28.04.2024 - 15:52 | Son Güncellenme:
Milliyet.com.tr
İsrail-Hamas arasında başlayan savaş bütün Orta Doğu'ya yayıldı. Bölgeden gelen gelişmeleri canlı aktarıyoruz.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın Suudi Arabistan'dan sonra Ürdün ve İsrail'i ziyaret ederek Gazze'de rehinelerin serbest bırakılması ve ateşkesin sağlanmasına yönelik temaslarda bulunacağı bildirildi.
Diplomatik temaslarda bulunmak üzere Suudi Arabistan’a giden ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın sonraki durakları belli oldu. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Blinken’ın çarşamba gününe dek sürecek Orta Doğu turu kapsamında Ürdün ve İsrail'i ziyaret edeceği bildirildi. Gazze'de rehinelerin serbest bırakılması ve ateşkesin sağlanmasına dönük çabaları ele alacağı aktarılan Blinken’ın, bölgeye ulaştırılan insani yardımlardaki artışın sürdürülmesinin öneminin altını çizeceği ifade edildi. Açıklamada, “Bakan ayrıca çatışmanın yayılmasını önlemenin önemini vurgulayacak ve İsrail için güvenlik garantisi olan bağımsız bir Filistin devletine giden yol da dahil olmak üzere bölgede kalıcı barış ve güvenliğin sağlanmasına yönelik devam eden çabaları ele alacak” ifadeleri kullanıldı.
İLK DURAĞI SUUDİ ARABİSTAN
Orta Doğu turunun ilk durağı Suudi Arabistan olan Blinken’ın burada Körfez İşbirliği Konseyi Bakanlar Toplantısı ve Dünya Ekonomik Forumu'nun Küresel İşbirliği, büyüme ve kalkınma için enerji konulu özel toplantısına katılacağı belirtilmişti.
Adı açıklanmayan bir Hamas yetkilisi, yaptığı açıklamada İsrail ve Mısır'ın Gazze'de ateşkes için sunduğu son öneriyle ilgili Hamas’ın "önemli bir sorunu olmadığını" belirterek, "İsrail'in yeni engelleri olmadığı sürece atmosfer olumlu” dedi.
Yetkili, Halil El Hayya liderliğindeki Hamas heyetinin yarın Mısır’ın başkenti Kahire'de Mısırlı ve Katarlı arabulucularla yapacağı görüşmede Hamas’ın son ateşkes önerisine yanıtını ileteceğini açıkladı.
ABD Başkanı Joe Biden ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Beyaz Saray tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Başkan Biden bugün erken saatlerde Başbakan Netanyahu ile görüştü. Başkan, bu ayın başlarında İran'ın füze ve insansız hava aracı saldırısına karşı verilen başarılı savunmanın ardından İsrail'in güvenliğine olan sarsılmaz bağlılığını bir kez daha teyit etti” denildi.
Görüşmede Gazze Şeridi’nde ateşkesin sağlanması ve İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasına yönelik devam eden müzakerelerin de ele alındığı ifade edilen açıklamada, Biden ve Netanyahu’nun insani yardımın artırılması ve yardım için yeni geçiş noktalarının açılmasını da görüştüğü belirtildi. Açıklamada, Biden’ın görüşmede insani yardımların yardım kuruluşları ile tam bir koordinasyon içerisinde sürdürülmesi ve geliştirilmesi gerektiğini vurguladığı aktarıldı.
Biden ve Netanyahu’nun Refah konusunu da ele aldıkları ifade edilen açıklamada, “Başkan net tutumunu yineledi” denildi.
Fransa Dışişleri Bakanı Stephane Sejourne, Lübnan ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, “İsrail ve Hizbullah'ın bu gerilimi sürdürmesinde kimsenin çıkarı yok” dedi.
İsrail ve Hizbullah arasındaki çatışmalar devam ederken, Fransa Dışişleri Bakanı Stephane Sejourne, Lübnan’ı ziyaret etti. Sejourne, Lübnan Başbakanı Necip Mikati ve Meclis Başkanı Nebih Berri’nin de aralarında bulunduğu çok sayıda yetkili ile bir araya geldi. Nakura’daki Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Görev Gücü’nü (UNIFIL) de ziyaret eden Sejourne, İsrail ve Hizbullah arasında gerilimin azaltılması çağrısında bulunarak, "En kötü senaryoyu reddediyoruz. İsrail ve Hizbullah'ın bu gerilimi sürdürmesinde kimsenin çıkarı yok. Benim mesajım budur” ifadelerini kullandı. Sejourne, salı günü İsrail’e yapacağı ziyaret sırasında da aynı mesajı vereceğini belirtti.
Geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'a gerçekleştirdiği ilk ziyarette Hizbullah birliklerinin İsrail sınırından en az 10 kilometre uzaklaştırılmasını ve İsrail'in Güney Lübnan'a yönelik saldırılarını durdurmasına ilişkin sunduğu teklife değinen Sejourne, son görüşmelerde çok ilerleme kaydettiklerini ve önümüzdeki haftalarda da görüşmeye devam edeceklerini ifade etti. Sejourne, savaşın önüne geçmek amacıyla Lübnanlı yetkililere sunacakları önerilerin bölgesel istikrarı artırmaya ve kalıcı barışın sağlanmasına yönelik olduğunu vurguladı.
Başbakan Mikati ise, Lübnan’ın Fransa'nın teklifini değerlendirdiğini ve teklifin çeşitli yönlerine dair bir yanıt sunmaya hazırlandığını belirterek, “Fransız girişimi, Lübnan'ın tam olarak uygulamaya kararlı olduğu 1701 sayılı kararın uygulanması için pratik bir çerçeve oluştururken, İsrail'den de bu karara bağlı kalmasını ve Güney Lübnan'a yönelik yıkıcı saldırganlığını durdurmasını talep etmektedir" dedi.
Hizbullah, Gazze Şeridi’nde ateşkes sağlanana kadar somut bir şekilde müzakere yapmayacaklarını açıklamış ve Lübnan'daki istikrarın İsrail-Filistin çatışmasının çözümüyle doğrudan bağlantılı olduğunu vurgulamıştı.
İsrail’in 1 Nisan’da Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırıda 7 personelini kaybeden uluslararası yardım kuruluşu World Central Kitchen (WCK), askıya aldığı yardım faaliyetlerini yarın yeniden başlatma kararı aldı.
“GIDA EVRENSEL BİR HAKTIR”
WCK İcra Kurulu Başkanı Erin Gore yaptığı açıklamada, "Operasyonumuza aynı enerjiyle ve mümkün olduğunca çok insanı doyurmaya odaklanarak yeniden başlıyoruz. Bugüne kadar 43 milyondan fazla öğün dağıttık ve milyonlarca öğünü daha dağıtmak için sabırsızlanıyoruz. Gıda evrensel bir haktır ve Filistin'deki çalışmalarımız 14 yıllık organizasyon tarihimizdeki en hayat kurtarıcı görev oldu. Gazze’nin kuzeyi de dahil olmak üzere Gazze'ye kara, hava ya da deniz yoluyla mümkün olduğunca çok gıda ulaştırmaya devam edeceğiz” dedi.
Saldırı sonrası bir karar vermek zorunda bırakıldıklarını ifade eden Gore, “Gelmiş geçmiş en kötü açlık krizlerinden birinde tüm uluslararası STK yardımlarının yüzde 62'sini oluşturan operasyonumuzu sona erdirerek yardımları tamamen durdurmak ya da yardım çalışanlarının ve sivillerin korkutulduğunu ve öldürüldüğünü bilerek yardım dağıtmaya devam etmek. Nihayetinde, en zor zamanlarda insanlara yiyecek sağlamak için ortaya çıkma misyonumuzu sürdürerek yardım dağıtmaya devam etmemiz gerektiğine karar verdik” dedi.
WCK, GAZZE’DE ÜÇÜNCÜ MUTFAĞINI AÇACAK
WCK’ya bağlı Filistinli bir ekip, Gazze’nin kuzey kesimi de dahil olmak üzere gıda dağıtımı yapacak. WCK'ye göre Refah Sınır Kapısı'ndan bölgeye girmeye hazır 276 yardım tırı var ve Ürdün'den de yardım tırları gönderilecek. WCK, ayrıca Gazze'nin kıyısındaki Mawasi bölgesinde üçüncü mutfağı açacağını duyurarak, bu mutfağın 1 Nisan'daki İsrail saldırısında öldürülen Polonyalı yardım görevlisi Damian Sobol'un anısına "Damian'ın Mutfağı" olarak adlandırılacağını belirtti.
İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıları devam ederken, ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, İsrail’in Refah’a yönelik planladığı askeri harekat hakkında açıklamalarda bulundu.
Kirby, İsrail'in Refah’a saldırmadan önce ABD'nin endişelerini dinlemeyi kabul ettiğini belirterek, "Bakış açılarımızı ve endişelerimizi kendileriyle paylaşma fırsatı bulana kadar Refah'a girmeyecekleri konusunda bize güvence verdiler" dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'in önümüzdeki hafta bölgeyi ziyaret edeceğini belirten Kirby, Blinken’ın ziyareti sırasında ABD’nin en az altı hafta sürmesini istediği geçici bir ateşkes için baskı yapacağını aktardı. Kirby, "Umuyoruz ki altı haftalık geçici bir ateşkesin ardından belki daha kalıcı bir şeyler yapabiliriz" ifadelerini kullandı.
Gazze Şeridi'nin kuzeyine ulaşan yardım tırlarının sayısının artmaya başladığını da belirten Kirby, "İsrailliler, Başkan Biden'ın kendilerinden yerine getirmelerini istediği taahhütleri yerine getirmeye başladılar" dedi.
ABD’deki birçok üniversitede devam eden Gazze’ye destek protestoları dünyanın farklı noktalarındaki ünversitelere yayılıyor. Avustralya'daki Sydney Üniversitesi’nde bir grup öğrenci, üniversite içerisine kamp kurarak, Gazze’ye destek protestosu düzenledi. Sydney Üniversitesi’ndeki protestolar, ABD’dekilerin aksine polis müdahalesi olmadan barışçıl bir şekilde devam ederken, üniversite yönetimi protestonun sınırları aşması halinde polisin müdahale edebileceği uyarısında bulundu.
Hamas yetkilisi, bugün yaptığı açıklamada, Hamas heyetinin arabulucuların bir anlaşmaya varma çabalarını hızlandırması üzerine yarın Mısır’ın başkenti Kahire’ye gideceğini bildirdi. Adını açıklamayan Hamas yetkilisi, İsrail'in Gazze'de ateşkes için sunduğu son karşı öneriye Hamas'ın yanıtını yarın Mısır'da vereceğini söyledi. Son teklife dair detayları açıklamayan Hamas yetkilisi, Hamas Siyasi Büro Üyesi Halil el-Hayya başkanlığındaki Hamas heyetinin yarın Mısırlı istihbarat yetkilileriyle yapacağı görüşmede İsrail'in önerisine yanıtını da ileteceğini söyledi.
Hamas Siyasi Büro Üyesi Halil el-Hayya yaptığı açıklamada, Hamas'ın 2 hafta önce sunduğu ateşkes ve esir takasını içeren teklife İsrail’den yanıt aldıklarını ve bunu inceleyeceklerini duyurarak, “Hamas, 13 Nisan'da Mısırlı ve Katarlı arabuluculara ilettiği öneriye siyonist işgalcilerin resmi yanıtını bugün aldı” ifadelerini kullanmıştı.
ABD’nin New York kentindeki Columbia Üniversitesi’nde geçtiğimiz hafta başlayan Filistin yanlısı gösteriler ülke geneline ve çeşitli ülkelerdeki üniversitelere yayılmaya devam ediyor. Kısa sürede yankı uyandıran gösteriler Kanada’ya sıçradı. Kanada’da üniversitelerindeki ilk Filistin ve Filistinlilere destek gösterisi Montreal'deki McGill Üniversitesi'nde gerçekleştirildi. Filistin yanlıları üniversite kampüsüne kamp kurdu. Kanada’da okuyan yüzlerce öğrenci McGill ve Concordia Üniversitelerinin "siyonist akademik kurumlarla bağlarını kesmelerini" talep etti.
Üniversite tarafından yapılan açıklamada ise öğrencilerin kurduğu kamplara izin verilmediği kaydedilerek bu tür eylemlerin, “çatışmayı tırmandırdığını” savundu.
Filistin Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik son 24 saatte düzenlediği 7 saldırıda 66 Filistinli hayatını kaybederken, 138 sivil de yaralandı.
Saldırıların başladığı günden bu yana ortaya çıkan bilançoya göre ise, yaşamını yitiren Filistinlilerin sayısı 34 bin 454’e, yaralananların sayısı 77 bin 575’e yükseldi.
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, İsrail'in Gazze'nin sınır kenti Refah'a saldırmasını ancak ABD'nin durdurabileceğini söyledi. Abbas, birkaç gün içinde gerçekleşmesini beklediği saldırının Filistinlilerin büyük bölümünü bölgeden kaçmaya zorlayabileceğini sözlerine ekledi. Filistin lideri Abbas Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu'nun özel bir toplantısında pazar günü konuştu.
İsrail ile Hamas arasında 7 Ekim'de başlayan savaş hakkında konuşan Abbas, "Amerika Birleşik Devletleri'ne İsrail'den Refah saldırısını gerçekleştirmemesini istemesi çağrısında bulunuyoruz. İsrail'in bu suçu işlemesini engelleyebilecek tek ülke Amerika'dır" dedi. Günleridir "Hamas'ın bölgede kalan birliklerini yok etmeyi hedeflediğini" söyleyerek bölgeye topyekûn bir saldırı başlatmakla tehdit eden İsrail, geçtiğimiz hafta Refah'a yönelik hava saldırılarını arttırdı. Önümüzdeki birkaç gün içinde İsrail'in Refah'a saldırarak ne yapacağı belli olacak çünkü Gazze'deki tüm Filistinliler orada toplanmış durumda" diyen Abbas, Refah'a yapılacak "küçük bir saldırının" Filistin halkını Gazze şeridini terk etmeye zorlayacağını söyledi.
Abbas, "Filistin halkının tarihindeki en büyük felaket o zaman yaşanacaktır" ifadelerini kullandı.
IDF Genelkurmay Başkanı Korgeneral Herzi Halevi, bugün erken saatlerde Beerşeba'daki Güney Komutanlığı karargahında tümen ve tugay komutanlarıyla Refah'a yönelik geniş çaplı saldırının planlarını onayladı. İsrail medyası ise savaş kabinesinde planların da masada olduğu fotoğrafları manşete taşıdı.
Yunanistan Dışişleri Bakanı Dendias, Selanik'te Yunan ordusu için tarihin en büyük reformuna hazırlandıklarını duyurdu. İHA'ların başrolde olacağı reformdaki Türkiye detayı ise dikkat çekti.
İsrail Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarını sürdürüyor. Bölgede esir tutulan İsraillilerin aileleri ve onlara destek ermek isteyen binlerce kişi başta başkent Tel Aviv olmak üzere birçok şehirde protesto gösterileri düzenliyor. Bugün başkentte bir araya gelen İsrailliler Başbakan Binyamin Netanyahu ve hükümetine tepki gösterdi. Ayalon Otoyolunu kapatan göstericiler, esirlerin evlerine dönmelerini talep ederken, yürüttüğü politika nedeniyle Netanyahu’yu istifaya davet etti.
Begin Caddesi'nde ise polis göstericilerle çatıştı. İsrail polisi gösterinin yasadışı olduğunu belirtirken, göstericilere Kaplan Sokağı'na dönmeleri çağrısında bulundu.
ABD merkezli The National Interest dergisi Türkiye'nin denizlerdeki bir sonraki süper güç olma yolunda ilerlediğini yazdı. Dergi ayrıca Ankara'nın yeni bir uçak gemisi ürettiğini belirterek bu gemiyle beraber Türkiye'nin Ege ve Akdeniz'de sınıf atlayacağını kaydetti.
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’i taşıyan resmi araç, Ramle kentinde 26 Nisan’da kırmızı ışıkta geçerek kaza yapmıştı. Başka bir araçla çarpışarak takla atan araçta bulunan İsrailli bakanın durumuna ilişkin açıklama geldi. Hadassah Hastanesine kaldırılan Ben-Gvir’in durumunun iyi olduğu açıklandı. Hastane tarafından yapılan açıklamada, Bakanın geçirdiği kaza sonucu kaburgalarının kırıldığı kaydedildi. Vücudunda morluklar oluşan Bakan Ben-Gvir’in tedbir amacıyla bir gece daha hastanede kalacağı bildirilen açıklamada, kazada yaralanan kızlarından birinin ise taburcu edildiği aktarıldı.
Kırmızı ışık durmayan Ben-Gvir’i taşıyan resmi aracın başka bir araca çarptıktan sonra takla attığı kazada 3 kişi yaralandı. İsrail medyası, Ben Gvir'in makam aracının son aylarda çok sayıda trafik ihlali yaptığına dair raporların olduğunu yazdı.
Ben Gvir, geçtiğimiz yıl da aracının kırmızı ışıkta geçmesi sonucu başka bir kazaya daha karışmıştı. İsrail medyası da Gvir'in şoförüne trafik kurallarına uymaması yönünde talimat verdiğini bildirmişti.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Gazze’nin güneyindeki Refah’a düzenlenmesi planlanan askeri harekatı, operasyonun tarihini duyurduktan bir hafta sonra erteledi. Hem İsrail basını hem de uluslararası basının teyit ettiği bu karar sonrası operasyonun yeni tarihi hâlâ açıklanmadı. Refah, Gazze’de evlerinden edilen Filistinliler için güvenli son sığınak olarak görülüyor. Birleşmiş Milletler’e göre bölgede bir buçuk milyondan fazla Filistinli var ve çoğunluğu, kuzey bölgelerden buraya mecburi göç edenler.
İsrail Ordusu Nisan ayının ilk haftasında, dört aydır savaşın sürdüğü Han Yunus’taki üç askeri birliğinin de aralarında olduğu Gazze Şeridi’ndeki güçlerini çekeceğini duyurdu. Gazze’nin kalanının kontrolü Nahal Birliği’ne kaldı. Kuzey ve güneyi ayıran bu bölge, Netzarim Koridoru olarak biliniyor.
Hamas'ın askeri kanadının son kalesi olarak gördüğü Refah'a yönelik saldırıya hazırlanan İsrailli yetkililer geçtiğimiz günlerde Mısır'a ziyaret düzenledi. Arap medyası bu ziyarette saldırının planlarının Mısır ile paylaşıldığını ve buradaki Filistinlilerin sınırın diğer tarafındaki kamplara yönlendirileceği belirtildi. Rusya'nın resmi medyası Russia Today ise İsrail ordusunun hazırlıklarını görüntüledi. Kameraya yansıyan görüntülerde onlarca tank ve askeri aracın Refah için özel olarak toplandığı ve hazırlandığı kayıtlara geçti.
Fransa Dışişleri Bakanı Stephane Sejourne, BM'yi ziyareti sonrasında yaptığı açıklamada, "Bugünkü duruma bakarsam, eğer Gazze'de savaş olmasaydı, saldırıların sayısı ve bölgedeki etkisi göz önüne alındığında, Güney Lübnan'da bir savaştan bahsediyor olabilirdik" dedi. Açıklamalarının devamında Sejourne, istikrar çağrısı yaptı.