Çalıkuşu kadınları girişimcilik atağında

Aslıhan Altay Karataş / ANKARA - Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın “Toprağa İz Bırakanlar” programına katılmak için Türkiye’nin dört bir yanından Ankara’ya gelen kadın kooperatifleri, köyden çıkan girişimci kadınların başarı öyküleriyle dikkat çekiyor. Bir araya gelip kurdukları kooperatiflerle köylerde üretime geçen Anadolu’nun cesur yürekli gelincikleri, hem kendi bütçelerine hem de ekonomiye kazandırarak diğer kadınlara örnek oldu.

Hikâyesini anlatmaya “Biz Bolu’nun sırtını çam ormanlarına yaslamış Demirciler Köyü’nde 52 köy gelini olarak bir kadın kooperatifi kurduk” cümlesiyle başlayan Bolu Demirciler Gelincik Kadın Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Emine Özdoğan, “Köy muhtarımız ‘Cumhurbaşkanımız kadın kooperatiflerini çok destekliyor. Köydeki hanımları bir araya getirirsek bir kadın kooperatifi kursak’ dedi. Hiçbir şeyimiz yokken köy muhtarlığının tencerelerinde reçel kaynatarak çalışmalarımıza başladık. Erişteler, tarhanalar derken köyümüzde 20 yıldan beri atıl durumda bulunan, bahçesinden kamyonlarca moloz attırarak düzleştirdiğimiz eski köy ilköğretim okulunu tadilat ettirdik, iç mekânını dizayn ettik.

Yan tarafına üretim atölyesi yaptık. Önüne bir taş fırın koyduk. 6 tane sera, bir tane lavanta bahçesi yaptık” bilgisini paylaştı.

Merdanelerin gücü adına

“Merdanelerin gücü adına” diyerek 2020 yılında kurdukları kooperatif için 2 kış boyunca girişimcilik, aşçılık dahil çeşitli kurslardan geçtiklerini, HACCP, İyi Tarım Uygulamaları, İSO kalite belgelerini aldıklarını belirten Özdoğan, “Yöresel yemekler kır lokantamızı açtık, Bolu’ya da beş kilometre yakınlıkta. Ürünlerimizi Atatürk Orman Çiftliği’ne gönderiyoruz, kendi web sitemizin yanı sıra e-ticaret sitelerinden satışlarımızı yapıyoruz. Biz bir olduk, birlik olduk. El ele, gönül gönüle verdik. Hep birlikte omuz omuza çalışıyoruz” diye konuştu.

Kooperatifle ‘tarladan sofraya’

Adını Reşat Nuri Güntekin’in ünlü romanından alan Zeyniler Çalıkuşu Kadınlar Tarımsal Kalkınma Kooperitifi’nin Yönetim Kurulu Üyesi Elif Yıldırım ise “Zeyniler, Güntekin’in Çalıkuşu romanınına ilham kaynağı olmuş bir köy. Yazar köyümüze geliyor. Feride o zaman küçük bir kız çocuğu ve ilk tanışıklıkları bu şekilde başlıyor. Hem kızın hem köyün ismini kullanıyor romanında. Biz de bunu gün yüzüne çıkarmak adına kooperatifimize isim yaptık” dedi. 2016 yılında kurdukları kooperatifle “tarladan sofraya” kendi ürünlerini sattıklarını ifade eden Yıldırım, “7 arkadaş bir kooperatif kurma kararı aldık. Daha sonra ortak sayımız 42’ye çıktı. Köyümüzün kızları ve gelinlerinden oluşan bir kooperatif. Kendimiz üretiyoruz, kendimiz hizmet ediyoruz. Kooperatifçilik, birlikten kuvvet doğar atasözünün en güzel örneği” mesajını verdi. Kooperatif, biber turşusundan çıtır kabak reçeline varan zenginlikteki ürün çeşitliliğiyle sosyal medya üzerinden satış yapıyor.

‘Çalışın, ezilmeyin’

Güdül Boyalı Fengere Kadın Eli Tarımsal Kalkınma Kooperatifi de, Boyalı Köyü’nün kadın muhtarı Bahriye Süer öncülüğünde 2019 yılında kurulmuş. Kadınlara bir nefes olmak amacıyla muhtar seçildiğini vurgulayan Süer, “Muhtar olduğun zaman bir şeyleri yapmak daha kolay, kapılar daha güzel açılıyor. ‘Size bir kooperatif kuracağım’ dedim, kurduk. 5 şehre ürün gönderiyoruz. Coğrafi işaretli leblebi, salçalar, domates sosları, erişte, tarhana... Daha sonra da tarım il müdürlüğünün katkılarıyla dokuma atölyesi açtık. Şimdi de tiftiğimizi yıkıyoruz, eğiriyoruz, dokuyoruz. Henüz bu dokumalarımız çok pahalı olduğu için piyasada satamıyoruz. Herhalde yurt dışına açılacağız” ifadelerini kullandı. “Kadınlar isterse her şeyi başarır” diyen Süer, “Kooperatifimizin kadınları çok mutlu. Maddi özgürlükleri var. Eşlerinden artık eskisi gibi para istemiyorlar. En önemlisi buydu. Onu başardık” dedi. Kooperatifte 15 kadın çalıştığını belirten Boyalı Köyü’nden Gülsüm Akdoğan ise kadınlara “Çalışın. Sakın ezilmeyin” diye seslendi.