Akla zarar poşet! Günde 50 milyon adet tüketim alarm veriyor

Marketten, çarşı-pazardan bilinçsizce aldığımız, hatta yedeğini de üçer beşer yanımızda götürdüğümüz poşetlerin kullanımı akıl almaz boyutlara ulaştı. Günde 50 milyon, yılda 20 milyar poşetin tüketildiği ülkemizde, sivil toplum örgütleri ve üreticiler, bu aşırı israfın ekonomi ve çevreye getirdiği yüke işaret ediyor. Küresel çapta üretilen naylon poşet sayısı, 500 milyarı geçince bu çılgınlığa dur demek için birçok ülke harekete geçti. Birçoğunuz, marketten alınan küçük yoğurt için 'çöp poşeti yaparım' diye bir düzine torbayı 'hiç eden' Ayşe teyzeleri görmüşsünüzdür. Almanların Türk bavulu olarak tanımladığı, çöp kutularının kardeşi, ev gezmesi terliklerinin koruyucusu, 'Sensiz ne yapardım' dediğimiz, naylon poşetler; marketlerde tüketiciye ücretsiz ve sınırsız olarak sunulunca peynir ekmek gibi tüketiliyor.

ŞİRKETLERİN UCUZ VE ETKİLİ REKLAM YOLU

Poşet, aynı zamanda firmalar için etkili ve ucuz açık hava reklamı yapma yöntemi. Üstelik tanıtımın yükünü siz taşıyorsunuz. İşte bu noktada sivil toplum örgütleri, logosuz poşet zorunluluğu veya markasını yazan firmadan vergi alınmasını öneriyor. Hemen birkaç rakam verelim, bilinçsiz kullanımın verdiği zarar nedeniyle TÜİK verilerine göre, 2015'te çevreye 25.9 milyar lira harcandı. 2016 tahmini 30 milyar lira civarında. Anlayacağınız, poşetin kirlettiği çevrenin vergisi yine bizden çıkıyor. Avrupa Birliği, 2011'den itibaren getirdiği standart ve kısıtlamalarla tüketimi yüzde 90 oranında düşürdü.

HER EVE 2 TORBA

Plastik Sanayicileri Derneği (PAGDER) Başkanı, Reha Gür, doğru kullanım ile ilgili standartların oluşturulması gerektiğini söylüyor. Reha Gür'ün paylaştığı rakamlara göre, plastik poşetleri pazarı, yıllık ortalama 510 bin tonluk bir üretim gerçekleştiriyor. Gür ile kabaca bir hesap yapıyoruz: "Dörder kişilik aileleri düşünürsek, 20 milyon ailenin her birinin evine alışverişleri sonucu günde 2 torba girdiğini varsaydığımızda günlük tüketimin 50 milyon adetten fazla üzerinde olduğunu söyleyebiliriz. Bu da yılda 20 milyar adet ortalamasında bir iç tüketim anlamına geliyor."

AYŞE TEYZE MARKETTEN ÜÇER BEŞER ALIYOR

İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Başkanı Murat Akyüz, soruna bütünsel bir yaklaşım gerektiği için siyasetçilere, STK'lara, sanayicilere, tüketicilere de görevler düştüğünü belirtiyor. Akyüz, özellikle geri dönüşümü mümkün olan ürünlerin önemine dikkat çekiyor. "Standartlara uygun üretilen poşet geri dönüştürüldüğü takdirde çevreye zarar vermez. Asıl konuşmamız bilinçli kullanım" diyen Akyüz, çoğumuzun tanık olduğu bir durumu özetliyor: “Alışveriş yapmış, satın aldıklarını poşetlere koymuş ama daha fazlasını evine götürmek için istiyor. Birçok kez şahit olduğum bir şey bu. Alışveriş yaparken, ihtiyacımızdan kat kat fazlasını istememek, 'teşekkürler, gerek yok' diyebilmek bile bir adımdır." Akyüz'e göre, yanlış kullanımın maliyetini, plastiklere ve doğaya yüklememek gerek. Sağlığa ve çevreye zararlı üretim yapan firmalar denetlenmeli, ayrıca firmalar tedarikçilerinin üretim yöntemleri ve standartlara uygunluğunu kontrol etmeli. Aslında çözüm basit: 'Daha az ve tekrar kullan, geri dönüştür.”

PLASTİKLER DEĞİL BİZİM DAVRANIŞIMIZ SORUNLU

PAGEV (Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı) Başkanı Yavuz Eroğlu, davranışsal sorun olarak tanımladığı aşırı tüketimi konusunda kamu bilincine dikkat çekiyor. Kurum bünyesindeki vakıf olan PAGÇEV ile 2015'te bir önceki yıla göre yüzde 38 artışla 152 bin ton ambalaj atığını geri dönüştürdüklerini anlatıyor. "Ülke ekonomisine 422 milyon lira kazandırdık" diyen Eroğlu, "39 belediye ile yapılan işbirliği sonucunda yüzde 100 artışla 8 milyon kişinin atığını geri dönüştürdük. Bu plastik atıklar ile 154 bin ailenin yıllık elektrik tüketimine eşit olan 420 milyon kWh elektrik tasarrufu yapıldı. Henüz açıklanmamakla birlikte 2016'da 200 bin ton ambalaj atığını geri dönüşüme kazandırdığımızı öngörüyoruz" bilgisini veriyor.

YİYİNİZ İÇİNİZ İSRAF ETMEYİNİZ

İnsan, yeryüzündeki canlılar arasında kesinlikle en uzun çocukluk süresine sahip olanı. Bunun tek bir nedeni var: Beyin. Hayatımızın 18 yılı beynin gelişimi için büyümekle geçiyor. Geri kalan zamanımızı da akıl almaz tüketim, sınır tanımayan hırslarımız ile geçiriyoruz. Çevreye olduğu gibi kendimize verdiğimiz zararın maliyetini hesaplamaya bu haberin aklı ermez. Portekizlilerin dediği gibi, "Tanrım beni kendimden koru."

Kaynak: Yeni Şafak