Alışveriş yavaşladı tüketici beklemede

DUYGU ERDOĞAN - Yaz ayları Türkiye’de ev eşyası alışverişinin en sık yapıldığı dönem olarak biliniyor. Ayrıca bu dönemde evlenecek çiftlerin düğün alışverişleri de önemli bir hareketlilik oluşturuyor. Devam eden fiyat artışları, seçimler ardından yükselen döviz kuru maliyeti gibi etkenlerle yavaşlayan alışverişlerde bu hafta itibarıyla da artan vergi kalemlerinin etkisi görülmeye başlandı. Özellikle mobilya, küçük ev aleti ve züccaciye tarafında yüzde 18’den yüzde 20’ye çıkan KDV etkeni piyasayı beklemeye itti. Mobilyada fiyat artışının taksitlendirme seçeneğinin artırılması ile desteklenmesi talep ediliyor. Esnaf ise büyük markaların mevcut zamlardan daha fazla fiyat artışı yaparak piyasayı domine ettiğini, bu nedenle azalan alımların öncelikle esnafı vurduğu tehdidine dikkat çekiyor. 

Katma Değer Vergisi’ne (KDV) artış yapılmasına ilişkin Cumhurbaşkanı kararıyla mal ve hizmetlerde uygulanan yüzde 18’lik Katma Değer Vergisi (KDV) yüzde 20’ye çıkarıldı. Bazı mal ve hizmetler için uygulanan yüzde 8’lik KDV ise yüzde 10’a yükseltildi. Pazartesi günü başlayan uygulamayla mobilya, beyaz eşya, züccaciye gibi pek çok alanda KDV artışının etkileri görülüyor. Bazı firmalar ‘KDV Bizden’ kampanyalarına başlayarak bu dönemi hasarsız geçirmek isterken, bazıları ise çoktan fiyat artışları yaparak dikkat çekiyor.

‘Önce esnafı vuruyor’

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, yeni vergi oranlarının her kesim için zorlayıcı olacağını ancak bu gelişmelerden öncelikle esnafın olumsuz olarak etkilendiğini söyledi. Palandöken, “Baktığınız zaman zaten her sektördeki büyük gruplar fiyatlarına çoktan zam yapmıştı. Yüzde 2’lik farkı bile yüzde 20 olarak yansıtan var. Ama esnaf bunu yapamaz. Birebir iletişimde olduğu tüketiciyi her zaman korur. Buna karşılık vatandaşın düşen alım gücü ve vergi artışından kaynaklı azalan alışverişten önce esnaflar etkileniyor. Büyükler nasıl olsa kendi aralarında rekabeti sağlıyor, piyasayı belirliyor. Olan esnafa oluyor” diye konuştu.

‘Taksit 18-24 ay olmalı’

Bu dolaylı vergideki artışın ekonomiyi büyütmediğini ancak deprem felaketi ardından bir ihtiyaç olarak görüldüğünü hatırlatan Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Başkanı Ahmet Güleç, geçici olmasını istediklerini söyledi. Mobilyada halihazırda durgun olan bir sürecin yeni bir yavaşlama etkisiyle karşı karşıya kaldığını vurgulayan Güleç, “Evini yenilemek isteyenler ve düğün alışverişi yapacaklarda bir öteleme olduğunu görüyoruz. Çünkü öncelikli olarak barınma, gıda, giyim gibi ihtiyaçlar öne çıkıyor. Durgunluğun devam etmesi mobilya sektörünün üretimini, istihdamını, ihracatını etkiler. Bunu hareketlendirmek için en büyük teşvik kredi kartına taksidin artırılması olur. Mobilya fiyatı yüksek olan büyük bir ihtiyaç. Bunu kredi kartına 9 taksitle almak fiyatı düşürmüyor. En az 18 ila 24 ay arasında taksitlendirilebilmeli. Buna firmalarımız da destek verecektir” dedi.

‘Lüks olmamalı’

Türkiye’de yılda 550 binden fazla evlilik olduğunu anlatan Züccaciyeciler Derneği (ZÜCDER) Başkanı Mesut Öksüz, “çeyiz kültürü” olarak farklı alanlarda alışverişler yapıldığını hatırlattı. Ayrıca yenilik ihtiyacıyla da alışverişlerin fazla olduğunu belirten Öksüz, “Kesinlikle lüks ürün sınıfına girmeyen, üstelik hepimizin günlük hayatta sabah kalktığımız andan gece yatana kadar vazgeçilmez gereçleri halinde olan porselen, seramik, cam, metal, plastik, ahşap sofra ve mutfak eşyaları ile küçük elektrikli ev ve mutfak aletlerindeki KDV’nin de yüzde 8 olması gerekiyor. Yıllardır sürekli bunu dile getiriyorduk. Biz KDV indirim talebinde bulunurken KDV’nin yüzde 18’den yüzde 20’ye çıkarılması tüketiciyi zorlayacaktır. Geçtiğimiz günlere kadar iç pazarda daha hareketli bir dönemden bahsediyorduk. Düğün sezonunun başlıyor olması bu hareketliliğin nedeni. Genel olarak bir fiyat bütçe vermemiz gerekirse de çiftlerin minimum 25 bin TL’yi gözden çıkarmaları gerekiyor. KDV artışından sonra bu fiyat daha yukarıya çıkacaktır. Umarız ki bütçeler için yapılan bu KDV uygulaması kısa vadelidir” diye konuştu.