Kosova'da neler oluyor? İşte olayların temel nedeni...
Kosova'nın kuzeyinde Sırplar NATO askerlerine saldırdı. Çok sayıda yaralının olduğu bölgede gerilim had safhaya çıkarken açıklamalar da peş peşe geldi. Doç. Dr. Uğur Yasin Asal, Balkanlarda yaşanan krizi milliyet.com.tr'ye değerlendirdi, çarpıcı yorumlarda bulundu.
Kosova’nın kuzeyinde Arnavut belediye başkanlarının görevlerine başlamasına karşı çıkan Sırplar ile polis arasında olaylar çıktı. Kosova polisine ait zırhlı araçlara Sırp milliyetçi sembolleri çizen göstericiler, polise taş ve şişe gibi çeşitli nesneler fırlattı. Polis ise Sırp göstericilere göz yaşartıcı gaz ile karşılık verdi.
Çıkan olaylarda 25’i NATO'nun Kosova Barış Gücü (KFOR) askeri olmak üzere toplam 75 kişinin yaralandığı bildirildi.
İstanbul Ticaret Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Doç. Dr. Uğur Yasin Asal, olayların temel nedenini açıklayarak, 'Bölgede sıcak çatışma olur mu?' sorusuna da yanıt verdi.
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI: ENDİŞEYLE TAKİP EDİYORUZ
Dışişleri Bakanlığı yaşanan olayların ardından yazılı bir açıklama yaptı. Açıklama şu ifadeler kullanıldı; Kosova’nın kuzeyinde yaşanan olayları endişeyle takip ediyoruz. Sözkonusu olaylar bölgesel güvenlik ve istikrara zarar vermektedir. Tüm taraflara şiddet olaylarından kaçınma ve gerilimi tırmandıracak eylemlerde bulunmama çağrısı yapıyoruz.
Kosova Barış Gücü’nün (KFOR) olayların tırmanmasını engelleme yönündeki yapıcı rolünü takdirle karşılıyoruz. Çıkan olaylarda bazı KFOR askerlerinin hafif yaralandığını üzüntüyle öğrendik. Bölgede gerilimin azaltılması, kalıcı barış ve istikrarın tesis edilebilmesinin yegâne yöntemi, halen yürütülmekte olan diyalog sürecinde ilerleme sağlanmasıdır.
STOLTENBERG'DEN İKİ ÜLKEYE ÇAĞRI
Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile Kosova hakkında konuştuğunu söyleyen NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, 'Priştine ve Belgrad, barış ve normalleşme için tek yol olan AB öncülüğündeki diyaloga hemen katılmalıdır. Priştine gerilimi düşürmeli ve tek taraflı, istikrarı bozucu adımlar atmamalıdır. KFOR güvenli ve emniyetli bir ortam sağlamaya devam edecektir” ifadeleri kullandı.
Peki ilerleyen dönemde bölgede bu tür olaylar artarak devam eder mi? NATO nasıl bir yol izlemeli? Sırbistan'ın uzun süreli müttefiki Rusya'nın Kosova'da son bir yıldır tırmanan gerilimdeki rolü ne? İstanbul Ticaret Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Doç. Dr. Uğur Yasin Asal, milliyet.com.tr'den Sercan Dinç'e yanıtladı.
NATO NASIL BİR YOL İZLEMELİ?
NATO’nun çatışmayı önleme ve müdahale mekanizmasını daha etkin çalışması gerektiğini vurgulayan Asal, 'Maalesef daha önce bu coğrafyada NATO’nun geç gelen müdahalelerinden dolayı acı tecrübeler bulunmaktadır. Bosna Hersek’te yaşanan soykırım bunun en açık örneğidir. Bu yönüyle NATO’nun balkanlardaki caydırıcılık nosyonu güçlendirilmeli ve taraflar arasında çatışma durumu oluşmadan önce diyalog mekanizması işletilmelidir.' dedi.
SICAK TEMASA DÖNÜŞÜR MÜ?
Uğur Yasin Asal bölgede yaşanan olaylarla ilgili şu değerlendirmelerde bulundu; "Soğuk Savaşın ardından halen daha bölgede taşlar tam olarak yerine oturabilmiş değildir. Etnik kimliğe dayalı sorunlar ve devletlerin öteki üzerinden geliştirdiği siyaset, bu çatışmaların temel nedeni olarak görülmektedir. Buna ek olarak, barış sürecinin arzu edilen siyasi ve hukuki zemine henüz kavuşamamış olması bölgedeki olayların sıcak çatışma riskini arttırmaktadır. Ancak, buna ilişkin bir zamanlama öngörmek bilimsel olarak mümkün değildir.
AVRUPA ÜLKELERİNE SIÇRAR MI?
İki ülke arasında yaşanan gerilimin, Balkanlar dışına sıçraması çok olası değildir. Çatışmanın dinamikleri ve nedenleri, Batı Avrupa için geçerli değildir.
RUSYA'NIN GERİLİMDEKİ ROLÜ NEDİR?
Kosova’nın bağımsızlığı öncesi ve sonrasında bu bölgede Rusya ve ABD-NATO rekabeti derinleşmiştir. Buna ek olarak, NATO’nun genişleme sürecinin Karadeniz ekseninde ilerleme gayreti Kosova üzerinden bu büyük güçlerin rekabetini arttırmaktadır.
MOSKOVA, KOSOVA'DA TANSİYONU YÜKSELTEREK UKRAYNA'YI DESTEKLEYEN BATI'YA MİSİLLEMEDE BULUNUYOR OLABİLİR Mİ?
Bu süreci çoklu denklemin bir parçası olarak düşünmek gerekir. Rusya ve ABD-NATO birçok coğrafyada karşı karşıya gelmektedir. Suriye bunlara bir başka örnektir. Moskova’nın Batı ile mücadelesi topyekün bir görünüm arz etmektedir. Ancak, Ukrayna’da henüz sonucun nasıl oluşacağı öngörülmezken Kosova üzerinden direkt bir çatışmanın oluşması olası değildir.
OLAYLAR NASIL BAŞLADI?
Kosova’nın kuzeyinde 26 Mayıs’ta Sırpların yoğun olarak yaşadığı belediyelerde etnik Sırplar ile Kosova polisi arasında gerginlik yaşanmış, polis Sırplar tarafından boykot edilen ve seçimle göreve gelen Arnavut asıllı yeni belediye başkanlarının belediye binalarına girişine izin vermeyen göstericilere göz yaşartıcı gazla müdahalede bulunmuştu.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic de Kosova’da yaşanan gerginliklerin ardından orduya savaşa hazır olma ve Kosova sınırına hareket emri vermişti. Sırbistan, 2008'de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova'yı kendi toprağı olarak görüyor.
