SON DAKİKA | Ateşkeste son durum: İsrail'de kriz çıktı, ırkçı bakan koalisyonu sallıyor

İsrail'in aşırı sağcı ulusal güvenlik bakanı, Gazze'deki ateşkes anlaşmasına öfkelenerek Başbakan Benjamin Netanyahu'nun Kabinesi'nden istifa etti ve bu anlaşmanın "İsrail'in tüm kazanımlarını yok edeceği" uyarısında bulundu.

İsrail kamu televizyonu Kan News analisti Shmuel Rosner "Ancak diğer sertlik yanlıları da aynı şekilde hareket ederse, Netanyahu'nun hükümeti çökebilir ve bu da erken seçimlere neden olur" dedi.

Muhalefet lideri Yair Lapid, hükümetin bu anlaşma yüzünden düşmemesini sağlamak için Netanyahu'ya siyasi bir güvenlik ağı sağlayacağını söyledi.

'TEHDİT DEĞİL ANCAK ZAYIFLATTI'

Itamar Ben Gvir'in istifası ateşkesi tehdit etmese de İngiliz Express'in yorumuna göre Netanyahu'nun koalisyon hükümetini zayıflattı.

BEN GVIR'IN IRKÇI GEÇMİŞİ

Ben Gvir, ırkçılık ve bir terör örgütünü destekleme dahil sekiz kez mahkum edildi. Gençliğinde görüşleri o kadar aşırıydı ki ordu onu zorunlu askerlikten men etti. Ben Gvir, gençliğinde ırkçı haham Meir Kahane'ni destekçisi olarak ün kazandı. 1995'te, dönemin Başbakanı Yitzhak Rabin'in arabasının kaput süsünü kopararak ulusal bir figür haline geldi.

SINEAD O'CONNOR'A TEHDİT

İki yıl sonra, Ben-Gvir, İrlandalı Filistin yanlısı ünlü şarkıcı Sinead O'Connor'un Kudüs'te barış için vereceği bir konseri ölüm tehditleriyle iptal ettirilmesinin arkasındaki isim olmuştu.

2023'te hayatını kaybeden Sinead O'Connor, 1997'de "Barış ve Birlikte Yaşama" başlıklı bir konser vermek istemişti.

Ben Gvir, sosyal medya platformu X'te bir kalp emojisi kullanarak Hamas'ın Biden'ı sevdiğini öne sürdü. Ben Gvir'in ayrılığı Express gazetesine göre ateşkesi tehlikeye atmayacak ve Netanyahu hâlâ iktidarda kalmak için gereken dar bir parlamento çoğunluğuna sahip. 

Dünya Bankası ve Birleşmiş Milletler, Gazze’deki savaşın ekonomik boyutlarını açıkladı. Buna göre; Gazze ekonomisinin 350 yıl geriye gittiği kaydedilirken, 50 milyon tondan fazla enkazın ve patlayıcı kalıntılarının temizlenmesinin 21 yıl sürebileceği vurgulandı.

Gazze Şeridi, İsrail ile Hamas arasındaki ateşkesin buruk sevincini yaşarken, Dünya Bankası ve Birleşmiş Milletler (BM) verileri, "burukluğun nedenini" açıklıyor.

Dünya Bankası, Gazze ekonomisinin 2024’ün ilk çeyreğinde yüzde 86 daraldığını, bunun "kayıtlardaki en büyük ekonomik daralma" olduğunu belirtirken, savaş öncesi nüfusun yüzde 64’ünün yoksulluk içinde yaşadığı, temel ihtiyaçların maliyetinin ise yüzde 250 arttığı kaydedildi.

İsrail ordusunun çekildiği Gazze Şeridi'nin Beyt Lahya kentinden, aylarca süren bombardıman ve çatışmalar nedeniyle yerle bir edildi. Neredeyse sağlam binanın kalmadığı kente dönen Filistinliler, enkaz halindeki evlerle karşılaştı. İsrail ordusu kentten çekilirken Kemal Advan Hastanesi ve çevresinde bıraktığı ağır yıkım görüntülendi.

BAŞHEKİM HALA İSRAİL'DE 

İsrail ordusunun 27 Aralık'ta Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki baskında alıkoyduğu Kemal Advan Hastanesi Müdürü Hüsam Ebu Safiyye ise hala esir. Ebu Safiye'nin annesi geçtiğimiz günlerde kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti.

Gazze'deki ateşkeste nefeslerin tutulduğu anları CNN, BBC, Al Jazeera, France 24 dahil kanallar gün boylu canlı aktarırken, gazetelerin manşetlerinde de 'kırılgan ateşkes' vardı.

INDEPENDENT: BIÇAK SIRTI ATEŞKES

İngiliz The Independent da Gazze'yi tam sayfa manşetten verdi ve "Gazze'de bıçak sırtı ateşkes" başlığı attı. Gazete "İki taraftan insanlar da ateşkesi kucaklarken Netanyahu uyarılarda bulundu ve İsrail her an savaşa geri dönebileceğini söyledi" notu düştü.

GUARDIAN: ESİRLER SERBEST BIRAKILDI

15 aylık savaşı bitirmeyi amaçlayan ateşkesin 'geç de olsa' yürürlüğe girmesiyle önce üç İsrailli kadın esirin ardından 90 Filistinli esirin bırakıldığını yazan The Guardian, "Filistinli aileler, Gazze ateşkes anlaşmasının bir parçası olarak İsrail tarafından serbest bırakılan tutukluların ardından kutlama yapıyor. Tutuklular, İsrail'in 'kamu sevinç gösterilerini' engelleme girişimlerine rağmen işgal altındaki Batı Şeria'da binlerce kişi tarafından karşılandıklarında sevinçlerini yaşıyor" ifadelerini kullandı.

Daha önce Filistinli politikacı Halide Cerrar'ın serbest bırakılanlar arasında olduğuna inanıldığını bildirilmişti. Şimdi Pazartesi sabahı Ramallah'a vardığında ailesi ve iyi dileklerini sunanlar tarafından karşılandığına dair görüntüler artık Filistin direnişinin önde gelen isimlerinden Cerrar'ın bırakıldığını net olarak doğruladı.

Cerrar, işgal altındaki Batı Şeria'daki bir şehir olan Ramallah'a vardığında bir akrabasına sarılırken ve Filistin poşusuyla görüntülendi.

Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'nin (FHKC) işgal altındaki Batı Şeria’da önde gelen liderlerinden tutuklu Halide Cerrar, İsrail'in izin vermemesi nedeniyle kızının cenazesine bile katılamamamıştı.

7 EKİM'DEN ÖNCE TUTUKLANMIŞTI

İsrail askerlerince işgal altındaki Batı Şeria’nın Ramallah kentindeki evine 31 Ekim 2019’da düzenlenen baskınla tekrar gözaltına alınan Cerrar, 1 Mart'ta iki yıl hapis ve 4 bin Şekel (yaklaşık 1200 dolar) para cezasına çarptırılmıştı.

Daha önce bildirdiğimiz gibi, İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının bir parçası olarak 90 Filistinli tutuklu serbest bırakıldı.

Hamas'a göre, İsrail hapishanelerinden serbest bırakılan Filistinliler arasında Batı Şeria ve Kudüs'ten 69 kadın ve 21 genç erkek bulunuyor.

Ateşkesin ilk aşamasında, İsrail'in yaklaşık 1.900 Filistinli tutuklu ve tutukluyu serbest bırakması beklenirken, Hamas'ın yaklaşık 33 İsrailli rehineyi serbest bırakması bekleniyor.

Cebaliya'ya geri dönenlerden biri de, Gazze Şehri'nden dönüş yolculuğunu belgeleyen Hüseyin Avda idi. Uluslararası alanda Filistin’i temsil etmiş olan profesyonel halterci, savaşın başında ailesinden 10 kişiyi kaybetti.

"Bugün yaşadığım en güzel şey, 100 gün sonra ailemin mezarını ziyaret edip onlar için dua edebilmemdi" diye paylaştı. Ayrıca, kendisine ait üç katlı ev ve spor kulübünün gördüğü yıkımı gösteren bir video yayınladı.

"Burada, kalbime en yakın olan insanları - kardeşlerimi, oğullarımı, geçim kaynağımı kaybettim. Savaş içimizdeki her güzel şeyi öldürdü."

Güneydeki Han Yunus şehrinde, silahlı Hamas savaşçıları, Reuters haber ajansına göre, halkın tezahüratları ve sloganları eşliğinde sokaklarda araçlarla dolaştı.

Hamas polisleri, aylardır İsrail saldırılarından korunmak için gözlerden uzak durduktan sonra, bazı bölgelerde polis üniformalarıyla görev aldı.

Serbest bırakılan ilk Filistinli tutuklulardan biri, AFP haber ajansına özgürlüğe giden yolculuğunun Pazar'ı Pazartesi'ye bağlayan gece hapishaneden alınarak İsrail-Gazze bariyerine daha yakın bir yere nakledildiği yerde başladığını söyledi.

Mart 2024'te esir alınan Filistinli gazeteci Büşra el Tavil, serbest bırakılacağını ilk olarak duruşmaya katılan diğer tutuklulardan öğrendiğini söyledi.

"Avukatlar onlara (ateşkes) anlaşmasının duyurulduğunu ve uygulama aşamasında olduğunu söylediler," derken ekledi: "Beklemek çok zordu. Ama Allah'a şükür, her an serbest bırakılacağımızdan emindik."

Filistinliler, Hamas'la İsrail arasındaki ateşkes mutabakatı kapsamında İsrail’in Ofer Askeri Cezaevi'nden salıverilen 90 Filistinli kadın ve çocuk esiri karşılamak için işgal altındaki Batı Şeria'daki Ramallah kentine bağlı Beytunya beldesinde toplandı. İsrail askerleri, soğuk nedeniyle ateş yakarak bölgede bekleyen Filistinlilere ara ara gözyaşartıcı gaz ve ses bombaları atarak müdahale etti. Saatler yerel saatle 01.00'e doğru gelirken çok sayıda İsrail askeri cipi ve iş makinaları, Beytunya beldesine baskın düzenledi.

İsrail askerlerinin Beytunya beldesine düzenlediği baskından kısa süre sonra Filistinli esirleri taşıyan, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) himayesindeki otobüs Ofer Askeri Cezaevi’nden ayrıldı.

Otobüs, Beytunya beldesinden ilerleyerek Ramallah’taki Filistinli esirlerin teslim edileceği Manara Meydanı'na doğru hareket etti. İsrail askerlerinin yoldan uzaklaştırdığı Filistinliler, esirleri taşıyan otobüsü gördükten sonra coşku içerisinde ıslıklarla tezahürat yaptı.

İHLAL: 1 KADIN ESİR EKSİK

Filistin'deki Esirler Medya Ofisi, yaptığı yazılı açıklamada, Ofer'den serbest bırakılan esirlerin isimleri üzerinde yapılan incelemeler sırasında bir kadın esirin eksik olduğunun tespit edilmesi sonucu teknik ekiplerin uzlaşılan esir listesine uyulması için İsrail güçlerine baskı yapmak amacıyla arabulucular ve Kızılhaç ile iletişim kurduğunu, kısa süre sonra esirlerin yola çıkacağını bildirdi.

İsrail’den Kanal 12 televizyonu ise sorunun daha sonra çözüldüğünü ve esirlerin yola çıktığını aktardı. Anlaşma kapsamında serbest bırakılan 90 Filistinli esirden 69'unun kadın, 20'sinin çocuk olduğu bildirildi. İsrail basını, Ofer Askeri Cezaevi'nden serbest bırakılan Filistinlilerden 78'inin işgal altındaki Batı Şeria'dan, 12'sinin ise işgal altındaki Doğu Kudüs'ten olduğunu yazdı.

BM'nin insani yardım işlerinden sorumlu genel sekreter yardımcısı Tom Fletcher, Pazar günü insani yardım taşıyan 630'dan fazla kamyonun Gazze'ye girdiğini ve bunlardan en az 300'ünün şeridin kuzeyine doğru gittiğini söyledi.

Fletcher "Kaybedecek zaman yok," diyor ve ekliyor:

"Bu, önümüzdeki günlerin ve haftaların karmaşıklıklarıyla baş etmeye çalışırken, kırılgan ama hayati önem taşıyan muazzam bir umut anı."

Gazze, gıda için büyük ölçüde yardıma bağımlı. Son haftalarda, ortalama olarak sadece 40 kamyon yardım gelirken, çatışma öncesi dönemde Gazze'ye her gün yaklaşık 500 kamyon giriyordu.

Ateşkes anlaşması, her gün 600 yardım kamyonunun girmesini gerektiriyor.

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugaylarınca, Gazze Şeridi'nde ateşkes ve esir takası anlaşmasının birinci aşaması kapsamında serbest bırakılan 3 İsrailli kadın esirin İsrail'e ulaştığı bildirildi. İsrailli kadın esirler, Ramat Gan kentindeki Sheba Tıp Merkezi'ne ulaştı.