13.12.2023 - 07:57 | Son Güncellenme:
BBC Türkçe
Myanmar'da bu yıl afyon üretiminin yüzde 36 artışla bin 80 tona yükselmesi öngörülüyor. Afganistan'ın ise 330 ton ürettiği düşünülüyor. Afganistan'da haşhaş ekimi, iktidardaki Taliban'ın geçen yıl afyon üretimini yasaklamasının ardından yüzde 95 oranında düştü.
2021 darbesinin tetiklediği iç savaşın halen devam ettiği Myanmar'da ise haşhaş üretimi kazançlı bir gelir kaynağı haline geldi ve ekim alanları genişledi. UNODC Bölge Temsilcisi Jeremy Douglas Myanmar'da "Şubat 2021'deki askeri müdahalenin ardından ekonomide, güvenlikte ve yönetimde yaşanan aksaklıklar, merkezlerden uzak bölgelerdeki çiftçileri geçimlerini sağlamak için afyona yönlendirmeye devam ediyor" diyor.
Eroinin ana maddesi olan afyon, Myanmar'da onlarca yıldır yetiştiriliyor ve hükümetle savaşan isyancı gruplara fon sağlıyor.
'SOFİSTİKE' HALE GELİYOR
UNODC raporuna göre sadece geçtiğimiz bir yılda ülkedeki afyon ekimi yüzde 18 oranında arttı. Raporda ayrıca Myanmar'daki afyon yetiştiriciliğinin 'giderek daha sofistike' ve verimli hale geldiğine, bunun yoğun arazi, sulama sistemleri ve bazen de gübre kullanımından kaynaklandığına dikkat çekiliyor.
Afyonun pahalılaşması da giderek daha fazla insanı yetiştiriciliğe itiyor. Covid-19 pandemisi ve Myanmar ekonomisindeki çöküş afyon ekimini daha güvenilir ve cazip bir istihdam kaynağı haline getirdi.
Üç etnik silahlı gruptan oluşan bir ittifak ile ordu arasında şiddetli çatışmalara sahne olan Shan eyaleti, Myanmar'da en çok afyonun üretildiği bölge. Yoksul, merkezden uzak ve toprağı oldukça verimsiz bir bölge olan Shan'da afyon yetiştiriciliği uzun zamandır ekonomide itici bir güç oldu. Myanmar'ın diğer bölgelerinde işsiz kalan pek çok kişi afyon yetiştirmek için Shan'a geri dönüyor.
FİNANSE ETMEK İÇİN KULLANILIYOR
Son dönemde Shan'daki çatışmaların tırmanması, servetlerini kumar, dolandırıcılık merkezleri ve uyuşturucudan elde eden güçlü mafya ailelerini bile çökertirken isyancı gruplar operasyonlarını finanse etmek için hala afyon satışına güveniyor.
UNODC Bölge Temsilcisi Douglas, Shan ve diğer sınır bölgelerindeki çatışmaların yoğunlaşmasının afyon üretiminde artışa yol açmasının beklendiğini söylüyor. UNODC raporunda afyon ekim alanlarının en çok kuzeydeki Shan eyaletinde genişlediği, bunu isyancı grupların orduyla savaştığı Chin ve Kachin eyaletlerinin izlediği belirtildi.
Afyon ekonomisindeki en kârlı faaliyet eroin üretimi ve kaçakçılığı. UNODC raporuna göre bu yıl Myanmar'dan 2,2 milyar dolar değerinde 154 ton eroin ihraç edildi. Myanmar, Tayland ve Laos sınırlarının birleştiği, Altın Üçgen olarak adlandırılan bölge, tarihte afyon ve eroin üretimi için önemli bir nokta. Dünya çapında satılan eroinin çoğu ise Myanmar ve Afganistan'da üretiliyor.