‘İşgal başladı’

DIŞ HABERLER SERVİSİ - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Ukrayna’daki Rus yanlısı ayrılıkçıların elindeki Donetsk ve Luhansk kentlerininin ‘bağımsızlığını’ tanıması ve buraya ‘barış gücü’ gönderme kararı alması, dünyada büyük tepkiye neden olurken, Rus askerinin Donbas bölgesine girdiği ifade ediliyor. Putin’in Rus ordusunun yurt dışında konuşlandırılmasına dair talebi Federal Meclis tarafından onaylanırken, çok sayıda Rus tankının da bölgeye geçtiği bildirildi. Bununla birlikte dün Kremlin’den gerilimi daha da tırmandıracak bir adım geldi ve ‘tanıma kararının Ukrayna askeri kontrolündeki bölgeleri de kapsadığı’ açıklandı. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, bağımsızlığı tanınan bölgelerin, ayrılıkçıların “2014 yılında bağımsızlık ilan ettikleri sınırları içerdiğini” kaydetti. Bu, Rusya’nın Donbas’ın tamamını kapsayan bir işgale girişebileceğini gösteriyor.

Batı’dan tepkiler sürüyor

Moskova’nın hamlelerine ABD ve Avrupa ülkelerinden sert tepkiler gelmeye devam ediyor. Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik adımlarını “işgalin başlangıcı” olarak nitelendiren ABD Başkanı Joe Biden, Putin’in Donetks ve Luhansk kararına ilişkin “Rusya Ukrayna’nın büyük bir parçasını onlardan kopardığını açıkladı” dedi. Putin’in bölgeye asker gönderme kararı aldığını belirten Biden, “Putin, daha fazla toprağa zor kullanarak sahip olmak için gerekçeler kuruyor” ifadesini kullandı. Biden,  ABD’nin bölgedeki NATO müttefiklerini desteklemeye devam edeceğini belirterek, “Estonya, Letonya ve Litvanya’ya destek için Avrupa’da konuşlu daha çok asker ve ekipmanın harekete geçirilmesini onayladım” dedi.

10 bin Rus askeri girdi

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, “Bunun tam teşekküllü bir işgal olduğunu söyleyemem ancak Rusya askerleri, Ukrayna toprakları üzerinde” dedi.

İngiltere’den de benzer yönde açıklamalar geldi. İngiliz bakan Sajid javid, ‘işgalin başladığını’ ifade ederken, bölgeden gelen haberler bu açıklamayı doğrular nitelikte. Ukraynalı askeri kaynaklar, Putin’in kararı sonrası Donbas bölgesine yaklaşık 10 bin Rus askerinin giriş yaptığını savundu. Ukrayna istihbaratına göre bu askerlerin 6 bini Donetsk’e, 5 bini Luhansk’a, bin 500’ü ise iki kent arasındaki Horlivka’ya yöneldi. Bu bölgeler halihazırda Rusya yanlısı ayrılıkçıların kontrolünde.

NATO: Topyekün savaş riski var

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna sınırlarında savaş düzeninde konuşlandırılan Rus birliklerinin saldırmaya hazır olduğunu söyledi. Topyekün bir savaş riskinin olduğunu belirten Stoltenberg, “Ukrayna’ya güçlü siyasi desteğimiz sürecek. Yüksek alarmda 100’den fazla jetimiz var. Kuzeyden Akdeniz’e kadar denizde 120’den fazla müttefik gemisi var. İttifakı korumak için ne gerekiyorsa yapacağız” dedi.

Moskova’ya peş peşe yaptırımlar

Rusya’nın adımlarına karşılık yaptırımlar da birer birer devreye girmeye başladı. Rusya’ya uygulanacak yaptırımları açıklayan ABD Başkanı Joe Biden, “İki büyük Rus finans kurumuna tam engelleme yaptırımları, Rus devlet borcuna kapsamlı yaptırımlar uyguluyoruz. Bu, Rusya hükümetini Batı finansmanından kestiğimiz anlamına geliyor. Yani bu artık Batı’dan para toplayamayacağı ve Avrupa pazarlarında ticaret yapamayacağı anlamına geliyor” dedi. Fransa’daki Avrupa Birliği dışişleri bakanları toplantısından da Rusya’ya yaptırım kararı çıktı. AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, yaptırımların ayrılıkçı bölgelerin tanınmasına onay veren Rusya parlamentosunun alt kanadı Duma’nın 351 üyesi ile Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve egemenliğini tehdit eden 27 kişiye yönelik olduğunu belirtti. Yaptırımlardan bazı Rus kurum ve bankalarının da etkileneceğini kaydeden Borrell, böylece Rus devletinin uluslararası tahvil piyasalarına ve finansal hizmetlere erişiminin de kesileceğini ifade etti. Almanya Kuzey Akım 2 boru hattının ruhsat sürecini durdururken, İngiltere Başbakanı Boris Johnson da Rusya’ya yönelik, 5 Rus bankası ve 3 kişiye yaptırım uyguladıklarını açıkladı.

Çözüm için dört şart sundu

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, önceki günkü kararına ilişkin “Rusya imparatorluğunu, imparatorluk sınırlarına dönerek tekrar kurmak istiyor’ söylentilerini bekliyorduk. Ancak bu gerçekle kesinlikle örtüşmüyor” dedi. Putin, Rusya’nın SSCB’nin çöküşünden sonra “yeni jeopolitik gerçeklikleri kabullendiğini” ve tüm eski Sovyet cumhuriyetleriyle iş birliği halinde olduğunu söylerken, Ukrayna’nın bir istisna olduğunu ifade etti. Putin, buna gerekçe olarak “Ukrayna’nın Rusya’ya tehdit oluşturmak için üçüncü ülkeleri kullanmasını” gösterdi. Putin ayrıca Ukrayna krizinin çözümü için dört şart sundu. NATO üyeliğinden vazgeçilmesini isteyen Putin, silahsızlanma, Kiev yönetiminin Kırım’ı Rus toprağı olarak tanıması ve Donbas’la ilgili durumu müzakere şartlarını saydı. Putin, ülkesinin Donetsk ve Luhansk’ı tanıması nedeniyle “Minsk anlaşmalarının bir anlamı kalmadığını” da ifade etti.

'Putin parçaları yerine oturtuyor'

Almanya'nın Münih kentinde düzenlenen bir karnaval, tam da Ukrayna krizinin gergin günlerine denk geldi. Karnavalda ABD Başkanı Joe Biden'ı kumda "Irak" yazılı bir kürek ve Afganistan yazan kovayla gösteren kukla dikkat çekerken, Rusya Devlet Başkanı Vladirim Putin de, Sovyetler Birliği'ni bir araya getirmek için Ukrayna, Kırım, Belarus gibi parçaları yerlerine yerleştirirken görülüyor. Pandemi nedeniyle bir futbol stadyumunda gerçekleşen karnaval kapsamındaki geçit törenini, yaklaşık 8 bin kişinin izlediği belirtiliyor.

Zelenskiy: Rusya ile ilişkileri kesebiliriz

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Putin’in tanıma adımın sonrası Rusya ile diplomatik ilişkileri kesmeyi değerlendirdiklerini açıkladı. Ukrayna Dışişleri Bakanlığının, bu talepte bulunduğunu belirten Zelenskiy, konuya ele alacağını ifade etti. Öte yandan Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrey Rudenko, Moskova’nın Kiev’le diplomatik ilişkileri kesmek istemediğini belirtti.

Donbas neden önemli?

Donetsk ve Luhansk, Ukrayna’nın en önemli yerleşim birimleri arasındaydı. Rusça konuşan azınlığın yoğun olarak yaşadığı bu kentlerde 2014’ten beri kontrol, fiili olarak Rusya yanlısı ayrılıkçılarda. Donbas’ın 3’te 1’i ayrılıkçıların, diğer kısımları ise Ukrayna kontrolünde. Bu bölge, ülkede Ukraynaca konuşan ve Batı yanlısı politika benimseyen genel nüfus ile, Rusça konuşan ve Rusya yanlısı olan azınlıklar arasındaki farkı ortaya koyan bir alan. Bölge, Ukrayna sanayisinin kalbi olarak görülüyordu. Madencilik ve endüstriyel açıdan çok önemli olan bölgede geniş kömür yatakları da bulunuyor.