Sarmal Uyak Nedir? Örnek Cümleler İle Sarmal Uyak Konu Anlatımı

Geçmişten günümüze kadar ulaşmış pek çok önemli sarmal uyak örneği bulunmaktadır. Farklı bir yapısı olması ile beraber dörtlük üzerinden uyumlu bir etki sunar. Anlamı itibariyle aynı zamanda sarmal bir yapıya sahip olarak sarmal uyak ifadesi kullanılır. Herhangi bir durumu ya da olayı daha etkin biçimde ve anlamlı olarak sunar.

Sarmal Uyak Nedir?

Söz konusu şiirler olduğu zaman en çok merak edilen konular içerisinde sarmal uyak geliyor. Özellikle öğrencilerin mutlaka bilmesi gerektiği ve şiir yazanların öğrenmesi gerektiği konular arasında yer almaktadır. Bir dörtlükte birinci dize ile dördüncü dizenin, aynı zamanda ikinci dize ve üçüncü düzenin uyaklı olmasına sarmal uyak denir. Böylece bir dörtlük içerisinde ilk sıra ile dördüncü sıra aynı uyağa sahip olur. Ayrıca ikinci dize ile beraber dördüncü dize yine aynı uyak kuzeninden yazılır.

Örnek Cümleler ile Sarmal Uyak Konu Anlatımı

Örnek dizeler ve cümleler üzerinden sarmal uyak çok daha etkin biçimde anlatılabilir. Bu durumda sarmal uyak üzerinden bir örnek vermek gerekirse şunu yazmak mümkün;

Turnayı görmedim, fakat tanırım
Bir ümit önünde koştuğumuz zaman
Geçmişi alarak koştuğum zaman
Kendini bu Budin’in sanırım
(Arif Nihat Asya)

Yukarıdaki örnek incelendiği vakit dikkat edilirse 1. ve 4. dizi üzerinden etkin bir uyak öne çıkıyor. Aynı zamanda 2. ve 3. dize ise yine etkin bir aynı uyak eşliğinde sarmal bir yapı oluşturmaktadır. Böylece başlangıç ve son aynı uyağı oluştururken, aralarda birbirine uyumlu bir uyak meydana gelir.

Şimdi başka bir örnek üzerinden ele almak gerekirse yine aynı sarmal uyak olduğu görülebilir;

Biliyorum gölgede seninle uyuduğunu -a
Bir deniz manzarası kadar kuytu ve derin - b
Yazların âleminden yumulmuş kirpiklerin -b
Yüzünde bir tebessüm bu ağır öğle sonu -a

Yine aynı şekilde görüldüğü gibi ilk dize ve son dize etkin bir uyak sunuyor. Aralardaki diziler ile beraber ise sarmal bir uyak meydana gelmektedir. Sarmal uyak sisteminin en önemli özelliği herhangi bir detayı daha etkin biçimde aktarmasıdır. Böylece güzel bir ahenk ve uyum sağlamak suretiyle uyak ortaya çıkar. Bu konuda geçmişten günümüze kadar ulaşmış pek çok önemli sarmal uyak eseri olduğunu söylemek mümkün.