100’den fazla gemi rotasını değiştirdi
22.12.2023 - 07:00 | Son Güncellenme:
EKONOMİ SERVİSİ
İsrail savaşı ile birlikte Kızıldeniz’de Husi isyancılarının gemilere yönelik saldırıları yüzünden Süveyş kanalı üzerinden yapılan tüm petrol sevkiyatını durdurulmasının ardından Asya’dan Avrupa’ya yapılan konteyner taşımacılığında da Ümit Burnu üzerinden yapılmaya başlandı. Ancak tam yılbaşı arefesinde gerçekleşen bu rota değişikliği ürünlerin teslimatını geciktirirken, diğer yandan petrol ve navlun fiyatlarının artmasına neden oldu.
Guardian gazetesi 100’den fazla konteyner gemisinin “kötüleşen güvenlik durumu” nedeniyle Kızıldeniz rotasını terk ederek Avrupa’ya sevkiyatları Ümit Burnu üzerinden yapmaya başladığını yazdı. Bu rota konteyner gemilerinin normal rotasına 6 bin deniz mili daha fazla yol eklenmesine neden olurken, taşıdığı yüklerin teslimatında ise 3 ila 4 haftalık bir gecikmeyi de beraberinde getiriyor. Konteyner taşımacılığı yapan Kuehne and Nagel şirketi, şimdiye kadar 103 konteyner gemisinin Kızıldeniz rotasını değiştirdiğini açıkladı.
Petrol de arttı
Kızıldeniz rotasını yılda 19.000 ticari geminin takip ettiğine dikkat çeken Kuehne and Nagel yöneticisi Michael Aldwell, “Yani dünya ticaretinin yüzde 12’si Süveyş Kanalı üzerinden geçiyor. Rota değişikliği küresel gemi taşımacılığı kapasitesinde yüzde 20 oranında bir düşüşe neden olacak. Teslimatlarda da ciddi oranda bir gecikme yaşanacak. Bunun bir de geri dönüşü var. Boş konteynerlerin Asya’ya geri gönderilmesinde yaşanacak gelişme tedarik zincirini daha da etkileyecek” diye konuştu.
Süveyş Kanalı rotasının terk edilmesi navlun ve petrol fiyatlarını da etkiledi. Geçtiğimiz hafta 74 dolar civarında seyreden brend petrolün varil fiyatı, gemilerin rota değişikliği haberiyle 80 doların üzerine çıktı. Navlun fiyatlarında artışın hızlanmaya başladığı ifade edildi. Bu arada Asyalı üreticiler de hemen yeni durum için pozisyon almaya başladı. Bir çok şirket tedarik zincirleri için kullandıkları “just-in-time” (tam zamanında) yerine “just-in-case” (her ihtimala karşı) ifadesini kullanmaya başladı.
Güvenlik koridoru
ABD ve müttefikleri ticari gemilerin Kızıldeniz’den geçişi için güvenlik koridoru oluşturmayı planlıyor. Financial Times’ın haberine göre bu koridor ile birlikte Husilerin insansız hava aracı ve füze saldırılarına karşı kalkan oluşturulacak. Gemilere askeri gemilerin eşlik etmesi ise değerlendirilmiyor. Yunanistan hükümeti de dün yaptığı bir açıklamayla ABD hükümeti öncülüğünde kurulacak olan donanma koalisyonuna katılacaklarını ilan etti. ABD öncülüğünde kurulacak olan koruma gücüne İngiltere, Bahreyn, Kanada, Fransa, İtalya, Norveç, İspanya ve Seyşeller’in katılacağı belirtilmişti.
