13.01.2023 - 12:50 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Rusya'nın Ukrayna'ya saldırmasıyla on yıllardır takındığı tarafsızlık pozisyonunu geride bırakan İsveç, komşusu Finlandiya ile Haziran 2022'deki tarihi zirvede NATO'ya üyelik başvurusunda bulundu. İspanya'nın başkenti Madrid'de gerçekleşen zirveden saatler önce, Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında bir mutabakat imzalandı.
Ankara, Stockholm ve Helsinki'ye yıllardır terör örgütleri PKK ve FETÖ'ye verdikleri açık destek ve yüzlerce teröriste sağladıkları barınma nedeniyle veto kartını gösterdi. Madrid'de varılan anlaşmayla, İskandinav ülkeleri önceki dönemden farklı adımlar atmayı beyan etti. Türkiye, kısa süre içinde iadesini istediği teröristlerin listesini Stockholm ve Helsinki'ye gönderdi.
Ankara'nın taleplerini yerine getirmeyen ve son olarak "Türkiye, NATO üyeliği için kabul edemeyeceğimiz taleplerde bulunuyor" açıklamasını yapan İsveç, 11 Ocak Çarşamba günü gerçekleşen skandal gösteriyle bardağı taşırdı.
Türkiye'den bir an önce NATO üyeliğini onaylamasını bekleyen İsveç'in başkenti Stockholm'de sokağa çıkan terör yandaşları, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı hedef aldı. Belediye binası önünde bir maketi asan terör destekçilerine polis hiçbir müdahalede bulunmadı.
Görüntülerin yayılmasıyla Türkiye ayağa kalktı, İsveç'in Ankara Büyükelçisi Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, "PKK İsveç'in NATO üyeliğini engellemek istiyor. İsveç hükümeti bu tarz eylemlere yanıt vermezse biz de İsveç'in NATO üyeliği için istediği cevabı veremeyiz. Bu kadar açık,net. Yani PKK İsveç'in NATO üyeliği yolunda mayın döşüyor... İsveç burada bir tercih yapmak zorundadır" dedi.
Türkiye'nin tepkisi, dünya çapında yankı buldu. Uluslararası haber ajansı Agence France-Presse (AFP), 'Türkiye'den sert çıkış' başlığıyla geçtiği haberde skandal görüntülerin YPG'li teröristlere ait bir Twitter hesabından paylaşıldığını aktardı. AFP, İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billstrom'ün görüntüleri kınayıp maketin asılmasını 'tiksindirici' bulduğunu belirten Twitter mesajının ise Ankara'yı yatıştırmaya yetmediği yorumunu yaptı.
Amerikan Associated Press (AP) haber ajansı ise, 'Türkiye, 'iğrenç' gösteriden sonra İsveç büyükelçisini çağırdı' başlığıyla sunduğu haberde Ankara'nın henüz İsveç ve komşusu Finlandiya'nın NATO üyeliklerine onay vermediğini hatırlattı.
Washington Post gazetesi AP'nin konuya ilişkin haberine yer verdi, Birleşik Arap Emirlikleri merkezli El Arabiya ise AFP'nin haberini kullandı.
İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ise, bugün yaptığı açıklamada Stockholm'ün göbeğindeki görüntülerin ülkesinin NATO başvurusuna karşı 'sabotaj' olduğunu söyledi:
"Bunun İsveç'in NATO üyelik başvurusuna karşı bir sabotaj olduğunu söyleyebilirim. İsveç'in güvenliği için tehlikeli bir durum. Demokratik yolla seçilmiş bir liderin bu şekilde bir gösteriye hedef olması, son derece ciddi bir durum."
Associated Press (AP), televizyon kanalı TV4'e konuşan Başbakan Kristersson'un terör örgütü yandaşlarının ortaya koyduğu görüntüyü kınadığını, ayrıca İsveç tarihinde derin izler bırakan iki saldırıyı da hatırlattığını bildiriyor.
İsveç Başbakanı Olof Palme, 1986 yılında bugüne kadar gizemini koruyan bir suikastla öldürüldü. İsveç Dışişleri Bakanı Anna Lindh ise, 2003 yılında bıçaklı saldırıda hayatını kaybetti.
Ulf Kristersson, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yönelik skandal görüntünün Palme ve Lindh'e düzenlenen saldırılar göz önüne alındığında 'daha da ciddi' olduğunu vurguladı, utanç verici anlara müdahale etmeyen İsveç güvenliğinin pozisyonunu ise 'tehlikeli' olarak tanımladı.
Ankara ziyareti iptal edilen İsveç Parlamento Başkanı Andreas Norlen ise, bugün TBMM Başkanı Mustafa Şentop'la bir görüşme gerçekleştirdi. Norlen, mevkidaşı Şentop'un kendisine ziyaretin neden iptal edildiğine dair bilgi verdiğini söyledi.
İngiliz The Guardian gazetesi, Stockholm'deki belediye binası önünde asıl kukla üzerine Türkiye'nin İsveç Büyükelçisi'ni Dışişleri Bakanlığı'na çağırdığını yazdı. Skandal gösterinin Ankara ve Stockholm arasındaki gerilimi alevlendirdiğini belirten The Guardian, Türkiye'nin İsveç'ten olaya karışanların yakalanmasını beklediğini kaydetti. İngiliz gazetesi ayrıca, haberinde İsveç Başbakanı Ulf Kristersson'un ülkesinde terörle mücadele için yasal boşluklar bulunduğunu kabul ettiğini aktardı.
Al Jazeera English, Ankara-Stockholm hattındaki krizi manşetine taşıdı, 'Türkiye, Erdoğan'ın maketinin yakılması üzerine İsveç Büyükelçisi'ni çağırdı' başlığını attı.
'Türkiye öfkeli' diyen Euronews, skandal görüntülerin tam da Ankara, Helsinki ve Stockholm arasında aylardır süren NATO üyelik müzakere maratonunun ortasında yayıldığını yazdı.
Amerikan Bloomberg 'İsveç Büyükelçisi'ni çağıran Türkiye, NATO üyelik teşebbüsü için uyarıda bulunuyor' dedi, Ankara'nın Stockholm'den sert önlemler beklediğini bildirdi.
Rus TASS haber ajansı, 'Erdoğan'ın sözcüsü: İsveç'in NATO'ya girişi terörü yok edinceye kadar geciktirilecek' başlığıyla gelişmeleri yayınladı.
Bir diğer Rus yayın kuruluşu Sputnik, 'Türkiye İsveç'i Stockholm'deki kukla nedeniyle azarladı' başlığını tercih etti, skandalın İsveç'in tıkanan NATO üyeliğini daha da tehlikeye atabileceği yorumunu yaptı.
Lübnan'ın El Meyadin televizyonu, 'Erdoğan videosundan sonra Ankara İsveç Büyükelçisi'ni çağırdı' başlıklı haberinde, Stockholm yönetiminin NATO'ya üye olabilmek için Türkiye'nin onayına ihtiyaç duyduğunun altını çizdi.
İsveç yerel medyasında da skandala geniş yer verildi. Aftonbladet gazetesi, Türkiye'nin İsveç Büyükelçisi'ni Dışişleri Bakanlığı'na çağırdığını belirtip, görüntülerin Ankara'yı çılgına çevirdiğini yazdı. Gazetedeki bir başka haberde, İsveç'in NATO üyeliği için verdiği tavizlerin henüz Türkiye'yi tatmin etmediği vurgulandı.
Dagens Nyheter gazetesi, 'Stockholm'de Erdoğan'ın maketinin asılması, Türkiye'yi kızdırdı' başlığını kullandı. Olayın Türkiye'de büyük tepkileri tetiklediğini okuyucularına aktaran gazete, İsveç'in Ankara Büyükelçisi'nin Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldığı bilgisini de verdi.
Dagens Nyheter'deki bir diğer haberde, ABD'de Barack Obama ve Donald Trump döneminde Ulusal Güvenlik Konseyi'nde Rusya uzmanı olarak görev yapan Fiona Hill'in görüşlerine yer verildi. 'Önemli güvenlik uzmanı: Türkiye, İsveç'i sınırı olmayan bir zaman boyunca bloke edebilir' başlığıyla sunulan haberde, Hill "Cumhurbaşkanı Erdoğan istediği kadar İsveç'in NATO üyeliğini engelleyebilir" görüşünü dile getirdi.
Expressen gazetesi, 'Stockholm'deki kuklalı protestonun ardından Türkiye İsveç Büyükelçisi'ni çağırdı' dedi, çalkantıya yol açan skandal videonun İsveç'te fark edilmeden önce Türkiye'de gündem olduğunu aktardı.
Svenska Dagbladet, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İsveç Başbakanı Kristersson'un el sıkıştığı bir fotoğrafa yer verdiği haberi 'Maketin asılmasından sonra Türkiye'den protestolar' başlığıyla sundu.
Göteborgs-Posten gazetesi, 'Türkiye, Stockholm'de Erdoğan'ın kuklasının asılmasına karşı hiddetli' başlığını seçti.
İSVEÇ DIŞİŞLERİ'NDEN AÇIKLAMA
İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström, terör örgütü PKK/YPG destekçilerinin başkent Stockholm'de belediye binası önündeki provokasyonuyla ilgili yaptığı açıklamada olayı ‘utanç verici hareket’ olarak nitelendirdi. Bakan Billström “Sorumlu kuruluş, amacının İsveç'in NATO'ya üyelik başvurusunu sabote etmek olduğunu açıkça ifade etmiştir” ifadelerini kullandı.