Otizm riskinde 14 saat alarmı

Bilim dergisi “JAMA Pediatrics”te yayınlanan araştırma için Avustralyalı bilim insanları, 2 yaş civarındaki 5 bin çocuğu uzun süre takip etti. Araştırmacılar ebeveynlere bu çocukların her hafta ekran başında ne kadar zaman geçirdiğini sordu. Sonra bu çocuklara otizm teşhisi konulup konulmadığına bakıldı. Çocuklardan 145’ine otizm teşhisi konulduğu öğrenildi. Uzmanlar, verilerden yola çıkarak küçük çocukların haftada 14 saatten fazla tablet, telefon ve televizyon ekranlarına bakmasının onlarda otizm açısından büyük risk yarattığını açıkladı. Ekip, “2 yaşındayken zamanının çoğunu ekrana bakarak geçiren çocukların, 12 yaşına geldiklerinde otizm semptomları gösterme riski daha yüksek” dedi.

 Günde bir saat

Küçük çocukların haftada 14 saatten fazla ekrana bakmasının otizm riski yaratmasının nedenleri ise açıklanmadı. Ancak bazı ülkelerin çocukların ekranlı araç kullanımında kısıtlama önerdiği biliniyor. İsveç Halk Sağlığı Kurumu, ebeveynlere 2 yaşından küçük çocuklarının akıll telefon ve tablete bakmasına, televizyon izlemesine izin vermemelerini önerdi. Yeni önerilerde 2 ila 5 yaş arasındaki çocukların günde en fazla bir saat ekran başında kalması gerektiği belirtildi. Danimarka’da da yalnızca öğrenme güçlüğü gibi özel durumu olan 2 yaşın altındaki çocukların ekranlı cihaza bakmasına izin verildi. Öte yandan pandemide evde olan çocukların ekran başında vakit geçirme süresinin çok arttığı da bir gerçek.

Tartışma yarattı

İngiliz uzmanlar çocukların günde en fazla iki saat ekranlı cihaz kullanmasını öneriyor. King’s College London’dan Psikolog Dr. James Fidon, “Avustralya’daki araştırma 2 yaşından önce ekran başında geçirilen zaman ile 12 yaşından önce otizm teşhisi konulması arasında ilişki buldu ancak bunun nedeni belirlenmedi. Oysa birçok otistik çocuk için de ekran başında geçirilen zaman duygularını düzenlemeleri açısından faydalı olabiliyor” dedi. Bournemouth Üniversitesi’nden psikoloji uzmanı Dr. Rachel Moseley ise “Otizm tanısının 2 yaşından önce konulması oldukça nadirdir, ancak otizmli çocuklar o yaştan önce de otistiktir” diyerek farklı bir görüş açıkladı.

Tedavisi yok

Tedavisi olmayan otizm ile ilgili şu bilgiler veriliyor: “Otizm iletişimde zorluk yaşanmasıyla karakterize nörolojik ve gelişimsel bir bozukluktur. İlk 3 yaş içinde ortaya çıkar, yaşam boyu sürer, özellikle sosyal ilişkide zorluklara neden olur. Konuşma kabiliyetinin geç ya da sınırlı olması, kolları sallama ve yüksek seslerden hoşlanmama gibi belirtiler vardır. Otizm her yaşta teşhis edilebilse de semptomlar daha çok yaşamın ilk 3 yılında ortaya çıkar. Dünya çapında 100 çocuktan 1’inin otizmli olduğu tahmin ediliyor.”