Yeni ‘soğuk savaş’

İngiltere’de eski Rus ajan Sergey Skripal ile kızı Yulia’nın zehirlenmesi olayının ardından, ABD başta olmak üzere Avrupalı ülkelerin Rusya’ya yönelik ortak tepkisi devam ediyor. Rusya’yı, ajan Skripal ve kızının sinir sistemini etkileyen bir kimyasal kullanarak zehirlenmesinden sorumlu tutan İngiltere’nin, 23 Rus diplomatı sınır dışı etmesiyle başlayan tepki, dünya genelinde yankı buldu.

İlk olarak ABD’nin 60 Rus diplomatı sınırdışı etme kararını açıklamasıyla başlayan dalgada, şu ana dek dünya genelinde 25 ülke, sayıları 140’ı bulan Rus diplomatları sınır dışı etme kararı aldığını bildirdi. Bu kadar büyük çapta bir diplomatik sınır dışı kararının, daha önce görülmediği belirtilirken, sayının önümüzdeki günlerde daha da artması bekleniyor.

NATO da katıldı

ABD ile Kanada’nın yanı sıra Avrupa Birliği ülkeleri ve NATO üyeleri de, bu konuyla ilgili genelde ortak bir duruş sergiledi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ititfakın genel merkezinde bulunan 7 Rus diplomatın akreditasyonlarını iptal ettiğini 3 Rus diplomatın da başvurusunu reddettiğini duyururken, alınan kararın, İngiltere’nin Salisbury kentindeki sinir gazı saldırısı sonrası müttefiklerin güvenlik kaygılarını yansıttığını söyledi.

AB içindeki sadece birkaç ülke bu ortak harekete katılmazken, Birlik dışından başta Ukrayna olmak üzere pek çok ülke Rusya’ya karşı İngiltere ve ABD’nin yanında yer aldı. Diğer yandan bazı ülkeler, bu yaz Rusya’da düzenlenecek Dünya Kupası’nı boykot edeceğini açıkladı. Bulgaristan, Rusya’daki büyükelçisini geri çağırırken, Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern, ironik bir açıklama yaparak “Ortak karara katılmak istiyoruz, ancak sınırdışı edecek Rus casus bulamıyoruz” ifadesini kullandı.

Çin’in başını çektiği bazı ülkelerse, sınırdışı kararlarına tepki göstererek Rusya’nın yanında yer aldı. Bu durum yeni bir “soğuk savaş”ın başladığı yönünde yorumlar yapılmasına neden oluyor. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying, Rus diplomatların sınır dışı edilmesiyle ilgili taraflara diyalog çağrısında bulundu. Hua, “Tüm ülkeler, soğuk savaş zihniyetini bırakmalı ve zıtlaşmalardan vazgeçmeli” dedi.

Hangisi kapansın?

Öte yandan Rusya, ABD’nin başlattığı sınırdışı kararlarına karşı sert cevap verdi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, NATO üyesi ve AB ülkelerinin Rus diplomatları sınır dışı etmelerini “ağır kabalık” diye nitelendirip, Rusya’nın buna cevap vereceğini söyledi. Rusya’nın Washington Büyükelçiliği ise, ABD’nin, Rusya’nın Seattle Konsolosluğu’nu kapatmasına alaycı yanıt verdi. Büyükelçiliğin Twitter hesabında, bu adıma karşılık kullanıcılara “Siz olsanız ABD’nin Rusya’daki hangi konsolosluğunu kapatırdınız?” sorusunu yöneltti. Oylamada, katılımcıların yüzde 47’sinin St. Petersburg yanıtını verdiği belirtildi.

Resmi açıklamalara inanmadılar!..

Rusya’nın Kemerovo kentindeki alışveriş merkezi yangınında ölü sayısıyla ilgili resmi açıklamalara inanmayan kalabalık bir grup, gösteri düzenledi. Yaklaşık 3 bin kişilik grup, valilik binası önünde toplanarak yerel yöneticilerin istifasını istedi. Açıklanan resmi ölü sayısına inanmayan grup, “gerçeklerin” açıklanmasını istedi. Resmi makamlar, eski bir fabrika binasından dönüştürülen AVM’de çıkkan yangında, 41’i çocuk olmak üzere 65 kişinin yangında hayatını kaybettiğini açıklamıştı. Ancak yerel halk, burada 150 kişinin hayatını kaybetmiş olabileceğini iddia ediyor.

Öte yandan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, dün sabah saatlerinde Kemerovo’ya gelerek, kurbanlar için ayrılan alana çiçek bıraktı. Resmi makamların açıkladığı ölü sayısından şüpheye düşülmemesi, yanlış bilgilere inanılmaması tavsiyesi yapan Putin, “Ülkemizde olanlar ne bir askeri çatışma, ne de bir madende aniden meydana gelen metan gazı patlaması. İnsanlar buraya dinlenmeye gelmiş. Ama insanlar neden mi ölüyor? Cezai ihmalden, üstünkörü iş yapılmasından...” diye konuştu. Putin, sorumluların cezalandırılacağını söyledi.