22.06.2023 - 07:00 | Son Güncellenme:
PELİN AYKIN
DERLEYEN: PELİN AYKIN- Atlas Okyanusu’nun kuzeyinde 1912’de batan yolcu gemisi “Titanik”in enkazına turistik geziler düzenleyen ABD’li OceanGate şirketinin “Titan” adlı mini denizaltısı pazar günü içindeki 5 kişiyle kayboldu. Denizaltıyı arama çalışmaları dün devam etti. Bu sırada okyanusun içinden gelen sesler duyuldu. ABD Sahil Güvenliği, kayıp Titan’ın arandığı Kanada’nın Newfoundland açıklarında okyanusun derinliklerinden sesler geldiğini ve birkaç saat boyunca her 30 dakikada bir çarpma seslerinin alındığını bildirdi. Tuğamiral John Mauger, bu seslerin kaynağının bilinmediğini söylerken, Avustralya Denizaltı Enstitüsü’nden Frank Owen, seslerin denizaltının içinden geldiğinden emin olduğunu söyledi. Owen, “30 dakikalık bir ara varsa kaynağının insandan başka bir şey olması mümkün değil” dedi. Owen, Titan’da mahsur kalan 5 kişi arasındaki Fransız kâşif ve eski donanma dalgıcı Paul-Henry Nargeolet’in tecrübeleri ışığında denizaltına belirli aralıklarla bir cisimle vurarak yerlerini bildirmeye çalışmış olabileceğini ifade etti.
Oksijen hızla azaldı
Seslerin yüzeyin 3.810 metre altından geldiği belirtilirken, dünyada bu derinliğe inebilecek sadece birkaç araç bulunuyor. Denizaltıyı bulmak için arama bölgesinin 2 kat genişletildiği bildirilirken, arama çalışmalarının 4 kilometre derinlikte sürdüğü ifade edildi. Su altında tespit edilen sese ilişkin uzaktan kumandalı araçlar ile yapılan aramada henüz sonuç alınmadığı ve devam ettiği aktarıldı. Arama çalışmaları sırasında tespit edilen dikdörtgen nesnenin denizaltı ile bağlantılı olmadığı belirtildi. Ayrıca, denizaltı arama ve kurtarma uzmanı Frank Owen, söz konusu seslerin Titan’ın yüzeyde olabileceğini düşündürebileceğini söyledi. Ancak durum böyle olsa bile denizaltı kapağı dışarıdan cıvatayla kapatıldığından beş kişilik mürettebat, Titan’ın içindeki kısıtlı hava kaynağına bağımlı olacak. Denizaltıda bulunan toplam 96 saatlik oksijenin ise bugün Türkiye saatiyle 13.00’te tükeneceği tahmin edilirken, arama çalışmalarının devam etmesi bekleniyor. ABD’nin üstün teknolojiye sahip arama araçları da dün alana gitti. Ancak bu araçların İngiliz milyarder Hamish Harding, Fransız kâşif Paul-Henri Nargeolet, OceanGate CEO’su Stockton Rush ve Pakistanlı iş insanı Şehzade Davut ile oğlu Süleyman’ın (19) bulunduğu denizaltının mahsur kaldığı düşünülen alana ancak 15 saatte ulaşabileceği belirtildi. Uzmanlar, Titan yüzeye çıkarılsa bile içindeki 5 kişinin oksijenin bitmesiyle ölmüş olabileceğini düşünüyor.
Titan’a ne oldu?
Sualtına inişinden 1 saat 45 dakika sonra kaybolan 6.5 metrelik Titan’da ne arızası olduğuna dair hiçbir belirti yok. Ancak uzmanlar, güç kesintisi ve elektrik aksamlarından herhangi birinin kısa devre yapması sonucu çıkan yangın veya sızıntı sonucu patlama olabileceğini söyledi.
Daha önce birçok kez arızalandı
OceanGate şirketi, Titan’ı ilk 2018’de Titanik’e bir gezi için kullanmayı planladı, ancak elektronik aksamının yıldırımdan zarar görmesi üzerine bu fikirden vazgeçildi. 2019’da Kanada deniz hukuku sınırlamalarına uyulmasındaki bir sorun nedeniyle yolculuk yine ertelendi. 2020’de daha fazla sorun yaşandı ve testler, gövdenin derinlik derecesini Titanik’e yaklaşmak için gerekenin çok altında olan 3 bin metreye düşüren “döngüsel yorgunluk” belirtileri gösterdi. Sorunların, Titan’ın pazar günkü dalışından önce ele alındığı düşünülüyor ancak denizaltının iletişim kurduğu ana gemiyle sinyalini kaybetmesinin kesin nedeni henüz bilinmiyor.
Daha fazla test isteyen kovuldu
OceanGate patronlarının, Titan projesinin denizcilik operasyonları direktörü olan David Lochridge’i, sualtında daha fazla test ve sıkı güvenlik kontrolü talep etmesi üzerine 2018’de kovduğu iddia edildi.
Haberlere göre, Lochridge yazdığı raporda OceanGate’in “deneysel bir denizaltıyla yolcuları potansiyel tehlikeye maruz bırakacağını” söyledi. Lochridge, ayrıca Titan’ın, Titanik’in enkazının bulunduğu derinliğe ulaşacak donanıma sahip olmadığını da söyledi.
OceanGate’in denizaltının kabul edilen teknik standartları karşılamasını sağlayacak bağımsız bir kuruluş tarafından “sınıflandırılmasını” da reddettiği iddia edildi.
Kayıp CEO davalık oldu
Şirketin ilk müşterileri olmalarına rağmen Titanik enkazı yolculuğuna hiçbir zaman çıkmayan gayrimenkul zengini Marc ve Sharon Hagle çiftinin bu yıl şubat ayında kayıp Titan’ın 5 mürettebatından biri olan OceanGate CEO’su Stockton Rush’ı yolculuğu denizaltının hazır olmadığını bile bile satmakla suçlayarak dava açtığı ortaya çıktı. Ayrıca çift, Rush’u paralarını iade etmeyi reddetmekle suçladı.
Oscar ödüllü 1997 yapımı “Titanik” filminin yönetmeni James Cameron’ın, ünlü sinema eserini çekmek için gemi enkazına 33 dalış yaptıktan sonra söz konusu alanı ziyaret etmenin tehlikeleri konusunda uyarıda bulunduğu ortaya çıktı. Cameron, 2012’de okyanustaki enkaz bölgesi için “Dünyadaki en acımasız yerlerden birine gidiyorsunuz” demişti.