İran ve Suudi Arabistan'dan tarihi görüşme: ABD yine devre dışı kaldı
17.08.2023 - 09:03 | Son Güncellenme:
Milliyet.com.tr
Yıllar sonra diplomatik ilişkileri yeniden başlan İran ve Suudi Arabistan, ilk kez Nisan ayında Çin'de görüştü. Bu görüşme sonrası iki ülkenin savunma bakanları Moskova'da bir araya geldi. Bugün ise İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Amir Abdullahian mevkidaşı Faisal bin Farhan Al-Saud ile temaslarda bulunacak.
Nisan ayında Ortadoğu'da yıllardır zıt kutupları temsil eden Suudi Arabistan ve İran, Çin'in araya girmesi ile yıllar sonra tarihi bir anlaşmaya imza attı. İki ülkenin dışişleri bakanlarının el sıkıştığı yer ise başkent Pekin. Suudi Arabistan'ın resmi televizyonu El Ekbariye, Prens Faysal bin Ferhan ile İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın geleneksel bir Çin tablosunun önünde el sıkıştığı ve gülümsediği görüntüleri ekrana getirdi. İran ve Suudi Arabistan dışişleri bakanları, ayrıca Çinli mevkidaşları Qin Gang'la da el ele poz verdi
İKİ GÜÇ ORTA DOĞUDA KARŞI KARŞIYA
İran ve Suudi Arabistan arasında dip akıntı olarak süren nüfuz mücadelesi, özellikle Arap Baharı'yla birlikte su yüzüne çıktı. Riyad yönetimi Suriye'de Beşar Esad'ı devirmek için başlayan gösterileri desteklerken, Tahran müttefiki Şam rejimine en hızlı yardım ulaştıran başkent oldu. İran ve Suudi Arabistan arasında dip akıntı olarak süren nüfuz mücadelesi, özellikle Arap Baharı'yla birlikte su yüzüne çıktı. Riyad yönetimi Suriye'de Beşar Esad'ı devirmek için başlayan gösterileri desteklerken, Tahran müttefiki Şam rejimine en hızlı yardım ulaştıran başkent oldu. Bir diğer iç savaş ülkesi Yemen'de İran destekli Husiler Suudi Arabistan'ın başını çektiği merkezi güçlerle yıllardır çarpışıyor.
'ABD'NİN DEVRİ SONA ERDİ'
Tarafların Ortadoğu'da bilek güreşine tutuşmadığı yer neredeyse yok. Tahran ve Riyad, Irak ve Lübnan gibi ülkelerde de karşı karşıya geldi. Yanı sıra, Suudi Arabistan'ın bir Şii din adamını idam etmesi ve hemen ardından Tahran'daki Suudi Arabistan Büyükelçiliği'nin ateşe verilmesi, iplerin kopmasına yol açtı.
Yanı sıra o dönem Bir Suudi yetkili, ABD'nin Ortadoğu politikalarına gönderme yaparak 'ABD'nin bu bölgeye müdahil olma dönemi sona erdi. Bölge ülkeleri Washington'un müdahalesi olmadan Orta Doğu'da güvenlik ve istikrarı koruma kapasitesine sahiptir. Büyükelçiliklerin yeniden açılması ve büyükelçilerin atanması gibi sonraki adımlar Pekin'deki toplantıda ele alınacak' dedi
BU SEFER ADRES MOSKOVA
Bu kritik toplantıdan tam 4 ay sonra Suudi ve İranlı bakanlar bu sefer Moskova'da buluştu. Suudi Arabistan söz konusu toplantının fotoğraflarını X'den paylaştı. Bakanlık tarafından yapılan açıklamada temaslarda iki ülkenin ilişkilerini geliştirmek için yol haritası hazırlandığı aktarıldı.
Rusya'daki temaslar devam ederken Arap basını, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Amir Abdullahian'ın bugün Arabistan'da mevkidaşıyla görüşeceğini yazdı. Akhbaar24'de yer alan haberde aylar önceki Pekin anlaşması hatırlatılarak İran ile Suudi Krallığı arasında yeni bir sayfa açılmasının artık çok yakın olduğu yazıldı.
Gazeteye göre İran ve Suudi Arabistan yakınlaşmasının en önemli faktörlerinden biri ise Kasım Süleymani'nin ölümü. Süleymani'nin güçlü bir figür olduğunu aktaran gazete, İran'ın şimdilerde bölge ülkeleriyle 'normalar' üzerinden değil çıkarları üzerinden görüştüğünü bildirdi.
