türkiye’nin bugüne kadar bir ayda gerçekleştirdiği en yüksek ihracat rakamı oldu.
2 HAZİRAN:
- Kamu İktisadi Teşebbüslerinde (KİT) toplam görev zararı bu yılın ilk üç ayında yaklaşık 1,1 milyar YTL düzeyinde gerçekleşti.
3 HAZİRAN:
- Merkez Bankası tarafından hükümete yazılan açık mektupta, 2009-2011 dönemine ilişkin enflasyon hedefleri önerilerine yer verildi ve "para politikasının temkinli duruşu altında dahi yüzde 4 hedefine ulaşmanın oldukça uzun bir süre alabileceği" belirtildi.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yılın Mayıs ayında tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 1,49, üretici fiyatları endeksinin (ÜFE) yüzde 2,12 arttığını açıkladı. Mayıs itibariyle yıllık enflasyon ise TÜFE’de yüzde 10,74, ÜFE’de yüzde 16,53 oldu.
- Rusya’nın zirai ilaç kalıntısı bulunduğu gerekçesiyle Türkiye’den yaş sebze meyve alımını 7 Haziran’dan itibaren durdurma kararı alması, domates fiyatlarını iç pazarda yarı yarıya ucuzlattı.
4 HAZİRAN:
- ABD’de tutsat (mortgage) kredisi başvuruları son 6 yılın en düşük seviyesine indi.
5 HAZİRAN:
- Merkez Bankası döviz rezervleri, 30 Mayıs itibariyle, 4 milyar 262 milyon dolar azalarak, 74 milyar 52 milyon dolara indi.
7 HAZİRAN:
- Petrol fiyatları bir günde 11 dolar birden artarak, 139,12 dolara çıktı.
9 HAZİRAN:
- Türkiye’nin sanayi üretimi, 2008 yılı Nisan ayında, 2007 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 6,3 oranında arttı.
- Hazine nakit dengesi, mayıs ayında 8 milyar YTL fazla verdi.
10 HAZİRAN:
- Konut Edindirme Yardımı ödemeleri iki ay daha ertelendi.
CARİ AÇIK YÜKSELDİ
12 HAZİRAN:
- Türkiye’nin nisan ayında cari açığı, geçen yılın aynı ayıyla karşılaştırıldığında yüzde 50,1 oranında artarak, 3 milyar 252 milyon dolardan 4 milyar 882 milyon dolara yükseldi.
- Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanlığına Ersin Özince, yeniden getirildi.
2007 YILINDA 21,9 MİLYAR DOLAR TUTARINDAN YABANCI SERMAYE GELDİ
13 HAZİRAN:
- Türkiye’ye 2007 yılında toplam 21 milyar 873 milyon dolar tutarında uluslararası doğrudan yatırım geldi.
14 HAZİRAN:
- G-8 ülkelerinin maliye bakanları, yüksek petrol ve gıda fiyatlarının istikrara kavuşmasına yardımcı olmak için petrol üreticisi ülkelere üretimi artırmaları çağrısında bulundu.
- Türkiye’nin önde gelen otomobil lastiği üreticileri Brisa, Pirelli,
Goodyear lastik fabrikalarında 31 Mayıs’tan bu yana devam eden grev sona erdi.
AB’DE YÜKSEK ENFLASYON
16 HAZİRAN:
- Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, gecelik borçlanma faiz oranı yüzde 15,75’ten yüzde 16,25’e, borç verme faiz oranı yüzde 19,75’ten yüzde 20,25’e yükseltti.
- Avrupa Birliği’nde ortak para kullanan 15 ülkenin dahil olduğu avro
Bölgesinde ortalama enflasyon, mayıs ayında yüzde 3,7 ile 16 yıllık tarihinin en yüksek düzeyine çıktı.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), mart ayı işsizlik oranının yüzde 10,7 olduğunu açıkladı.
17 HAZİRAN:
- Türkiye’ye ocak-nisan döneminde gayrimenkul alımları dahil olmak üzere, doğrudan yabancı sermaye girişi toplam 5 milyar 336 milyon dolar oldu.
18 HAZİRAN:
- OMV Aktiengesellschaft’ın Petrol Ofisi A.Ş’deki doğrudan hissedarlık oranı yüzde 40,75’e yükseldi.
20 HAZİRAN:
- Dünya Bankasından Türkiye’de uygulanan reform çalışmalarının parçası olan kamu sektörüne yönelik reformların desteklenmesi amacıyla 255,4 milyon avro tutarında kredi sağlandı.
- Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Türkiye’nin ciddi bir kuraklık problemiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu.
- Hazine, 15 Mart 2015 vadeli dolar cinsinden 500 milyon dolarlık tahvil sattı.
- Merkezi yönetim brüt borç stoku 31 Mayıs itibarıyla 346,5 milyar YTL oldu.
TPAO, IRAK’TA PETROL VE DOĞAL GAZ ARAYABİLECEK
22 HAZİRAN:
- Irak ve Türkiye arasında uzun bir süredir müzakerelere konu olan, bu ülkenin petrol ve doğal gaz rezervlerinin işletilmesi ihalelerine TPAO’nun da katılması konusunda gelişme sağlandı ve Irak Petrol Bakanlığı, 6 ülkenin resmi petrol firmasına daha bundan sonraki ihalelere katılma izni verdi.
24 HAZİRAN:
- Tekel’in sigara bölümü imzalanan sözleşmeyle birlikte British American
Tobacco’ya (BAT) devredildi. ÖİB Başkanı Metin Kilci, özelleştirmeyle birlikte, Telekom’dan sonra tek seferde en büyük yabancı sermayenin Türkiye’ye geldiğini söyledi.
- Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, sebze meyvede Rusya’nın kısıtlama kararının 1 Temmuz’da kalkacağını açıkladı.
- Marmaray’a 217 milyon avroluk krediye ilişkin anlaşma imzalandı.
25 HAZİRAN:
- Amerikan Merkez Bankası (Fed), yüzde 2 olan gösterge faiz oranını değiştirmedi.
- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bankaların sermaye yeterliliğinin ölçümünde esas alınacak kredi riskinin, derecelendirmeye dayalı olarak hesaplanmasına ilişkin Basel II uygulamasının ileri bir tarihe ertelenmesini uygun buldu. Uygulama 1 Ocak 2009’da yürürlüğe girecekti.
26 HAZİRAN:
- EPDK, yılın ikinci elektrik zammını onayladı. Buna göre, 1 Temmuz 2008 tarihinden itibaren konutlarda kullanılan elektriğe yüzde 21, sanayide kullanılan elektriğe ise yüzde 22 oranında zam yapılacak.
- Afşin-Elbistan C ve D santral ihalelerinde C için Park Teknik, Akfen
İnşaat-Akfen Enerji, D için Akfen İnşaat-Akfen Enerji teklif verdi.
- Türkiye’nin ilk ulusal pırlanta laboratuvarı İstanbul Kuyumcular
Odasında açıldı.
27 HAZİRAN:
- Ham petrolün varil fiyatı 142,26 dolara çıktı.
- Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Türk Gıda Kodeksi Ekmek ve Ekmek
Çeşitleri Tebliğini değiştirdi. Toplu tüketim yerleri hariç, en küçük ekmek 300 gram olacak, ağırlık 50’şer gram artırılacak.
- Oda, borsa ve birlik bütçelerinden her yıl binde 5 payın iç ticaret hizmetlerini geliştirme payı olarak ayrılması kararlaştırıldı.
- Groupama, Güven Sigorta ve Güven Hayat şirketlerinin yüzde 100’ünü
Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliğinden (TTKMB) 350 milyon YTL karşılığında satın aldı.
28 HAZİRAN:
- Devlet Planlama Teşkilatının (DPT) hazırladığı, 2009-2011 dönemini kapsayan dördüncü Orta Vadeli Program Resmi Gazete’de yayımlandı.
30 HAZİRAN:
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bu yılın birinci üç aylık dönemine ilişkin büyüme hızını yüzde 6,6 (10 Eylül’de yüzde 6,7 olarak revize edildi) olarak açıkladı. Büyüme hızı 2007 yılında yüzde 4,5 olarak açıklanmıştı.
- Uluslararası piyasalarda ham petrolün varil fiyatı 143,67’ye yükseldi.
- Hazine Müsteşarlığı, 2008 yılı mart ayı sonu itibarıyla kamu net borç iç stokunun 246,8 milyar YTL olarak gerçekleştiğini bildirdi.
- Türkiye’nin net dış borç stoku mart ayı sonu itibarıyla 144,7 milyar dolara çıktı.
- Avro Bölgesinde enflasyon Haziran ayında yüzde 4 ile 16 yıllık tarihinin yeni zirvesine çıktı. AB’de ortak para kullanan 15 ülkenin dahil olduğu Avro Bölgesinde bir önceki enflasyon rekoru yüzde 3,7 ile Mayıs ayında kaydedilmişti.