Ayastefanos Antlaşması Kısaca Özeti: Tarihi, Maddeleri (Şartları), Önemi Ve Özellikleri

Ayastefanos Antlaşması diğer adıyla Yeşilköy Antlaşması Osmanlı Devleti'nin dağılma döneminde imzaladığı anlaşmalarda bir tanesidir. 93 harbinden sonra imzalanan Ayastefanos Antlaşması Osmanlı Devleti için ağır maddeler içermektedir. 

 Ayastefanos Antlaşması Kısaca Özeti 

 Ayastefanos Antlaşması 3 Mart 1878 tarihinde 93 harbinden ( 1878- 1879 Osmanlı- Rus Savaşı) sonra Osmanlı Devleti ile Rusya arasında imzalanan bir anlaşmadır. Rusya bu antlaşma ile Osmanlı'ya karşı bir politika izleyerek Balkanlarda Panslavizm politikasını uygulamış ve bölgede Osmanlı'ya karşı Balkan uluslarını isyanlar çıkarılmasına sebep olmuştur. Çıkan isyanları Slav ırkının hamisi göreviyle büyüten Rusya Osmanlı Devleti'ni tek başına bırakarak bölgede etkin olmayı amaçlamıştır. Böylece en büyük amacı olan sıcak denizlere inme politikasına devreye sokmak istemiştir.

 Osmanlı Devleti 93 Harbi'nde çok ağır bir yenilgi almış bunun sonucunda barış istemek zorunda kalmıştır. Rus başkomutan Nikolay barış görüşmelerini mütareke ile birlikte yapılmasını istemiştir. Zor durumda olan Osmanlı şartları kabul etmiş 3 Mart 1878 tarihinde Yeşilköy'de çok ağır şartları kapsayan Ayastefanos Antlaşması imzalamıştır. 

 Ayastefanos Antlaşması Maddeleri 

 Osmanlı Devleti için çok ağır şartlar taşıyan Ayastefanos Antlaşması en önemli maddeleri ise;

 - Bosna Hersek iç işlerinde tamamen bağımsız olarak hiçbir devlete bağlı olmayacaktır.

 - Romanya Sırbistan ve Karadağ sınırları genişletilecek ve bağımsızlık verilecektir.

 - Batıda büyük bir Bulgaristan Krallığı kurulacak ve bu krallığı'nın sınırları Trakya'dan Arnavutluk'a Tuna'dan Ege'ye kadar varacaktır.

 - Osmanlı Devleti savaş tazminatı olarak Rusya'ya 30.000 ruble 245 milyon Osmanlı altını ödeyecektir.

 - Teselya Yunanistan'a Teslim edilecektir.

 - Bulgaristan asilleri tarafından yeni Bulgar Anayasası hazırlanacaktır.

 - Boğazlar savaş ve barış döneminde tüm gemileri açık olacaktır.

 - Ermenistan ve Girit’te ıslahatlar yapılacaktır.

 - Ardahan, Artvin, Kars, Doğubeyazıt, Eleşkirt ve Batum Rusya'ya bırakılacaktır.  

 Ayastefanos Antlaşması Önemi Ve Özellikleri 

 Çok ağır şartlar içeren Ayastefanos Anlaşması ile Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsızlıklarını elde etmiştir. Tuna boylarında Akdeniz Bölgesi ne kadar ise büyük bir Bulgaristan Prensliği kurulmuştur.

 Osmanlı Devleti'nin ise Avrupa'da Trakya Bosna-Hersek ve Arnavutluk toprakları elinden çıkmıştır. Ayastefanos Antlaşması Rusya'nın Balkanlar'da egemenliğini çok daha güçlendiren bir anlaşma olmuştur.

 Rusya'nın bölgede etkin olması batılı büyük devletleri endişelendirmiştir. Özellikle İngiltere başta olmak üzere bu anlaşmadan rahatsızlık duyan Avrupalı ülkeler hesabınız anlaşmasını Paris Antlaşması bozan bir anlaşma olan Ayastefanos Antlaşması’nı kabul etmemişlerdir. Ayastefanos Antlaşması şartlarını görüşmek üzere Berlin’de toplanmışlardır. Bu olaylar sonunda Rusya'nın Balkanlarda Etkin olmasından rahatsız olan Berlin'de toplanarak esnafı nasıl anlaşmasını incelemelerine karar verilmiştir.

  Amaç Ayastefanos Antlaşması ile Rusya'nın boğazları egemen olmasını engellemektir. Bu yüzden Ayastefanos Antlaşması yürürlüğe girmemiştir. Berlin’de yapılan görüşmeler sonucu Berlin Antlaşması adı altında yeni bir anlaşma imzalanmış, Ayastefanos Antlaşması'nda alınan kararlar yumuşatılarak tekrardan imzaya sunulmuştur.

 Osmanlı Devleti ise Rusya tarafından gelecek bir saldırıya karşı İngiltere ile görüşmeler yapmış, Haziran 1878 tarihinde ise İngiltere ile savunma anlaşması imzalanmıştır. Bu anlaşmaya göre Osmanlı Devleti'nin herhangi bir Rus saldırısına uğraması durumunda İngiltere Osmanlı Devleti'ne gerekli olan yardımı yapacaktır. Yardım karşılığında da Kıbrıs adasına İngiltere bırakılmıştır.