İran gösterilerde 12 kişinin öldüğünü açıkladı, ABD'yi kınadı

İranlı yetkililer, benzin fiyatlarına beklenmedik şekilde en az yüzde 50 zam yapılması sonrası ülkede başlayan protestoların ilk üç gününde 12 kişinin öldüğünü açıkladı, resmi olmayan kaynaklar ise hayatını kaybedenlerin sayısının daha fazla olduğunu belirtiyor.

Aylık benzin alımlarında ilk 60 litreye yüzde 50, bu kotayı aşan alımlara ise yüzde 200 zam getirilmesinin ardından Cuma günü ülkenin pek çok şehrinde halk sokaklara inerek protesto gösterileri düzenlemeye başlamış, göstericiler araçlarıyla pek çok yolu kapatmış, banka ve kamu binalarını ateşe vermişti.

İranlı yetkililer, protestoların ilk 3 gününde 200'den fazla kişiyi gözaltına aldıklarını açıkladı.

Hükümet Sözcüsü Ali Rabiei Pazartesi günü durumun "daha sakin" olduğunu, ancak bazı şehirlerde ufak çapta "isyanların" devam ettiğini kaydetti.

Ali Rabiei düzenlediği basın toplantısında, gösterilerin bir önceki güne göre "yüzde 80 daha az" olduğunu belirtti.

Ülkede internete erişim de neredeyse tamamen kısıtlanmış durumda. Muhalifler, internet yasağının bilgiye erişimi kısıtlamak için getirildiğini savunuyor.

İnternet trafiğini izleyen Netblocks, Twitter üzerinden "İran'ın neredeyse tamamen interneti durdurmasından 40 saat sonra, dış dünya ile bağlantısı normal seviyedenin yüzde 5'i düzeyinde gerçekleşiyor" mesajını paylaştı.

Washington İran'ı aşırı güç kullanmakla suçladı

İran'ın ekonomisi, ABD Başkanı Donald Trump'ın nükleer anlaşmadan çekilmesi ve yeni yaptırımlar getirmesinden buyana kötüleşmişti.

Washington yönetimi Pazar günü, İran'ı göstericilere karşı "öldürücü derecede orantısız güç kullanmakla" suçladı.

Beyaz Saray Basın Sözcüsü Stephanie Grisham yaptığı açıklamada, "ABD İran halkının rejime karşı başlattıkları barışçıl protestoları destekliyor" dedi.

İran Dışişleri Bakanlığı ise, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun göstericilere yönelik Cumartesi günü attığı "ABD sizin yanınızda" tweetini kınadı.

Pazar günü geç saatlerde yapılan yazılı açıklamada, Bakanlık Sözcüsü Abbas Mousavi'nin, "İran'ın onurlu halkı, bu tür iki yüzlü ifadelerin gerçek bir iyi niyet taşımadığını gayet iyi biliyor" sözleri yer aldı.

Açıklamada, Washington'ın nükleer anlaşmadan sonra Tahran'a yönelik yaptırımlar getirerek "kötü niyetini" ortaya koyduğu kaydedildi.

Mousavi, "Amerika'nın ekonomik terörizminin baskısı altındaki insanlara sempati gösterilmesi ilginç" ifadelerini kullandı.

Almanya ve Fransa'dan 'ifade özgürlüğüne saygı çağrısı

Almanya Başbakanı Angela Merkel'in sözcüsü Ulrike Demmer, "İran'da şu na olduğu gibi, halkın cesurca ekonomik ve siyasi sıkıntısını ifade etmesi meşrudur ve saygımızı hakediyor" açıklamasında bulundu.

Düzenlenen haftalık basın toplantısında gelişmeleri "endişeyle" izlediklerini belirten sözcü, "Tahran'daki hükümere toplanma ve ifade özgürlüğüne saygı duymaları çağrısı yapıyoruz" dedi.

Fransa Dışişleri Bakanlığı da, "ifade özgürlüğü ve barışçıl protesto haklarına saygı gösterilmesi gerektiği" ve "gelişmeleri yakından izledikleri" açıklamalarını yaptı.

İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, Pazar günü zamlara desteğini açıklamıştı.

Hamaney "holiganları" mallara zarar vermekle suçlarken, olayların "dünyanın bütün şer odaklarını neşelendirdiğini" söyledi.

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de, "Protesto insanların hakkıdır, ancak protesto isyandan farklıdır. Toplumda güvenliğin ortadan kalkmasına izin veremeyiz" dedi.

Kaynak: BBC Türkçe