‘Çiğ süt fiyatı zam nedeni değil’

DUYGU ERDOĞAN - Ulusal Süt Konseyi (USK) çiğ süt tavsiye satış fiyatını 1 Ağustos’tan geçerli olmak üzere 8.5 liradan 11.5 liraya çıkarıldığını duyurdu. Uzun süredir üreticilerin artan girdi maliyetleri karşısında yönelttikleri talep, 10 ay sonra karşılık bulmuş oldu. Daha önce devlet tarafından 50 kuruş olarak sağlanan süt primi ise 35 kuruşa düşürülmüştü. Konuyla ilgili yeni bir açıklama gelmemesi, süt primi uygulamasının 35 kuruş olarak devam edeceği yorumunu getirdi. Üreticiler, fiyatın ilerleyen dönemde yeni bir artışa ihtiyaç duyduğunu belirtirken, sanayiciler genel olarak olumlu karşılıyor. Diğer taraftan tüketici ise artan çiğ süt fiyatının peynir, yoğurt, tereyağ gibi süt ürünlerine yansıtılması endişesini taşıyor. Ancak USK açıklamasından önce de piyasada çiğ süt fiyatları sanayici tarafından ortalama 11 lira seviyesinden alınıyordu. Üretici temsilcileri, süt ürünlerine çiğ süt fiyatı üzerinden bir zam yapılmaması gerektiğini belirtirken, piyasada halihazırda uygulanan fiyatın değişmediğini, bunun zam için bir ‘bahane’ olamayacağını vurguluyor. Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) Başkanı İsa Coşkun da, “Piyasada zaten sanayici çiğ sütü 10-13 lira arasında alıyordu. 11.5 lira zaten piyasada olan fiyat. Bunun süt ürünlerinde fiyat artışı için neden olmaması lazım” dedi. 

Çiğ süt fiyatı piyasada 10-13 lira seviyesinden alıcı buluyordu. Ancak son iki aydır süt için verilen fiyat gerilemeye başlamıştı. Buna karşılık bir süredir sessiz kalan USK’nın açıkladığı fiyat, kurumu yeniden üretici lehine müdahale mekanizması görevini yerine getirmesi açısından olumlu değerlendirildi.

Maliyeti 10 lira 54 kuruş

Ulusal Süt Konseyi 1 litre çiğ süt üretim maliyetini ise haziranda 10 lira 54 kuruş olarak açıklamıştı. Buna karşılık tavsiye satış fiyatının 11.50 liraya çıkarılmasının ‘az kaldığını’ belirten Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Mutlu Doğru, “Aradan geçen neredeyse 10 ayda süt yemi yüzde 35, kaba yemler yüzde 100, işçi maaşları da yüzde 100 arttı. Üreticinin refah payı da düşünülerek tavsiye fiyatın 13 lira, süt priminin ise 70 kuruş olması gerekli. Çiğ süt destekleme primiyle ilgili de açıklama bekliyoruz” dedi. 

‘Şimdi destek zamanı’

Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, mevcut piyasada çiğ sütün 11-12 lira arasında satıldığını, ancak son iki aydır gerilemeye başlayan fiyatları USK’nın yeniden ortalamada tuttuğunu dile getirdi. Açıklanan fiyatın süt ürünlerine zam için bir neden olmadığına vurgu yapan Yıldırım, “Yeni fiyat ‘çiğ süte yüzde 35 zam’ gibi lanse ediliyor ama mevcut piyasada zaten fiyat 11 lirayı aşmıştı yani zaten sanayici ona göre alım yapıp üretip satıyordu. Ürünlere zam gelmesinin nedeni çiğ süt fiyatı olamaz. Ancak bana göre işçilik maliyetlerinin artması, enerji maliyetleri, taşımacılık gibi artışlar yakında sanayici tarafından süt ürünlerine yansıtılacaktır” dedi.

Çiftçinin yaz aylarından sonra yeniden pek çok girdide fiyat artışlarıyla karşı karşıya kalacağını belirten Yıldırım, “Fiyat açıklayıp sabitlemek de doğru değil. Üretimde sürdürülebilirlik için ya desteğin artırılması, ya da girdi fiyatlarının da belli bir düzeyde sabitlenmesi lazım. Gittiğimiz her yerde çiftçiyi zor durumda buluyoruz. Asıl şimdi destek zamanı. Yeni politikalar geliştirilmeli” diye konuştu.