'Dövizi bozduran cumartesi ev aldı'

Duygu Erdoğan

Faiz, döviz ve pandemi etkisiyle yıla kötü bir başlangıç yapan konut satışlarında mart ayı ciddi bir toparlanmaya işaret etti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye genelinde konut satışları martta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2.4 artarak 111 bin 241 oldu. Bu veri aynı zamanda son 4 ayda ilk defa 110 bin adet sınırının da aşıldığını gösterdi. Mart ayı satış adetleri baz alındığında ise 2018’den bu yana yapılan en yüksek rakama ulaşıldı.

Mevcut durumda konut kredisi faiz oranları yüzde 1.32-2 arasında. Konut satışlarının genelde azalmasında en önemli etken, yüksek faiz oranları... Yanı sıra pandemi nedeniyle hafta sonu ve akşam sokağa çıkma kısıtlamaları da konut alışverişinde olumsuz etkenlerden biri. Bu nedenle mart ayında cumartesi günü kısıtların kaldırılmasının, konut satışlarının artışında etkili olduğu belirtildi. Ayrıca yükselen döviz kurlarından faydalanmak isteyen yatırımcıların dövizlerini satarak ‘güvenli liman’ olarak nitelenen gayrimenkul yatırımına dönüşünün de artan satışlarda önemli bir pay sahibi olduğu ifade edildi.

Peşin aldılar

Türkiye genelinde mart ayında ipotekli (banka kredili) satışlar bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 49.7 azalarak 21 bin 815 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 20’nin altına düştü. Diğer konut satışları ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 36.9 artarak 89 bin 426 oldu.

Kamuoyunda ‘markalı projeler’ olarak adlandırılan, ağırlıklı olarak kurumsal gayrimenkul şirketlerinin ürettiği konutlar üzerinden geliştirilen ‘REIDIN-GYODER Yeni Konut Fiyat Endeksi’ sonuçlarına göre, konut alıcılarının peşinat kullanım oranı yüzde 61.56, senet kullanım oranı yüzde 24.43 olarak gerçekleşti. 

Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Altan Elmas, “Özellikle kasım ayından bu yana pandemi etkisiyle konut satışlarının da baskılandığını görüyoruz. Başta akşam sokağa çıkma sınırı ve hafta sonu yasakları satışların düşmesinde önemli etkenlerdi. Mart ayında tedbirlerin aşamalı olarak gevşetilmesiyle cumartesi günü yasaklarının kaldırılması, direkt olarak konut satışlarının artmasını sağladı. Yine bu dönemde döviz kurundaki ani yükselişte dövizini bozduranlar, uzun dönemli güvenilir yatırım olarak gayrimenkule yöneldi. Aynı zamanda dövizden dönüş ve gayrimenkule yatırım ekonomimiz için de çok iyiye işaret” dedi.

3 ayda yüzde 23 azaldı

Ocak-mart döneminde konut satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre 22.9 azalışla 263 bin 50 olarak gerçekleşirken ipotekli konut satışı yüzde 63.5 azalışla 47 bin 216, diğer satış türleri ise yüzde 1.9 artışla 215 bin 843 oldu. Bu dönemde ilk defa satılan konutlar yüzde 25.2 azalışla 80 bin 370, ikinci el konut satışları ise yüzde 21.8 azalışla 182 bin 680 olarak gerçekleşti.

Yabancılar hızla alıma yöneldi

İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, dövizdeki ani yükselişin yabancı satışlarında da kendini gösterdiğini belirtirken, yabancılara yapılan konut satışlarının bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 39.9 artarak 4 bin 248 olduğuna dikkat çekti. Altan Elmas da, “Geçen yıl 5.4 milyar dolarlık satışla ülkemize ciddi bir döviz kaynağı getirdik. Pandeminin hafiflemesiyle yatırım iştahı artacaktır” dedi.

Son dört yılın en iyi mart ayı

Yıl - Mart ayı konut satış adedi

2013-97.956

2014-87.617

2015-116.030

2016-117.205

2017-128.923

2018-110.905

2019-105.046

2020-108.670

2021- 111.241